Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Page concordance

< >
Scan Original
81 57
82 58
83 59
84 60
85 61
86 62
87 63
88 64
89 65
90 66
91 67
92 68
93 69
94 70
95 71
96 72
97 71
98 72
99 73
100 74
101 75
102 76
103 77
104 78
105 79
106 78
107 79
108 80
109 85
110 86
< >
page |< < (112) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div232" type="section" level="1" n="151">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11364" xml:space="preserve">
              <pb o="112" file="0132" n="136" rhead="De Mundi Fabrica,"/>
            diem accidit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11365" xml:space="preserve">quoniam vero E F, eſt diameter prædicti
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0132-01" xlink:href="fig-0132-01a" number="85">
                <image file="0132-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0132-01"/>
              </figure>
            tropici, erit L, medium ipſius punctum, centrum eiuſdem
              <lb/>
            tropici: </s>
            <s xml:id="echoid-s11366" xml:space="preserve">axis enim π P, tranſit per centrum omnium pa-
              <lb/>
            ralellorum æquatoris. </s>
            <s xml:id="echoid-s11367" xml:space="preserve">ex centro igitur L. </s>
            <s xml:id="echoid-s11368" xml:space="preserve">deſcribatur cir-
              <lb/>
            culus E o p F. </s>
            <s xml:id="echoid-s11369" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11370" xml:space="preserve">à punctis M N. </s>
            <s xml:id="echoid-s11371" xml:space="preserve">in quibus diameter tropi-
              <lb/>
            ci ſecat diametros horizontis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11372" xml:space="preserve">circuli crepuſculorum,
              <lb/>
            e
              <unsure/>
            ducantur duæ perpendiculares M O. </s>
            <s xml:id="echoid-s11373" xml:space="preserve">N p. </s>
            <s xml:id="echoid-s11374" xml:space="preserve">Iam debemus
              <lb/>
            concipere hunc ſemicirculum eſſe perpendiculariter ele-
              <lb/>
            uatum ſupra planum meridiani ad partem orientalem,
              <lb/>
            in quo ſitu M o, apparebit iacere in plano horizõtis. </s>
            <s xml:id="echoid-s11375" xml:space="preserve">N p,
              <lb/>
            vero in plano crepuſculini circuli. </s>
            <s xml:id="echoid-s11376" xml:space="preserve">nunc conſiderandum
              <lb/>
            eſt, punctum F, eſſe punctum mediæ noctis. </s>
            <s xml:id="echoid-s11377" xml:space="preserve">quare dum
              <lb/>
            Soleo die aſcendit ab F, ad p, ſcandens arcum F p. </s>
            <s xml:id="echoid-s11378" xml:space="preserve">efficis
              <lb/>
            tenebras ac intempeſtam noctem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11379" xml:space="preserve">in p, vero auroram ſeu
              <lb/>
            crepuſculi initiũ efficit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11380" xml:space="preserve">a p, deinde vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11381" xml:space="preserve">ad o, Sole aſcen-
              <lb/>
            dente abſoluitur crepuſculum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11382" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11383" xml:space="preserve">quoniam o@ eſt in hori-
              <lb/>
            zonte, in eo Sol diem artificialem incipit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11384" xml:space="preserve">abo, vero vſq;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11385" xml:space="preserve">ad E, quod eſt in meridiano, dimidium abſoluet diem. </s>
            <s xml:id="echoid-s11386" xml:space="preserve">
              <lb/>
            atque in ipſo E, meridiem efficiet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11387" xml:space="preserve">erit igltur arcus F O,
              <lb/>
            arcus ſeminocturnus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11388" xml:space="preserve">p O, arcus crepuſculi. </s>
            <s xml:id="echoid-s11389" xml:space="preserve">O E, arcus
              <lb/>
            ſemidiurnus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11390" xml:space="preserve">ſi igitur hi arcus iuxta priores Appar. </s>
            <s xml:id="echoid-s11391" xml:space="preserve">propo-
              <lb/>
            @@tiones, diuidantur in grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11392" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11393" xml:space="preserve">diligenter expendantur, innoteſcent grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11394" xml:space="preserve">ſingulorum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11395" xml:space="preserve">conſequenter du-
              <lb/>
            rationes, tempora, ſeu quantitates temporis ſeminocturni, crepuſculi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11396" xml:space="preserve">ſemidiurni temporis, ijs modis qui-
              <lb/>
            bus antea in dierum quantitatem vſi ſumus.</s>
            <s xml:id="echoid-s11397" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11398" xml:space="preserve">Eodem modo exiſtente Sole in quouis alio grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11399" xml:space="preserve">agendum eſt, ſed quando percurrit æquatorem, non eſt
              <lb/>
            nouus ſemicirculus pro eo deſcribendus, quoniam vteruis meridiani ſemicirculus fungi poteſt officio ipſius,
              <lb/>
            ſi nimirum cogitetur eleuatus perpendiculariter orientem verſus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11400" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s11401" xml:space="preserve">à puncto R, ducta ſit paralella ipſi C P,
              <lb/>
            vſque ad peripheriam in S, arcus enim S P, indicaret crepuſculi quantitatem, &</s>
            <s xml:id="echoid-s11402" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s11403" xml:space="preserve">circa tropicum Capricor-
              <lb/>
            ni ſimiliter agendum eſt, vti factum in tropico Cancri. </s>
            <s xml:id="echoid-s11404" xml:space="preserve">verum afferamus aliud exemplum, Sole nec tropicos,
              <lb/>
            nec æquatorem percurrente. </s>
            <s xml:id="echoid-s11405" xml:space="preserve">igitur ſint illa eadem tria inquirenda, quando Sol eſt in principio Scorpij. </s>
            <s xml:id="echoid-s11406" xml:space="preserve">Ex
              <lb/>
            tabella igitur declinationum eclypticæ accipio declinationem initij Scorpionis, quæ eſt gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s11407" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s11408" xml:space="preserve">30′. </s>
            <s xml:id="echoid-s11409" xml:space="preserve">auſtra-
              <lb/>
            lis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11410" xml:space="preserve">à puncto c, minuſculo, quod eſt in circumferentia, verſus G, ideſt, in auſtrum, ſumatur arcus C T. </s>
            <s xml:id="echoid-s11411" xml:space="preserve">gr.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11412" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s11413" xml:space="preserve">30′. </s>
            <s xml:id="echoid-s11414" xml:space="preserve">ductaq; </s>
            <s xml:id="echoid-s11415" xml:space="preserve">T V, erit diameter paralelli Solis exiſtentis in principio Scorpij. </s>
            <s xml:id="echoid-s11416" xml:space="preserve">X, vero erit eius centrum,
              <lb/>
            ex quo deſcribatur ſemicirculus T γ V, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11417" xml:space="preserve">ex punctis Z α, ducantur duæ lineæ z β, α γ, perpendiculares ipſi
              <lb/>
            TV; </s>
            <s xml:id="echoid-s11418" xml:space="preserve">ac proinde inuicem paralellæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s11419" xml:space="preserve">Iam ſi vt prius cogitetur ſemicirculus T γ V, in proprio ſitus eleuatus
              <lb/>
            perpendiculariter ad meridiem erunt prædictæ duæ paralellæ, vna in plano horizontis, altera in plano cir-
              <lb/>
            culi crepuſculorum, eritque vt antea arcus V γ, arcus dimidiæ noctis puræ, ac intempeſtæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s11420" xml:space="preserve">γ β, arcus cre-
              <lb/>
            puſculi. </s>
            <s xml:id="echoid-s11421" xml:space="preserve">V β, arcus ſeminocturnus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11422" xml:space="preserve">arcus β T, arcus ſemidiurnus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11423" xml:space="preserve">eodem modo procedendum eſt in quolibet
              <lb/>
            gradu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s11424" xml:space="preserve">qualibet poli altitudine. </s>
            <s xml:id="echoid-s11425" xml:space="preserve">vbi notandum eſt arcum nocturnum haberi poſſe ex præhabito areu diur-
              <lb/>
            no; </s>
            <s xml:id="echoid-s11426" xml:space="preserve">ſi enim arcus diurnus detrahatur ex integro circulo, reliquus arcus, nocturnus erit: </s>
            <s xml:id="echoid-s11427" xml:space="preserve">viciſſim ex arcu no-
              <lb/>
            cturno diurnus elici poteſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11428" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11429" xml:space="preserve">Hoc loco habenda eſt ratio trium locorum differentiarum, quas ſupra attullimus; </s>
            <s xml:id="echoid-s11430" xml:space="preserve">loca ſcilicet quædam
              <lb/>
            eſſe vbi fit crepuſculum, quod eſt pars noctis: </s>
            <s xml:id="echoid-s11431" xml:space="preserve">quædam vero vbi crepuſculum totam noctem occupat: </s>
            <s xml:id="echoid-s11432" xml:space="preserve">quæ-
              <lb/>
            dam tantum nullum habent crepuſculum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11433" xml:space="preserve">qu omnia rectè intelligentur, ſi Analemma conſtruatur ad poli
              <lb/>
            eleuationem maiorem, quam 66 {1/2}. </s>
            <s xml:id="echoid-s11434" xml:space="preserve">v. </s>
            <s xml:id="echoid-s11435" xml:space="preserve">g. </s>
            <s xml:id="echoid-s11436" xml:space="preserve">grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11437" xml:space="preserve">70. </s>
            <s xml:id="echoid-s11438" xml:space="preserve">in hac enim ſphæra videbis tria paralellorum Solis genera;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11439" xml:space="preserve">alij enim toti ſupra horizontem extabunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s11440" xml:space="preserve">vnus tantum ipſum tanget; </s>
            <s xml:id="echoid-s11441" xml:space="preserve">hique nullum dant crepuſculum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11442" xml:space="preserve">alij
              <lb/>
            horizontem tantum ſecabunt, non autem crepuſculinum, hique noctem totam conuertunt in crepuſculum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11443" xml:space="preserve">
              <lb/>
            alij demum vtrumque ſecabunt, hique partem noctis tantum crepuſculum eſſiciens his itaque modis com-
              <lb/>
            poni poſſunt duæ Tabulæ per totum annum, ſiue per omnes Zodiaci grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s11444" xml:space="preserve">necnon ad omnes poli altitudi-
              <lb/>
            nes. </s>
            <s xml:id="echoid-s11445" xml:space="preserve">quarum prima contineat tempus diurnum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11446" xml:space="preserve">ac nocturnum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11447" xml:space="preserve">Altera vero quantitatem crepuſculorum
              <lb/>
            quales infra dabimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s11448" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div234" type="section" level="1" n="152">
          <head xml:id="echoid-head164" style="it" xml:space="preserve">Eadem reperire ex Analemmate Vniuerſali</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11449" xml:space="preserve">TVm ex paulo ante dictis, tum ex declaratione præſentis figuræ, quæ ipſum Analemma eſt vniuerſale,
              <lb/>
            manifeſta fient, quæ propoſuimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s11450" xml:space="preserve">Analemma igitur vniuerſale eſt figura in plano deſcripta, quæ ta-
              <lb/>
            men ſolidam, ideſt, ſphæram Armillarem repræſentat; </s>
            <s xml:id="echoid-s11451" xml:space="preserve">cuius vna pars eſt mobilis circa centrum, po@ietqu@
              <lb/>
            appellari Planiſphærium. </s>
            <s xml:id="echoid-s11452" xml:space="preserve">talis eſt figura præſens, quæ conſtans ex duabus partibus, altera ſtabili, altera mo-
              <lb/>
            bili ſtabilis eſt inferior, in qua circulus A B C D, refert circulum meridianum. </s>
            <s xml:id="echoid-s11453" xml:space="preserve">A C, diametrum horizontis.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s11454" xml:space="preserve">E F, diametrum circuli crepuſculini, quæ eſt infra horizontem gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s11455" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s11456" xml:space="preserve">qui gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s11457" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s11458" xml:space="preserve">accipiendi ſunt in interiori
              <lb/>
            circulo, ita vt arcus G H, K I, vterque ſit gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s11459" xml:space="preserve">18. </s>
            <s xml:id="echoid-s11460" xml:space="preserve">quadrans C B. </s>
            <s xml:id="echoid-s11461" xml:space="preserve">diuidatur in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s11462" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s11463" xml:space="preserve">vt ad omnes poli altitudi-
              <lb/>
            nes accommodari poſſit par
              <unsure/>
            s mobilis. </s>
            <s xml:id="echoid-s11464" xml:space="preserve">loco autem duarum linearum A C, E F. </s>
            <s xml:id="echoid-s11465" xml:space="preserve">tendenda ſunt duo fila ſubti-
              <lb/>
            liſſima. </s>
            <s xml:id="echoid-s11466" xml:space="preserve">quod vt recte fieri poſſit, deſcribenda eſt hæc pars ſtabilis in charta ſolidiori, aut in tabula </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>