Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[101] a. caftellumb. triplex im miflariumc. fornix a b c
[102] a. triplex im mifſariumb. ſpecusc. caſtellum a b c
[103] Hæc figura cõis eſſe põt & fiſtulis : & tubulis tã fi-ctilib{us} q̈ ligne is: quibus ho die nonnulli utuntur: & ra tio utrorũ eſt facilis: q̄ tñ ampliori deſcriptiõe ī digerer: ſed hæc mõ ſatis uifa eſt.
[104] c. mortatiũa. Fiſtuca feu uectes ligneib. opus ſigni num c b a
[105] a. latera qua-drati pedum denũ: qui effi ciunt areæ ped. quadra-to℞. ioo.b. linea dia- gõia: ex qua ſi ducat̃ qua-dratum .b. c. d.e.id erit pe dum quadra torum ducẽ-torum. a b c d
[106] a. regula pe dum trium.b. regula pe- dũ quatuorc. regula pe dum qnd. quadratũ pedũ noueme. quadratũ pedũ ſexdecĩf. quadratũ pedũ uiginti quin e d b a c f
[107] a. cõtinet par tes tres ab ſũ-ma coaxatio ne ad imum libramentũb. ſcapus par tium ꝗn cu ius inclinatio iuſta ratione ꝑficit̃: gradi buſ ſatis cõ moda.c. partiũ qua tuor: dũ rece-dim{us} ab imo ppendiculo partiũ trium uſ ad calcẽ ſcapi.d. retractio graduũ: quæ (ſi. c. fuerit pe dũ ſexdeci) ea erit ped. i.e. altitudo graduum: ea-dem ratione erit unciarũ nouem. e d b a c
[Figure 108]
[109] a. cylindrusb. meſolabiũ a b
[110] a. circulus at ticus.b. urſa maiorc. perſeusd. aurigae. geminif. tropicus cã cri.g. cancer.h. leoi. linea ecli- pticæK. taurusl. gorgoneũm. canisn. oriono. linea æqui noctialis.p. hydraq. nauis at- gosr. eridanusſ. lepus.t. canis ſyri{us}u. tropicus capricorni In hac ſigura & in ſequẽti nõ oĩa q̃ de-ſcribit auctor facta ſunt: nã ad ea deſcri-benda ſphera ſolida opus eſſet:& hodi ernus horum uſus diuer-ſus eſt. a b c d e f g h i j k l m n o p q u
[111] a. dracob. polusc. uulturd. tropicus cancrie. bootesf. coronag. ingenicu- latus.h. aquilai. delphinusk. fagittal. ophiuchusm. ſerpensn. equi duoo. uolucrisp. linea æqui noctialisq. librar. linea ecli- ptica.s. ſagitariust. capricorn{us}u. aquariusx. ſcorpiusy. coronaz. tropicus capricorni &. ara b{us}. piſcis me-redionalis. a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z
[112] Vmbræ gno monis.a. roma gno mo.ix. um-bra. viii.b. tarentum gnomo .xi. umbra. ix.c. athene gnomo. iiii. umbra. iii.d. rhodus gnomo. vii. umbra. v.e. alexandria gnomo. v. umbra. iii.Eleuationes polif. alexandria gr. xxxvi.g. thodus gr. xxxvi.h. athene gr. xxxvii. & quartæ. i.i. tarentum gr. xxxix. & quartæ. iii.K. roma gr. xxxxii.Gnomonesa. gnomo ro mæ.b. gnomo athenarumc. gnomo rhodid. gnomo tarentie. gnomo alexandrieQuotiẽs me timur um-bras reduci mus gnomo nes ubi eft. a. & gnomo romæ a b c d e f g h i k
[113] orizonparsæſtuiagnomonaxonradiusæſtiu{us}æqnoclacotomusmonach{us}hibernushibernaAnalemmaLinea planitſæ a b c e f g h i k l m o p q s t u x
[114] Solare horo-logium Romæ!GnomonRadiusæſtiuusMaLacoRadius æquitom{us}noctialisnochushibernusLinea PlanitieiOrizon ♒ ♓ @ @ ♋ @ @ ♎ ♏ @ @
[115] a. ſpeculumbi taberna tõ ſoria a b
[116] a. Suculab. cheloniæc. fibulad. troclea ſeu rechamus.e. troclea ife- rior ſeu re chamusf. ferrei forfi- ces.g. ductarius funis.Orbiculi ſũt rotulæ quæ circũ axicu-los in trocle-is uerſantur. a b c d e f g
[117] a. ergatab. tympanũc. fibulatio a b c
[118] a. tignumb. retinaculac. cheloniũd. troclea fub q̃ regula poſita eſtf. ductarii fu nese. troclea quã græci epagonta no ſtri artemo nẽ dicunt b c d f a e
[119] a. ſcapi triẽta lesb. columnæc. armilla in qua choda ces qui in ca-pite colũnæ ſunt implum bati uertunt̃. a b c
[120] a. rotæ pedũ duodenumb. epiſtyliumc. chodix ꝗ uertitur in ar milla a b c
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
< >
page |< < (68) of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div71" type="section" level="1" n="51">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2445" xml:space="preserve">
              <pb o="68" file="0145" n="145" rhead="SEPTIMVS."/>
            oporteat conſtitui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2446" xml:space="preserve">vti caueatur incipiẽtibus expoſui, nã de tegulis aut
              <lb/>
            tignis aut aſſeribus ĩmutandis, non eadem eſt cura, quemadmodum de his
              <lb/>
            ꝙ ea quamuis ſint vicioſa faciliter mutantur, Itaꝙ nec ſolida quidem putã
              <lb/>
            tur eſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s2447" xml:space="preserve">Quibus rationibus hæc poterunt eſſe firma, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2448" xml:space="preserve">quemadmodum in-
              <lb/>
            ſtituãtur expoſui, Quibus autem copiarum generibus oporteat vti, nõ eſt
              <lb/>
            architecti poteſtas, ideo ꝙ non in omnibus locis omnia genera copiarum
              <lb/>
            naſcuntur, vti in proximo volumine eſt expoſitum, Præterea in domini eſt
              <lb/>
            poteſtate, vtrum lateritio, an cementicio, an ſaxo quadrato velit ædificare,
              <lb/>
            Ita omnium operum probationes tripartito conſiderantur, ideſt, fabrili
              <lb/>
            ſubtilitate, magnificentia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2449" xml:space="preserve">diſpoſitione, Cum magnificenter opus perfe-
              <lb/>
            ctum aſpicietur, ab omni poteſtate, impenſe laudabũtur, cum ſubtiliter of-
              <lb/>
            ficinatoris probabitur exactio, cum vero venuſtate proportiõibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s2450" xml:space="preserve">ſym-
              <lb/>
            metriis habuerit auctoritatem, tunc fuerit gloria architecti, Hæc autem re-
              <lb/>
            cte conſtituuntur, cum is & </s>
            <s xml:id="echoid-s2451" xml:space="preserve">a fabris & </s>
            <s xml:id="echoid-s2452" xml:space="preserve">ab idiotis patiatur accipere ſe conſi-
              <lb/>
            lia, Nã omnes homines, nõ ſolum architecti, quod eſt bonum poſſunt ꝓ
              <lb/>
            bare, ſed inter idiotas & </s>
            <s xml:id="echoid-s2453" xml:space="preserve">eos, hoc eſt diſcrimen, ꝙ idiota niſi factum viderit
              <lb/>
            non poteſt ſcire quid futu℞ ſit, architectus autẽ, ſimul animo conſtituerit,
              <lb/>
            anteꝗ̃ inceperit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2454" xml:space="preserve">venuſtate, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2455" xml:space="preserve">vſu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2456" xml:space="preserve">decore, quale ſit futu℞ habet defini-
              <lb/>
            tum, Quas res priuatis ædificiis vtiles putaui, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2457" xml:space="preserve">quẽadmodũ ſit faciundũ,
              <lb/>
            ꝗ̃ a pertiſſime potui, perſcripſi. </s>
            <s xml:id="echoid-s2458" xml:space="preserve">De expolitiõibus aũt eo℞, vt ſint elegantes,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s2459" xml:space="preserve">ſine vitiis ad vetuſtatem, in ſequenti volumine exponam.</s>
            <s xml:id="echoid-s2460" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div73" type="section" level="1" n="52">
          <head xml:id="echoid-head51" xml:space="preserve">M. VITR VVII DE AR CHITECTVRA
            <lb/>
          LIBER SEPTIMVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2461" xml:space="preserve">MAIORES cum ſapienter tum etiam utiliter ĩſtitue
              <lb/>
            runt per cõmentario℞ relatiões, cogitata tradere po
              <lb/>
            ſteris, uti ea non interirent, ſed ſingulis ætatibus cræ
              <lb/>
            ſcentia voluminibus ædita, gradatim peruenirẽt ve-
              <lb/>
            tuſtatibus ad ſũmam doctrina℞ ſubtilitatem, Itaque
              <lb/>
            non mediocres, ſed infinitæ ſunt his agendæ gratiæ,
              <lb/>
            ꝙ non inuidioſe ſilentes prætermiſerũt, Sed omniũ
              <lb/>
            generum ſenſus conſcriptionibus memoriæ tradendos curauerũt, Nã ſi
              <lb/>
            non ita feciſſent, non potuiſſemus ſcire, quæ res in Troia fuiſſent geſtæ, nec
              <lb/>
            ꝗd Thales, Democritus, Anaxagoras, Xenophanes, reliqui phyſici ſenſiſ
              <lb/>
            ſent de rerum natura, quaſ Socrates, Plato, Ariſtoteles, Zenon, Epicurus,
              <lb/>
            alii philoſophi hominibus agendæ vitæ terminatões finiuiſſent, ſeu Cræ-
              <lb/>
            ſus, Alexãder, Darius cæteri reges q̈s res aut ꝗbus rõnibus geſſiſſent, fuiſ-
              <lb/>
            ſent notæ, niſi maiores præceptorũ comparationibus omniũ memoriæ ad
              <lb/>
            poſteritatẽ cõmentariis extuliſſent, Ita quẽadmodum his gratiæ ſunt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>