Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 17
[out of range]
>
<
1 - 17
[out of range]
>
page
|<
<
(90)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
90
"
file
="
0142
"
n
="
142
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
in recta, qua junguntur, cum oppoſitis velocitatibus æq
<
gap
/>
ali-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0142-01
"
xlink:href
="
note-0142-01a
"
xml:space
="
preserve
">binis punctis,
<
lb
/>
cum ſunt ſola,
<
lb
/>
quid poſſit acci.
<
lb
/>
dere actionibus
<
lb
/>
aliorum exter-
<
lb
/>
nis.</
note
>
bus, quo caſu etiam ſacile demonſtratur, punctum, quod illo-
<
lb
/>
rum diſtantiam bifariam ſecat, debere quieſcere; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nunquam in
<
lb
/>
hiſce caſibus poterit motus extingui in adventu ad diſtantiam
<
lb
/>
limitis cohæſionis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo minus poterunt ea bina puncta con-
<
lb
/>
ſiſtere extra diſtantiam limitis cujuſpiam, ubi adhuc habeatur
<
lb
/>
vis aliqua vel attractiva, vel repulſiva. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Verum ſi alia externa
<
lb
/>
puncta agant in illa, poterit res multo aliter ſe habere. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ubi
<
lb
/>
ex. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">gr. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">a ſe recedunt, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">velocitates receſſus augeri deberent in
<
lb
/>
acceſſu ad diſtantiam limitis cohæſionis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poteſt externa com-
<
lb
/>
preſſio illam velocitatem minuere, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">extinguere in ipſo ap-
<
lb
/>
pulſu ad ejuſmodi diſtantiam. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Poteſt externa compreſſio coge-
<
lb
/>
re illa puncta manere immota etiam in ea diſtantia, in qua ſe
<
lb
/>
validiſſime repellunt, uti duæ cuſpides elaſtri manu compreſſæ
<
lb
/>
detinentur in ea diſtantia, a qua ſibi relictæ ſtatim recederent;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſimile quid accidere poteſt vi attractivæ per vires externas
<
lb
/>
diſtrahentes.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
note
position
="
left
"
xml:space
="
preserve
">Si limites ſint
<
lb
/>
a ſe invicem re.
<
lb
/>
moti, mutata
<
lb
/>
multum diſtan.
<
lb
/>
tia rediri retro:
<
lb
/>
ſecus, ſi ſint
<
lb
/>
proximi.</
note
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">198. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Tum vero diligenter notandum diſcrimen inter caſus
<
lb
/>
varios, quos inducit varia arcuum curvæ natura. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si puncta
<
lb
/>
ſint in diſtantia alicujus limitis cohæſionis, circa quem ſint ar-
<
lb
/>
cus ampliſſimi, ita, ut proximi limites plurimum inde diſtent,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo magis etiam, quam ſit tota diſtantia proximi citerio-
<
lb
/>
ris limitis ab origine abſciſſarum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum poterunt externa vi com-
<
lb
/>
primente, vel diſtrahente redigi ad diſtantiam multis vicibus
<
lb
/>
minorem, vel majorem priore ita, ut ſemper adhuc conentur
<
lb
/>
ſe reſtituere ad priorem poſitionem recedendo, vel accedendo,
<
lb
/>
quod nimirum ſemper adhuc ſub arcu repulſivo permaneant,
<
lb
/>
vel attractivo. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">At ſi ibi ſrequentiſſimi ſint limites, curva ſæ-
<
lb
/>
piſſime ſecante axem; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum quidem poſt compreſſionem, vel
<
lb
/>
diſtractionem ab externa vi ſactam, poterunt ſiſti in multo mi-
<
lb
/>
nore, vel majore diſtantia, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">adhuc eſſe in diſtantia alterius
<
lb
/>
limitis cohæſionis ſine ullo conatu ad recuperandum priorem lo-
<
lb
/>
cum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">199. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Hæc omnia aliquanto fuſius conſiderare libuit, quia in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0142-03
"
xlink:href
="
note-0142-03a
"
xml:space
="
preserve
">Superiorum u-
<
lb
/>
ſus in Phyſica.</
note
>
applicatione ad Phyſicam magno uſui erunt infra hæc ipſa,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">multo magis hiſce ſimilia, quæ maſſis reſpondent habentibus
<
lb
/>
utique multo uberiores caſus, quam bina tantummodo habeant
<
lb
/>
puncta. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Illa ingens agitatio cum oſcillationibus variis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">mo-
<
lb
/>
tibus jam acceleratis, jam retardatis, jam retro reſlexis, fer-
<
lb
/>
mentationes, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">conſlagrationes exhibebit: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ille egreſſus ex in-
<
lb
/>
genti arcu repulſivo cum velocitatibus ingentibus, quæ ubi jam
<
lb
/>
ad ingentes deventum eſt diſtantias, parum admodum a ſe in-
<
lb
/>
vicem differant, nec ad ſenſum mutentur quidquam per im-
<
lb
/>
menſa intervalla, luminis emiſſionem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">propagationem uni-
<
lb
/>
formem, ac ferme eandem celeritatem in quovis ejuſdem ſpeciei
<
lb
/>
radio ſixarum, Solis, flammæ, cum exiguo diſcrimine inter
<
lb
/>
diverſos coloratos radios; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">illa vis permanens poſt compreſſio-
<
lb
/>
nem ingentem, vel diſtractionem, elaſticitati explicandæ </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>