Musschenbroek, Petrus van
,
Physicae experimentales, et geometricae de magnete, tuborum capillarium vitreorumque speculorum attractione, magnitudine terrae, cohaerentia corporum firmorum dissertationes: ut et ephemerides meteorologicae ultraiectinae
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 2
[out of range]
>
<
1 - 2
[out of range]
>
page
|<
<
(138)
of 795
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div103
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
103
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3372
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
138
"
file
="
0152
"
n
="
152
"
rhead
="
DISSERTATIO
"/>
pinnæ, ut liberius citiuſque moveretur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3373
"
xml:space
="
preserve
">deinde deliberatum fuit,
<
lb
/>
an non poſſet inſervire Nautis, ut hi, cælo nubibus obducto atris, nec
<
lb
/>
Sole, nec ſideribus fulgentibus, cognoſcerent Boream Auſtrumque,
<
lb
/>
ſicque tutum dirigerent per æquora curſum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3374
"
xml:space
="
preserve
">Acûs, ſolummodo impo-
<
lb
/>
ſitæ pinnæ, obſervati defectus, ex navis orti concuſſibus, dederunt ori-
<
lb
/>
ginem Compaſſo marino, atque ita gradatim hoc inventum perfectum
<
lb
/>
videtur, id callidiſſime conjectante Walliſio in Philoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3375
"
xml:space
="
preserve
">Tranſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3376
"
xml:space
="
preserve
">N°. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3377
"
xml:space
="
preserve
">278.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3378
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3379
"
xml:space
="
preserve
">Uſus Compaſſi maritimus primum innotuiſſe videtur Gallis, ma-
<
lb
/>
ris Mediterranei accolis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3380
"
xml:space
="
preserve
">Quiſnam vero primus in navi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3381
"
xml:space
="
preserve
">quo
<
lb
/>
tempore, uſus fuerit Compaſſo, non conſtat: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3382
"
xml:space
="
preserve
">innotuit ante annum
<
lb
/>
1180 poſt Chr. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3383
"
xml:space
="
preserve
">Nat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3384
"
xml:space
="
preserve
">Quia tum vixit ſcripſitque Poëta, Gallus,
<
lb
/>
Gujotus Provineus, qui Compaſſum vocavit Marinettam, artifici-
<
lb
/>
um non decipiens; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3385
"
xml:space
="
preserve
">cujus carmina ita ſonant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3386
"
xml:space
="
preserve
">Icolle eſtoile ne ſe
<
lb
/>
muet, Vn art font, qui montir ne peut, Par vertu de la Mari-
<
lb
/>
nette, Vne Pierre laide, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3387
"
xml:space
="
preserve
">noirette, Ou li fer volontiers ſejoint:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3388
"
xml:space
="
preserve
">Quæ reperiri poſſunt in Fauchet, Les Antiquités de la France; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3389
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
aut apud Perrault, Parallele des Anciens & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3390
"
xml:space
="
preserve
">Modernes Tom. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3391
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3392
"
xml:space
="
preserve
">tum
<
lb
/>
apud Gaſſendum in Lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3393
"
xml:space
="
preserve
">X. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3394
"
xml:space
="
preserve
">Diog. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3395
"
xml:space
="
preserve
">Laërtii Tom. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3396
"
xml:space
="
preserve
">1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3397
"
xml:space
="
preserve
">p. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3398
"
xml:space
="
preserve
">193. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3399
"
xml:space
="
preserve
">qui & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3400
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
addit hoc argumentum, ut inventum Gallorum eſſe demonſtret: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3401
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Acum Nauticam Lilio donari, quod regni Galliarum eſt inſigne. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3402
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Proſerpſit hoc inventum pedetentim juxta littora Maris Mediterra-
<
lb
/>
nei, atque ita pervenit ad Venetos, apud quos primum adhibitum
<
lb
/>
fuit a Paulo Veneto, cui idcirco gloria inventi Anno 1260 adſcri-
<
lb
/>
bitur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3403
"
xml:space
="
preserve
">tum etiam ad urbem Amalphim in Regno Neapolitano dela-
<
lb
/>
tum eſt, in qua primo a Johanne Goya, circa annum 1300 in uſum
<
lb
/>
vocatus fuit Compaſſus, unde verſiculus,</
s
>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3404
"
xml:space
="
preserve
">Prima dedit Nautis uſum Magnetis Amalphis.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3405
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3406
"
xml:space
="
preserve
">Hiſce binis a ſuis popularibus attributa fuit inventi gloria; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3407
"
xml:space
="
preserve
">procul
<
lb
/>
dubio tantum, quia primi inter ſuos fuerunt, qui Compaſſo uſi ſunt,
<
lb
/>
etiamſi diu ante Gallis innotuerit.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3408
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
echoid-div104
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
104
">
<
head
xml:id
="
echoid-head113
"
xml:space
="
preserve
">EXPERIMENTUM LXXXII.</
head
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3409
"
xml:space
="
preserve
">Si Magnes parvæ impoſitus Cymbæ ligneæ, ne ſub Aqua ſubmer-
<
lb
/>
gatur, axim gerat perpendicularem ad horizontem, natetque in vaſe
<
lb
/>
amplo, eandem ſemper faciem convertet ad plagam Boream, aliam-
<
lb
/>
que ad Auſtralem.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s3410
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>