150130M. VITRVVII POLL.
ni{us} lib.
XXXIIII.
cap.
VIII.
Callimachum appellatum κακιζότεχυομ, quòd
ſemper eſſet calumniator ſui, nec finem haberet diligentiæ. Reperio & dictum fuiſſe
τκείτεχνομ, quòd artem ſubtili{us} expolijſſet, ſiue, Vt Pauſani{as} in Atticis ait, ὅ
πζῶτ{ος} ἐ{τ}υωκσε τ{ομ} λιθ{ομ}: qui prim{us} lapides perforarit, pertuderit\’ minu-
tim, τἨυω enim λεπτύνω eſt, comminuo, attenuo: & is artem interpolarat, exqui-
ſitiorem\’ reddiderat. Quanquam in impreſſo formis codice ſcriptum eſt κακιζό-
τεχν{ος}, vti in manu ſcripto Plinio Cacotexitechnos.
ſemper eſſet calumniator ſui, nec finem haberet diligentiæ. Reperio & dictum fuiſſe
τκείτεχνομ, quòd artem ſubtili{us} expolijſſet, ſiue, Vt Pauſani{as} in Atticis ait, ὅ
πζῶτ{ος} ἐ{τ}υωκσε τ{ομ} λιθ{ομ}: qui prim{us} lapides perforarit, pertuderit\’ minu-
tim, τἨυω enim λεπτύνω eſt, comminuo, attenuo: & is artem interpolarat, exqui-
ſitiorem\’ reddiderat. Quanquam in impreſſo formis codice ſcriptum eſt κακιζό-
τεχν{ος}, vti in manu ſcripto Plinio Cacotexitechnos.
Animaduertit eum calathum, &
circa foliorum naſcentem
teneritatem. ] Vidi, & ſi non admodum multa, Romæ capitula quamuis negli-
genti{us} laborata, non ita abhorrentia ab hac inuentione. In monte Quirinali eſt capi-
tulum veluti calath{us} vario viminum implexu contextus, abacum pro tegula ha-
bens. Et ij Satyri, quos in ædib{us} Barptol. à Valle, eſſe dixi ferundo Epistylio etiam
nunc collocatos, pro capitulis habent calathos pendentib{us} racemis, fructib{us} plenos,
ſed nullo abaco opertos, cuiuſmodi habent κανκφόροι, id eſt canistriferæ quatuor
marmoreæ, quæ viſuntur in horto Cæſarini. Sunt autem, vt obiter dicam, imagines
nubilium puellarum, quæ calathum ferentes, ſe virginitatis pertæſ{as} Dianæ profi-
teri videbantur. De Canephoris multa Pauſani{as} in Atticis.
teneritatem. ] Vidi, & ſi non admodum multa, Romæ capitula quamuis negli-
genti{us} laborata, non ita abhorrentia ab hac inuentione. In monte Quirinali eſt capi-
tulum veluti calath{us} vario viminum implexu contextus, abacum pro tegula ha-
bens. Et ij Satyri, quos in ædib{us} Barptol. à Valle, eſſe dixi ferundo Epistylio etiam
nunc collocatos, pro capitulis habent calathos pendentib{us} racemis, fructib{us} plenos,
ſed nullo abaco opertos, cuiuſmodi habent κανκφόροι, id eſt canistriferæ quatuor
marmoreæ, quæ viſuntur in horto Cæſarini. Sunt autem, vt obiter dicam, imagines
nubilium puellarum, quæ calathum ferentes, ſe virginitatis pertæſ{as} Dianæ profi-
teri videbantur. De Canephoris multa Pauſani{as} in Atticis.
Vti quanta fuerit craſsitudo imæ columnæ, tanta ſit altitudo
capituli cum abaco. ] Venustior & gratior futura eſt capituli altitudo, ſi
tanta ſit dempto abaco, qualia ferè ſunt, quæ Romæ, & in alijs vrbib{us} antiqua
extant.
capituli cum abaco. ] Venustior & gratior futura eſt capituli altitudo, ſi
tanta ſit dempto abaco, qualia ferè ſunt, quæ Romæ, & in alijs vrbib{us} antiqua
extant.
Abaci latitudo ita habeat rationem.
] Si imam columnæ craßitudi-
nem quadrato clauſam circulo cinxeris, eum\’ ipſum alio quadrato includ{as}, quæ
ad angulos ducentur lineæ, duplo maiores erunt imi ſcapi diametro, ea\’ erit iusta
abaci latitudo, qui ſinuatur nonnullis hoc modo. Collocant eum ad regulam expoli-
tum, latum quoquo verſ{us} quantum dixim{us}, & quam magna eſt frontis linea,
deſcribunt parium laterum triangulum. Quo autem ſpatio ſuperatur ea latitudine
craßitudo ſcapi imi, id diuidentes in parteis quatuor, circini crure in angulo imo
conſtituto, alterum mobile ad tertiam vſque earum, quæ ſuperant craßitudinem
ſcapi diductum, per frontis angulos ita circumagunt, vt ablatis trib{us}, & retenta
vna ſinuetur delumbetur\’, & fornicetur nona ferè ſuæ latitudinis parte: atque
vbi linea circinationis latera trianguli tanget, eum putant eſſe cornuum abaci ter-
minum. Quidam facto triangulo, quem dixim{us}, ab angulis extremis in interiorem
partem recedentes hinc atque hinc parte decimaoctaua, collocato circini centro vno
in angulo trigoni imo, altero per e{as} receßiones ducto circinant, eum\’ eſſe cornuum
terminum aiunt. Nonnulli frontem abaci ab extremis angulis totam dimetientes in
partes nouem, ex eis partem vnam in medio collocant, reliquis octo propendentib{us}:
in quarum infima circinum conſtituunt, diducunt\’ ad nonam illam, hinc atque
hinc agentes ad lineam frontis, terminant\’ cornua, vbi circin{us} tangit lineam
frontis. Omnium ſinuandi ratio non diſplicet, ſed videntur mihi in cornuum finitio-
ne errare, & qui extra quadratum petunt, & qui in quadrato ſecant: neutro enim
modo abaci latitudo habitura eſt veram rationem, etiam ſi quod præſcribit Vitru-
ui{us}, quanta fuerit altitudo, bis tanta ſit diagonios linea. Illo enim, finito atque de-
formato quoquo verſ{us} parium laterum quadrato, additur aliquid, iſto demitur.
nem quadrato clauſam circulo cinxeris, eum\’ ipſum alio quadrato includ{as}, quæ
ad angulos ducentur lineæ, duplo maiores erunt imi ſcapi diametro, ea\’ erit iusta
abaci latitudo, qui ſinuatur nonnullis hoc modo. Collocant eum ad regulam expoli-
tum, latum quoquo verſ{us} quantum dixim{us}, & quam magna eſt frontis linea,
deſcribunt parium laterum triangulum. Quo autem ſpatio ſuperatur ea latitudine
craßitudo ſcapi imi, id diuidentes in parteis quatuor, circini crure in angulo imo
conſtituto, alterum mobile ad tertiam vſque earum, quæ ſuperant craßitudinem
ſcapi diductum, per frontis angulos ita circumagunt, vt ablatis trib{us}, & retenta
vna ſinuetur delumbetur\’, & fornicetur nona ferè ſuæ latitudinis parte: atque
vbi linea circinationis latera trianguli tanget, eum putant eſſe cornuum abaci ter-
minum. Quidam facto triangulo, quem dixim{us}, ab angulis extremis in interiorem
partem recedentes hinc atque hinc parte decimaoctaua, collocato circini centro vno
in angulo trigoni imo, altero per e{as} receßiones ducto circinant, eum\’ eſſe cornuum
terminum aiunt. Nonnulli frontem abaci ab extremis angulis totam dimetientes in
partes nouem, ex eis partem vnam in medio collocant, reliquis octo propendentib{us}:
in quarum infima circinum conſtituunt, diducunt\’ ad nonam illam, hinc atque
hinc agentes ad lineam frontis, terminant\’ cornua, vbi circin{us} tangit lineam
frontis. Omnium ſinuandi ratio non diſplicet, ſed videntur mihi in cornuum finitio-
ne errare, & qui extra quadratum petunt, & qui in quadrato ſecant: neutro enim
modo abaci latitudo habitura eſt veram rationem, etiam ſi quod præſcribit Vitru-
ui{us}, quanta fuerit altitudo, bis tanta ſit diagonios linea. Illo enim, finito atque de-
formato quoquo verſ{us} parium laterum quadrato, additur aliquid, iſto demitur.