Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of figures

< >
[61] Opus hexaſtylon diaſtylon.
[62] Fulminum duplex deformation.
[Figure 63]
[64] Striaturæ Doricæ figura.
[65] Corinthia Agnetis.
[Figure 66]
[67] Cymatium Lesbium.
[68] Aſtragalus Lesbius.
[69] Emendata prothyridum in oſtio affiguratio.
[70] Tertiarii deformatio.
[Figure 71]
[72] Metarum & obeliſci deformatio.
[Figure 73]
[74] Simarecta.
[75] Sima inuerſa.
[76] Stylobatæ reſilientis affiguratio.
[Figure 77]
[Figure 78]
[Figure 79]
[Figure 80]
[81] Lateranenſis & Mutinenſium marmorum ſormæ.
[Figure 82]
[83] Incumbæ forma.
[84] Perpendiculi figura.
[85] Spicatum opus.
[86] Teſtudo.
[87] Fornix.
[88] Hemiſphærium.
[89] Lunulata camera.
[90] Libra, ſiue libella.
< >
page |< < (119) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div79" type="section" level="1" n="69">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7224" xml:space="preserve">
              <pb o="119" file="139" n="139" rhead="DE ARCHITEC. LIB. III."/>
            antiquorum marmorum ſi vniuerſ{as} complecti cuperem (idem de capitulis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7225" xml:space="preserve">co-
              <lb/>
            ronicibus intellectum volo) graphide vtendum eſſet poti{us}, quàm ſcriptis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7226" xml:space="preserve">Quan-
              <lb/>
            quam mihi perſuaſum eſt (dicam quòd imperiti non aſſentiantur) poſſe certare cum
              <lb/>
            pictore aut ſcalptore, probare\’ non poſſe eos rem penicillo cælóue ad expreſſam eſſi-
              <lb/>
            giem transferre emendati{us}, quàm ſcriptorem verbis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7227" xml:space="preserve">Id nos aliquando tentauim{us},
              <lb/>
            neque non ceßit. </s>
            <s xml:id="echoid-s7228" xml:space="preserve">Certè tanta baſium, capitulorum, coronicum\’ dißimilitudo & </s>
            <s xml:id="echoid-s7229" xml:space="preserve">
              <lb/>
            variet{as} ab ijs manauit, qui reb{us} nouis inucniendis, magna cura, exquiſita\’ dili-
              <lb/>
            gentia ſtuduerunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s7230" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7231" xml:space="preserve">Díuidatur ín partes ſeptem, índe tríum partíum torus quí eſt
              <lb/>
            ín ſummo.</s>
            <s xml:id="echoid-s7232" xml:space="preserve">] Omnino tor{us} hic deſcript{us} maior eſt, quàm decet, astragalis (ſi
              <lb/>
            cum eo conferas) exiguæ admodum craßitudinis. </s>
            <s xml:id="echoid-s7233" xml:space="preserve">Aliam baſis} Ionicæ partitionem,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7234" xml:space="preserve">venustiorem, paulò antè indicauim{us}: </s>
            <s xml:id="echoid-s7235" xml:space="preserve">vt liberum ſit ſequi Vitruuij autorita-
              <lb/>
            tem, aut quam dixim{us} partium distributionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7236" xml:space="preserve">Nuſquam tamen in Romanis rui-
              <lb/>
            nis contigit Ionicam ſpiram, id eſt, ſine toro ſub inferiori ſcotia, videre.</s>
            <s xml:id="echoid-s7237" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7238" xml:space="preserve">Vna pars fiat cum ſuís aſtragalis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7239" xml:space="preserve">ſupercílío ſuperíor tro-
              <lb/>
            chílus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7240" xml:space="preserve">] Supercilium pro ſuperiori ſcotiæ ſiue trochilij quadrareguláue hoc loco
              <lb/>
            vſurpatum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7241" xml:space="preserve">Nam lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7242" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7243" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s7244" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7245" xml:space="preserve">appellatur ſupercilium, quòd ſtatim ſu-
              <lb/>
            per oſtiorum antepagmenta ponitur, non ipſum quidem hyperthyrum, id eſt, ſuper-
              <lb/>
            liminare, ſed quod ſub ipſo eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7246" xml:space="preserve">Vtrobique verò μεΤαφο{ει}κῶς dictum.</s>
            <s xml:id="echoid-s7247" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7248" xml:space="preserve">Spírís perfectís, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7249" xml:space="preserve">collocatís.</s>
            <s xml:id="echoid-s7250" xml:space="preserve">] Subit hoc loco mirari Iulium Pollucem
              <lb/>
            lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7251" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7252" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s7253" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XXVII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7254" xml:space="preserve">ſcribere ſtylobatam eſſe Doricarum columnarum baſim,
              <lb/>
            ſpiram verò, Ionicarum, cum res ſint diuerſæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7255" xml:space="preserve">ſtylobata baſim excipiat.</s>
            <s xml:id="echoid-s7256" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7257" xml:space="preserve">Exteriores autem partes, vtí dicant ſe earum contractura.</s>
            <s xml:id="echoid-s7258" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            Loc{us} hic in antiquis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7259" xml:space="preserve">excuſis codicib{us} valde variat{us} erat, arbitrat{us} ſum le-
              <lb/>
            gi oportere, vti dictum de earum contractura. </s>
            <s xml:id="echoid-s7260" xml:space="preserve">Ita, inquit, ſunt tornandæ columnæ
              <lb/>
            angulares, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7261" xml:space="preserve">quæ ſunt è regione, vt partib{us} quæ ad cellam ſpectant, nihil immi-
              <lb/>
            nuantur, ſed perpetua ſint craßitudine, exteriores autem partes contrahantur, vti
              <lb/>
            præſcriptum eſt proximo capite. </s>
            <s xml:id="echoid-s7262" xml:space="preserve">Id etſi in ſpeciem abſurdum videri poßit, expe-
              <lb/>
            rienti procul dubio nihil min{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7263" xml:space="preserve">Nam & </s>
            <s xml:id="echoid-s7264" xml:space="preserve">nos vſu ita eſſe cõprobauim{us}, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7265" xml:space="preserve">noſtræ
              <lb/>
            castigationis vindices vtrunque Sangallum, nobiles noſtræ ætatis Architectos, in-
              <lb/>
            uenim{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s7266" xml:space="preserve">Ex cæteris ſcripturis nullum idoneum ſenſum elicere potuim{us}.</s>
            <s xml:id="echoid-s7267" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7268" xml:space="preserve">Capítulorum ratío, ſí puluínata erunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s7269" xml:space="preserve">] Puluinata intelligit Ionica,
              <lb/>
            à puluino, quem interpretamur partem, quæ inter abacum & </s>
            <s xml:id="echoid-s7270" xml:space="preserve">echinum eſt, vnde
              <lb/>
            volutæ propendent.</s>
            <s xml:id="echoid-s7271" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7272" xml:space="preserve">Hísſymmetríj́s confirmabuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7273" xml:space="preserve">] Vni{us} literæ mutatione ſcriben-
              <lb/>
            dum, conformabuntur, vocabulo Vitruuio familiari: </s>
            <s xml:id="echoid-s7274" xml:space="preserve">vnde conformatio theatri
              <lb/>
            lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7275" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">V</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s7276" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7277" xml:space="preserve">Líneæ demittendæ, quæ cathetí dícuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7278" xml:space="preserve">] Lineæ ſunt ad per-
              <lb/>
            pendiculum demiſſæ. </s>
            <s xml:id="echoid-s7279" xml:space="preserve">Nam quæ alia linea in interiorem partem recedens demitti-
              <lb/>
            tur, eam non aliam ob cauſam addi iudicauí, quàm vt eſſet æquidistans, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7280" xml:space="preserve">prior
              <lb/>
            verè cathetos haberetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s7281" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7282" xml:space="preserve">In ſingulis tetrantorum actíonibus.</s>
            <s xml:id="echoid-s7283" xml:space="preserve">] Tetrantorum pro tetrantum fie-
              <lb/>
            xum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7284" xml:space="preserve">Sunt autem tetrantes rei diuiſæ in partes quatuor, ſingulæ lineæ, atque
              <lb/>
            adeò ipſa interualla, Sed de his lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7285" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">X</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7286" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s7287" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7288" xml:space="preserve">Viſa eſt hacten{us} res ardua, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>