Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800
<s xml:id="echoid-s2242" xml:space="preserve">Ei autem
<lb/>
qui moventur, recipiunt virtutes alias. </s>
<s xml:id="echoid-s2243" xml:space="preserve">Intervalla enim et diſtantias
<lb/>
habent creſcentes. </s>
<s xml:id="echoid-s2244" xml:space="preserve">Itaque parhypate quae in harmonia diſtat ab hy-
<lb/>
pate dieſi , in chromate mutata habet hemitonium, in diatonao
vero tonum . </s>
<s xml:id="echoid-s2245" xml:space="preserve">Qui lichanos in harmonia dicitur ab hypate diſtat
hemitonium, in chroma translatus progreditur duo hemitonia, in dia-
<lb/>
tono diſtat ab hypate tria hemitonia. </s>
<s xml:id="echoid-s2246" xml:space="preserve">Ita decem ſonitus propter
<lb/>
translationes in generibus efficiunt triplicem modulationum varieta-
<lb/>
tem. </s>
<s xml:id="echoid-s2247" xml:space="preserve">Tetrachorda autem ſunt quinque: </s>
<s xml:id="echoid-s2248" xml:space="preserve">Primum graviſſimum quod
<lb/>
graece dicitur {οῦ}πατον: </s>
<s xml:id="echoid-s2249" xml:space="preserve">ſecundum medianum quod appellatur μέσον: </s>
<s xml:id="echoid-s2251" xml:space="preserve">Quartum disjunctum, quod
<lb/>
διεζευγμένον nominatur: </s>
<s xml:id="echoid-s2252" xml:space="preserve">Quintum quod eſt acutiſſimum graece ύπερβόλαιον
<lb/>
dicitur. </s>
<s xml:id="echoid-s2253" xml:space="preserve">Concentus quos natura hominis modulari poteſt, graeceque συμ-
<lb/>
φω\’ναι dicuntur, ſunt ſex, diateſſaron, diapente, diapaſon, diapaſon cum
diateſſaron, diapaſon cum diapente, disdiapaſon. </s>
<s xml:id="echoid-s2254" xml:space="preserve">Ideoque et a numero
<lb/>
nomina receperunt, quod cum vox conſtiterit in una ſonorum finitione,
<lb/>
ab eaque ſe ſlectens mutaverit et pervenerit in quartam terminationem,
<lb/>
appellatur diateſſaron, in quintam diapente, in octavam diapaſon, in oc-
<lb/>
tavam et dimidiam diapaſon et diateſſaron, in nonam et dimidiam diapa-
<lb/>
ſon et diapente, in quintamdecimam disdiapaſon. </s>
<s xml:id="echoid-s2255" xml:space="preserve">Non enim inter duo in-
<lb/>
tervalla cum chordarum ſonitus aut vocis cantus factus fuerit, nec in ter-
<lb/>
tia aut ſexta aut ſeptima poſſunt conſonantiae fieri. </s>
<s xml:id="echoid-s2256" xml:space="preserve">Sed (ut ſupra ſcrip-
<lb/>
tum eſt) diateſſaron et diapente, et ex ordine ad disdiapaſon convenien-
<lb/>
<note symbol="6)" position="foot" xlink:label="note-0133-01" xlink:href="note-0133-01a" xml:space="preserve">Cod. ms. et E. S. hemitonium.</note>
<note symbol="7)" position="foot" xlink:label="note-0133-02" xlink:href="note-0133-02a" xml:space="preserve">Verba in diatono vero tonum, in Codic. ms., in Cod. Fran. et in Edit. Sulp. non
<note symbol="9)" position="foot" xlink:label="note-0133-04" xlink:href="note-0133-04a" xml:space="preserve">Cod. ms. et E. S. disdiateſſaron et disdiapente.</note>