138118M. VITRVVII POLL.
autem palmum vncijs distinxim{us}, alterum digitis quadrat{ís}, rotundo, dimidia-
to\’ rotundo, ex antiquo lapide.
to\’ rotundo, ex antiquo lapide.
Retractiones autem graduum nec mínus quàm ſeſquípeda-
les, nec plus quàm bípedales faciendæ ſunt. ] Retractiones vocat, vbi
grad{us} calcantur, quos in templis impares probauerunt. Fieri aiunt oportere, vt
dextro pede aſcenſ{us} in templum inchoetur, & eodem oportere, vt deſinat: collocari
animaduerti non plures continuos, quàm ſeptem aut nouem. Quòd ſi plurib{us} con-
ſcendendum erat, poſt eum numerum fiebat retractio amplior, & veluti areola,
vbi feßi reſpirare & quieſcere poſſent.
les, nec plus quàm bípedales faciendæ ſunt. ] Retractiones vocat, vbi
grad{us} calcantur, quos in templis impares probauerunt. Fieri aiunt oportere, vt
dextro pede aſcenſ{us} in templum inchoetur, & eodem oportere, vt deſinat: collocari
animaduerti non plures continuos, quàm ſeptem aut nouem. Quòd ſi plurib{us} con-
ſcendendum erat, poſt eum numerum fiebat retractio amplior, & veluti areola,
vbi feßi reſpirare & quieſcere poſſent.
Vtí quadræ ſpiræ, truncí, coronæ, lyſis, &
c.
] Quadr{as}, dum melior
non adfertur ſententia, pro plinthis interpretor, ſpir{as} pro reliqua baſi, vt paulo
mox, truncos pro exæquatis medijs. Corona quid ſit intelligitur, id eſt, coronix, habet
lyſim, id eſt, gulam inuerſam, vt vulgò dicunt. Ait itaque oportere podijbaſim, mc-
dium, & coronicem reſpondere ijſdem ſtylobatæ reſilientis partib{us}. De lyſi quid
cenſeam, ſcribam lib. V. cap. VII.
non adfertur ſententia, pro plinthis interpretor, ſpir{as} pro reliqua baſi, vt paulo
mox, truncos pro exæquatis medijs. Corona quid ſit intelligitur, id eſt, coronix, habet
lyſim, id eſt, gulam inuerſam, vt vulgò dicunt. Ait itaque oportere podijbaſim, mc-
dium, & coronicem reſpondere ijſdem ſtylobatæ reſilientis partib{us}. De lyſi quid
cenſeam, ſcribam lib. V. cap. VII.
Vtí habeat per medíum adíectíonem per ſcamillos ímpares.
]
Scamilli hîc, & lib. V. cap. IX. videntur dicti quaſi gradilli. Quid autem ſigni-
ficent in ſtylobatarum adiectione, non liquet: & deſcriptionem pollicebatur Vitru-
ui{us} deſignaturum ſe extremo hoc tertio libro, ſed perijt, vt de adiectione in me-
dijs columnis proximo capite promiſſa, & aliæ multæ qu{as} recenſuim{us} lib. I. cap.
VI. Si quid poſtea iudicium aut anni afferent, non inuidebo ſtudioſis eam vtilita-
tem. Me profecto ne quicquam pœnitebit mei, ſi huic autori instructißimo, ſed la-
cero & obſcuro aliquid opis attulero. Nam locis omnib{us} adferre, prorſ{us} eſt fa-
cultatis & eruditionis maioris, quàm in me profitear. Exorietur ſpero aliquis, qui
meo exemplo excitat{us} id præſtabit: aut fiet, vt æt{as} ventura demat eis tenebr{as}.
Scamilli hîc, & lib. V. cap. IX. videntur dicti quaſi gradilli. Quid autem ſigni-
ficent in ſtylobatarum adiectione, non liquet: & deſcriptionem pollicebatur Vitru-
ui{us} deſignaturum ſe extremo hoc tertio libro, ſed perijt, vt de adiectione in me-
dijs columnis proximo capite promiſſa, & aliæ multæ qu{as} recenſuim{us} lib. I. cap.
VI. Si quid poſtea iudicium aut anni afferent, non inuidebo ſtudioſis eam vtilita-
tem. Me profecto ne quicquam pœnitebit mei, ſi huic autori instructißimo, ſed la-
cero & obſcuro aliquid opis attulero. Nam locis omnib{us} adferre, prorſ{us} eſt fa-
cultatis & eruditionis maioris, quàm in me profitear. Exorietur ſpero aliquis, qui
meo exemplo excitat{us} id præſtabit: aut fiet, vt æt{as} ventura demat eis tenebr{as}.
Vti craſsitudo cum plíntho ſit columnæ ex dímídía craſsítu-
dine. ] Craßitudo intelligitur in ſpira, quæ altitudo dicitur. Contrà in columnæ
craßitudo pro latitudine ſcapi accipienda eſt.
dine. ] Craßitudo intelligitur in ſpira, quæ altitudo dicitur. Contrà in columnæ
craßitudo pro latitudine ſcapi accipienda eſt.
Altítudo eíus ſí atticurges erít.
] Existimo eſſe columnarum earum,
qu{as} Plini{us} lib. XXXVI. cap. XXIII. Attic{as} appellat, quaternis angulis pari
laterum interuallo. Atticurges etiam eſſe cenſentur, quæ ſunt in ſummo Diui Ve-
ſpaſiani amphitheatro (quod à Tito ei{us} filio dedicatum, & à Domitiano ornatum,
vulgo Coliſeum quaſi coloſſeum appellant) etiam ſi non ſint parium laterum, ſed
adpactæ & quota tantum parte extantes. Alioquin atticurges e{as} habet partes,
qu{as} quæ hodie Dorica vocatur. Neque vllabaſis Dorica deſcribitur à Vitruuio,
ſicut nec Corinthia: quam Architecti, vt efficerent Vitruuianæ Ionicæ inferiorem
torum addiderunt. Quin & ista pro Ionica vſi ſunt: imo verò Ionicis & Corin-
thijs columnis baſim, quam Doricam dixim{us}, ſuppoſuerunt.
qu{as} Plini{us} lib. XXXVI. cap. XXIII. Attic{as} appellat, quaternis angulis pari
laterum interuallo. Atticurges etiam eſſe cenſentur, quæ ſunt in ſummo Diui Ve-
ſpaſiani amphitheatro (quod à Tito ei{us} filio dedicatum, & à Domitiano ornatum,
vulgo Coliſeum quaſi coloſſeum appellant) etiam ſi non ſint parium laterum, ſed
adpactæ & quota tantum parte extantes. Alioquin atticurges e{as} habet partes,
qu{as} quæ hodie Dorica vocatur. Neque vllabaſis Dorica deſcribitur à Vitruuio,
ſicut nec Corinthia: quam Architecti, vt efficerent Vitruuianæ Ionicæ inferiorem
torum addiderunt. Quin & ista pro Ionica vſi ſunt: imo verò Ionicis & Corin-
thijs columnis baſim, quam Doricam dixim{us}, ſuppoſuerunt.
Fiátque ſuperíor torus quartæ.
] Cum ſint baſis partes tori duo, ſupe-
rior & inferior, obtulit ſe nobis Romæ videndam, ſi contra præſcriptum, at certè
non ineleganti neque inuenusta formabaſis, quæ præter ſcalptur{as} qu{as} habebat
ſingulis partib{us} vari{as}, pro ſuperiore toro habebat aduerſ{as} du{as} ſim{as}, id eſt, vt
nunc loquuntur, gul{as} rect{as} du{as} oppoſit{as}, ſed diſcret{as} vnaregula. Huiuſmodi
tamen licentiam malo ſemel admonere fugi{as}, quàm permittere imiteris.
rior & inferior, obtulit ſe nobis Romæ videndam, ſi contra præſcriptum, at certè
non ineleganti neque inuenusta formabaſis, quæ præter ſcalptur{as} qu{as} habebat
ſingulis partib{us} vari{as}, pro ſuperiore toro habebat aduerſ{as} du{as} ſim{as}, id eſt, vt
nunc loquuntur, gul{as} rect{as} du{as} oppoſit{as}, ſed diſcret{as} vnaregula. Huiuſmodi
tamen licentiam malo ſemel admonere fugi{as}, quàm permittere imiteris.