Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
[151.] 24. In ſitu. 44. 59. 61. 62. 97 p 4.
[152.] 25. In ſoliditate & figura. 98. 97. 95. 50. 65 p 4.
[153.] 26. In magnitudine. 28 p 4.
[154.] 27. In diuiſione, & continuatione & numero 109 p 4.
[155.] 28. In motu & quiete. 138 p 4.
[156.] 29. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[157.] 30. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[158.] 31. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[159.] 32. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[160.] 33. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
< >
page |< < (139) of 778 > >|
145139OPTICAE LIBER V.ræ: a d b z diameteruiſualis: z c g circulus ſphæræ in ſuperficie linearũ contingẽtiæ: & protrahatur
à centro ad punctũ contingentiæ diameter b g.
Palàm, quòd angulus z b g eſt maior recto. Cũ enim
in triãgulo b a g angulus b g a [per 18 p 3]
55[Figure 55]a d q c m x b g p o k t f z h ſit rectus, erit [per 17 p 1] angulus g b a mi
nor recto:
quare [per 13 p 1] z b g maior.
Sit ergo [per 23 p 1] h b g rectus:
erit ergo
[per 28 p 1] h b æquidiſtans lineę cõtingẽ
tię a g:
Igitur [per 35 d 1] productæ nunꝗ̃
concurrent:
& quęlibet diameter inter h
& g concurret cũ linea a g [per lẽma Pro-
cli ad 29 p 1.
] Ducatur à pũcto a linea ſe-
cans ſphęrã:
quæ ſit a m o: ita quod chor-
da, quę eſt m o, ſit ęqualis ſemidiametro
o b:
& cõcurrat ſemidiameter b o cum li-
nea a g, in puncto t.
Dico, quòd in quoli-
bet pũcto t o eſt locus imaginis:
& in nul
lo alio puncto diametri t b eſt locus ima-
ginis:
& ſunt o, t termini locorũ imaginũ
[per 23 n.
] Sumatur enim punctũ: & ſit k:
& a n k ducatur ſecans ſphærã in puncto
n:
& ducatur perpendicularis b n x: & [ք
23 p 1] angulo x n a fiat angulus ęqualis per lineam f n.
Palàm, quò d n f nõ cadet inter b, g. Quoniã ſic
aut ſecaret ſphæram, aut ſecaret contingentẽ a g in duobus punctis [& ſic duę lineę rectę ſpatiũ cõ-
prehenderent contra 12 ax.
] Igitur forma puncti f mouebitur per f n ad punctum n, & reflectetur ad
a per lineam a n:
& apparebit imago eius in puncto k [per 3 n. ] Et eadem probatio eſt, ſumpto
quocunque alio puncto.
26. Si linea reflexionis æquans ſua parte inſcripta ſemidiametrum circuli (qui est communis
ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria non appa
rente: perpẽdicularis incidẽtiæ, ſecãs peripheriã inter lineã reflexionis, & rectã à uiſu ſpeculũ
tangentẽ: habebit quaſdam imagines intra, quaſdam extra ſpeculũ: unam in ſuperficie. 31 p 6.
AMplius: dico, quòd in arcu o g, quęcunque
56[Figure 56]a d k u m r h b g i l f e o z t y ſumatur diameter, continebit loca imagi-
num:
& intra ſpeculum quaſdã: & unã in ſu
perficie:
& alias extra ſpeculũ. Sumatur ergo pun-
ctum l:
& protrahatur diameter b l, quouſq; ſecet
a t in puncto e:
& producatur linea a l, ſecans ſphæ
ram in puncto r.
Palàm, quòd r l minor eſt t b: quia
[per 15 p 3] eſt minor m o:
quæ eſt ęqualis ſemidia
metro [ex theſi.
] Si ergo ab a ducatur linea ad dia
metrum b l:
cuius pars interiacens inter circulũ &
diametrum, ſit æqualis parti diametri à puncto, in
quod cadit, uſq;
ad centrũ: cadet inter l & b. Si e-
nim inter l & e ceciderit:
erit r l maior l b: oĩs enim
linea interiacens inter centrũ, & illam partẽ lineæ
reflexionis, illi parti diametri ęqualem:
erit maior
parte diametri, qua terminatur, ſecundum proba-
tionem aſsignatam in explanatione metæ imagi-
num [23 & proximo numeris.
] Sit ergo punctum,
in quod linea æqualis cadit:
i. Dico, quòd in quo-
libet puncto lineę e i eſt locus imaginis:
& erit ea-
dem demonſtratio, quę fuit in t o [præcedente nu
mero.
] Igitur quędã imagines in diametro e b ſor
tiuntur loca intra ſpeculũ:
quędam extra ſpeculũ:
una ſola in ſuperficie:
ſcilicet in puncto l. Et ita po
teris demonſtrare in qualibet diametro per puncta arcus o g tranſeunte.
27. Si linea reflexionis, æquans ſua parte in ſcripta ſemidiametrum circuli (qui eſt commu-
nis ſectio ſuperficierum reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi) terminetur in peripheria nõ ap-
parente: perpendicularis incidentiæ ſecans peripheriam inter terminos lineæ reflexionis &
quadr antis peripheriæ, à puncto tact{us}, rectæ à uiſu ſpeculum tangentis, inchoati, habebit i-
magines extra ſpeculum. 32 p 6.
AMplius: ſumpta quacunq; diametro in arcu o h: locus imaginis in eo erit extra ſpeculũ. Suma

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index