139119DE ARCHITEC. LIB. III.
antiquorum marmorum ſi vniuerſ{as} complecti cuperem (idem de capitulis &
co-
ronicibus intellectum volo) graphide vtendum eſſet poti{us}, quàm ſcriptis. Quan-
quam mihi perſuaſum eſt (dicam quòd imperiti non aſſentiantur) poſſe certare cum
pictore aut ſcalptore, probare\’ non poſſe eos rem penicillo cælóue ad expreſſam eſſi-
giem transferre emendati{us}, quàm ſcriptorem verbis. Id nos aliquando tentauim{us},
neque non ceßit. Certè tanta baſium, capitulorum, coronicum\’ dißimilitudo &
variet{as} ab ijs manauit, qui reb{us} nouis inucniendis, magna cura, exquiſita\’ dili-
gentia ſtuduerunt.
ronicibus intellectum volo) graphide vtendum eſſet poti{us}, quàm ſcriptis. Quan-
quam mihi perſuaſum eſt (dicam quòd imperiti non aſſentiantur) poſſe certare cum
pictore aut ſcalptore, probare\’ non poſſe eos rem penicillo cælóue ad expreſſam eſſi-
giem transferre emendati{us}, quàm ſcriptorem verbis. Id nos aliquando tentauim{us},
neque non ceßit. Certè tanta baſium, capitulorum, coronicum\’ dißimilitudo &
variet{as} ab ijs manauit, qui reb{us} nouis inucniendis, magna cura, exquiſita\’ dili-
gentia ſtuduerunt.
Díuidatur ín partes ſeptem, índe tríum partíum torus quí eſt
ín ſummo. ] Omnino tor{us} hic deſcript{us} maior eſt, quàm decet, astragalis (ſi
cum eo conferas) exiguæ admodum craßitudinis. Aliam baſis} Ionicæ partitionem,
& venustiorem, paulò antè indicauim{us}: vt liberum ſit ſequi Vitruuij autorita-
tem, aut quam dixim{us} partium distributionem. Nuſquam tamen in Romanis rui-
nis contigit Ionicam ſpiram, id eſt, ſine toro ſub inferiori ſcotia, videre.
ín ſummo. ] Omnino tor{us} hic deſcript{us} maior eſt, quàm decet, astragalis (ſi
cum eo conferas) exiguæ admodum craßitudinis. Aliam baſis} Ionicæ partitionem,
& venustiorem, paulò antè indicauim{us}: vt liberum ſit ſequi Vitruuij autorita-
tem, aut quam dixim{us} partium distributionem. Nuſquam tamen in Romanis rui-
nis contigit Ionicam ſpiram, id eſt, ſine toro ſub inferiori ſcotia, videre.
Vna pars fiat cum ſuís aſtragalis &
ſupercílío ſuperíor tro-
chílus. ] Supercilium pro ſuperiori ſcotiæ ſiue trochilij quadrareguláue hoc loco
vſurpatum eſt. Nam lib. IIII. cap. VI. appellatur ſupercilium, quòd ſtatim ſu-
per oſtiorum antepagmenta ponitur, non ipſum quidem hyperthyrum, id eſt, ſuper-
liminare, ſed quod ſub ipſo eſt. Vtrobique verò μεΤαφο{ει}κῶς dictum.
chílus. ] Supercilium pro ſuperiori ſcotiæ ſiue trochilij quadrareguláue hoc loco
vſurpatum eſt. Nam lib. IIII. cap. VI. appellatur ſupercilium, quòd ſtatim ſu-
per oſtiorum antepagmenta ponitur, non ipſum quidem hyperthyrum, id eſt, ſuper-
liminare, ſed quod ſub ipſo eſt. Vtrobique verò μεΤαφο{ει}κῶς dictum.
Spírís perfectís, &
collocatís.
] Subit hoc loco mirari Iulium Pollucem
lib. VII. cap. XXVII. ſcribere ſtylobatam eſſe Doricarum columnarum baſim,
ſpiram verò, Ionicarum, cum res ſint diuerſæ, & ſtylobata baſim excipiat.
lib. VII. cap. XXVII. ſcribere ſtylobatam eſſe Doricarum columnarum baſim,
ſpiram verò, Ionicarum, cum res ſint diuerſæ, & ſtylobata baſim excipiat.
Exteriores autem partes, vtí dicant ſe earum contractura.
]
Loc{us} hic in antiquis & excuſis codicib{us} valde variat{us} erat, arbitrat{us} ſum le-
gi oportere, vti dictum de earum contractura. Ita, inquit, ſunt tornandæ columnæ
angulares, & quæ ſunt è regione, vt partib{us} quæ ad cellam ſpectant, nihil immi-
nuantur, ſed perpetua ſint craßitudine, exteriores autem partes contrahantur, vti
præſcriptum eſt proximo capite. Id etſi in ſpeciem abſurdum videri poßit, expe-
rienti procul dubio nihil min{us}. Nam & nos vſu ita eſſe cõprobauim{us}, & noſtræ
castigationis vindices vtrunque Sangallum, nobiles noſtræ ætatis Architectos, in-
uenim{us}. Ex cæteris ſcripturis nullum idoneum ſenſum elicere potuim{us}.
Loc{us} hic in antiquis & excuſis codicib{us} valde variat{us} erat, arbitrat{us} ſum le-
gi oportere, vti dictum de earum contractura. Ita, inquit, ſunt tornandæ columnæ
angulares, & quæ ſunt è regione, vt partib{us} quæ ad cellam ſpectant, nihil immi-
nuantur, ſed perpetua ſint craßitudine, exteriores autem partes contrahantur, vti
præſcriptum eſt proximo capite. Id etſi in ſpeciem abſurdum videri poßit, expe-
rienti procul dubio nihil min{us}. Nam & nos vſu ita eſſe cõprobauim{us}, & noſtræ
castigationis vindices vtrunque Sangallum, nobiles noſtræ ætatis Architectos, in-
uenim{us}. Ex cæteris ſcripturis nullum idoneum ſenſum elicere potuim{us}.
Capítulorum ratío, ſí puluínata erunt.
] Puluinata intelligit Ionica,
à puluino, quem interpretamur partem, quæ inter abacum & echinum eſt, vnde
volutæ propendent.
à puluino, quem interpretamur partem, quæ inter abacum & echinum eſt, vnde
volutæ propendent.
Hísſymmetríj́s confirmabuntur.
] Vni{us} literæ mutatione ſcriben-
dum, conformabuntur, vocabulo Vitruuio familiari: vnde conformatio theatri
lib. V.
dum, conformabuntur, vocabulo Vitruuio familiari: vnde conformatio theatri
lib. V.
Líneæ demittendæ, quæ cathetí dícuntur.
] Lineæ ſunt ad per-
pendiculum demiſſæ. Nam quæ alia linea in interiorem partem recedens demitti-
tur, eam non aliam ob cauſam addi iudicauí, quàm vt eſſet æquidistans, & prior
verè cathetos haberetur.
pendiculum demiſſæ. Nam quæ alia linea in interiorem partem recedens demitti-
tur, eam non aliam ob cauſam addi iudicauí, quàm vt eſſet æquidistans, & prior
verè cathetos haberetur.
In ſingulis tetrantorum actíonibus.
] Tetrantorum pro tetrantum fie-
xum eſt. Sunt autem tetrantes rei diuiſæ in partes quatuor, ſingulæ lineæ, atque
adeò ipſa interualla, Sed de his lib. X. cap. XI. Viſa eſt hacten{us} res ardua,
xum eſt. Sunt autem tetrantes rei diuiſæ in partes quatuor, ſingulæ lineæ, atque
adeò ipſa interualla, Sed de his lib. X. cap. XI. Viſa eſt hacten{us} res ardua,