150138Diſſertatio Quinta.
nuli latera, non contemnendo ab œconomis rei lignariæ com
pendio. Ariſtoteles quoque Sect. 2. Probl. 29. *Cur*, inquit, *in cal-*
*darijs tum magis ſudamus, cum tempus frigidum ſit? An quo-*
*niam calor propter frigoris obſistentiam foras euadere non po-*
*test? arcetur enim: verùm intus ſe peruoluens, ac inſidens, bu-*
*morem ſoluit interiorem, ſudoremque ex eo producit. * E conuerſo
autem in Atlante Sinico in XIII. Prouincia Quangſi pag. 145.
*Hau mons ad Tolin eſt; frigidus dicitur, eo quod propter frigus*
*nimium ab hominibus inhabitari non poſſit, cum tamen intrà*
*Zonam Torridam ſit. * Quid igitur montanum illum aërem Solis
ardoribus æquè expoſitum, ac reliqua circùm regio, adeò fri-
gidum facit? niſi quia frigidæ montis expirationes aĕri commi-
ſcentur: quid enim prohiberet, quin aĕr ſaltem intepeſceret?
niſi quia tam multi ſunt huiuſmodi halitus, tamque valida vis
eorum elaſtica, vt illos agitare, & diſtorquere nequeant ſpiritus ca-
lidi à Sole immiſſi.
pendio. Ariſtoteles quoque Sect. 2. Probl. 29. *Cur*, inquit, *in cal-*
*darijs tum magis ſudamus, cum tempus frigidum ſit? An quo-*
*niam calor propter frigoris obſistentiam foras euadere non po-*
*test? arcetur enim: verùm intus ſe peruoluens, ac inſidens, bu-*
*morem ſoluit interiorem, ſudoremque ex eo producit. * E conuerſo
autem in Atlante Sinico in XIII. Prouincia Quangſi pag. 145.
*Hau mons ad Tolin eſt; frigidus dicitur, eo quod propter frigus*
*nimium ab hominibus inhabitari non poſſit, cum tamen intrà*
*Zonam Torridam ſit. * Quid igitur montanum illum aërem Solis
ardoribus æquè expoſitum, ac reliqua circùm regio, adeò fri-
gidum facit? niſi quia frigidæ montis expirationes aĕri commi-
ſcentur: quid enim prohiberet, quin aĕr ſaltem intepeſceret?
niſi quia tam multi ſunt huiuſmodi halitus, tamque valida vis
eorum elaſtica, vt illos agitare, & diſtorquere nequeant ſpiritus ca-
lidi à Sole immiſſi.
Dand.
Huiuſmodi frigidos ſpiritus eâ figurâ præditos eſſe,
quæ calore commouente nonnihil præter naturam mutari poſſit,
mihi facilè perſuades: Non ſolùm enim mirari deſino cum qui-
buſdam, Cur Hæmatites atque Epheſtites in lebetem depoſitus
aquam feruentem refrigeret, quia ſcilicet calore vrgente educti
ex lapide halitus complectuntur igniculos aquæ permiſtos, ne-
que eos agitari permittunt; adſtringendi quippe vim hæmatiti
ineſſe non eſt dubium, nam coti madefactæ attritus facultatem
habet ſiſtendi ſanguinem, vt ex Galeno, Dioſcoride, & Plinio
conſtat: & fortaſſe huiuſmodi halitus ita ſe inſinuant in venas
& in ſanguinem geſtantis hunc lapidem, vt ſanguis non incale-
ſcat vltra modum, & potuerit Mylius ſcribere geſtantes Hæma-
titem à feruore Solis non lædi. Verùm etiam mihi videor non ob-
ſcurè intelligere, quo artiſicio Natura varias ſpecies componat,
& miſceat in vno corpore, dum igniculi primo impetu irruentes
luxant frigidos ſpiritus & intorquent, hi verò ſe reſtituentes vir-
tute elaſticâ manum inijciunt igniculis, quò non adeò celeriter,
aut omnino non agitentur: ſic virgultum à profluente inflecti pri-
mùm videmus, ſeque poſtea erigere contra vim aquæ currentis.
Neque aliter accidere videtur, quod Argentum Viuum concre-
ſcat & ſolidetur, vbi combiberit calidum vaporem metallicum,
quem expirant liquidum & fuſum cuprum, aut ferrum, aut
quæ calore commouente nonnihil præter naturam mutari poſſit,
mihi facilè perſuades: Non ſolùm enim mirari deſino cum qui-
buſdam, Cur Hæmatites atque Epheſtites in lebetem depoſitus
aquam feruentem refrigeret, quia ſcilicet calore vrgente educti
ex lapide halitus complectuntur igniculos aquæ permiſtos, ne-
que eos agitari permittunt; adſtringendi quippe vim hæmatiti
ineſſe non eſt dubium, nam coti madefactæ attritus facultatem
habet ſiſtendi ſanguinem, vt ex Galeno, Dioſcoride, & Plinio
conſtat: & fortaſſe huiuſmodi halitus ita ſe inſinuant in venas
& in ſanguinem geſtantis hunc lapidem, vt ſanguis non incale-
ſcat vltra modum, & potuerit Mylius ſcribere geſtantes Hæma-
titem à feruore Solis non lædi. Verùm etiam mihi videor non ob-
ſcurè intelligere, quo artiſicio Natura varias ſpecies componat,
& miſceat in vno corpore, dum igniculi primo impetu irruentes
luxant frigidos ſpiritus & intorquent, hi verò ſe reſtituentes vir-
tute elaſticâ manum inijciunt igniculis, quò non adeò celeriter,
aut omnino non agitentur: ſic virgultum à profluente inflecti pri-
mùm videmus, ſeque poſtea erigere contra vim aquæ currentis.
Neque aliter accidere videtur, quod Argentum Viuum concre-
ſcat & ſolidetur, vbi combiberit calidum vaporem metallicum,
quem expirant liquidum & fuſum cuprum, aut ferrum, aut