152132M. VITRVVII POLL.
capreolrum id eſt coliculorum viteorum intortorum vt cincinn{us} interprete Var-
rone lib. I. de re Rustica, qui helices nominantur ἀωό {τῶν} ἑλί{στ}ε{σθ}, hoc eſt à cir-
cumagendo & inuoluendo. Clauiculæ dicuntur Plinio lib. XXIII. in proœmio.
Idem lib. XXVII. cap. XI. de herba Idea loquens pampinos vocat, & lib. IX.
oua polypi tortili dicit vibrata pampino. Theocrit{us} etiam in hedera helices dixit,
& Dioſcorides libro quarto de iſopyro ſcribens phaſiolorum cirros ſiue clauicul{as}
helic{as} nominauit, Plini{us} memorato capite XI. pampinos transfert.
rone lib. I. de re Rustica, qui helices nominantur ἀωό {τῶν} ἑλί{στ}ε{σθ}, hoc eſt à cir-
cumagendo & inuoluendo. Clauiculæ dicuntur Plinio lib. XXIII. in proœmio.
Idem lib. XXVII. cap. XI. de herba Idea loquens pampinos vocat, & lib. IX.
oua polypi tortili dicit vibrata pampino. Theocrit{us} etiam in hedera helices dixit,
& Dioſcorides libro quarto de iſopyro ſcribens phaſiolorum cirros ſiue clauicul{as}
helic{as} nominauit, Plini{us} memorato capite XI. pampinos transfert.
De ornamentis columnarum. # CAP. II.
QVONIAM autem de generibus columnarum ori-
gines & inuentiones ſuprà ſunt ſcriptæ: non alienum
mihi videtur ijſdem rationibus de ornamentis eorum,
quemadmodum ſunt prognata, & quibus principijs &
originibus inuenta, dicere. In ædificijs omnibus inſu-
per collocatur materiatio, varijs vocabulis nominata.
Ea autem vti in nominationibus, ita in re varias habet vtilitates. Trabes
enim ſuprà columnas, & paraſtatas, & antas ponuntur: in contignationi-
bus tigna & axes, ſub tectis ſi maiora ſpatia ſunt, columen in ſummo fa-
ſtigio culminis, vnde & columnæ dicuntur, & tranſtra, & capreoli, ſi com
moda, columen & cantherij prominentes ad extremam ſubgrundatio-
nem. Suprà cantherios, templa: deinde inſuper ſub tegulas aſſeres ita
prominentes, vti parietes proiecturis eorum tegantur. Ita vna quæq; res
& locum, & genus, & ordinem proprium tuetur, è quibus rebus, & à ma-
teriatura fabrili, in lapideis & marmoreis ædium ſacrarum ædificationi-
bus artifices diſpoſitiones eorum ſcalpturis ſunt imitati, & eas inuentio-
nes perſequendas putauerunt: ideo quòd antiqui fabri quodam in loco
ædificantes, cum ita ab interioribus parietibus ad extremas partes tigna
prominentia habuiſſent collocata, intertignia ſtruxerunt, ſupraq́; coro-
nas & ſaſtigia venuſtiore ſpecie fabrilibus operibus ornauerunt. Tum
proiecturas tignorum quantum eminebant, ad lineam & perpendiculum
parietum perſecuerunt: quæ ſpecies cum inuenuſta ijs viſa eſſet, tabellas
ita formatas, vti nuncfiunt triglyphi, contra tignorum præciſiones in
fronte fixerunt, & eas cæra cerulea depinxerunt, vt præciſiones tignorum
tectæ non offenderent viſum. Ita diuiſiones tignorum tectæ triglypho-
rum diſpoſitione, intertignium & opam habere in Doricis operibus cœ-
perunt. Poſtea alij in alijs operibus ad perpendiculum triglyphorum can
therios prominentes proiecerunt, eorumq́; proiecturas ſinuauerunt. Ex
eo vti è tignorum diſpoſitionibus triglyphi: ita è cantheriorum proie-
cturis mutulorum ſub coronis ratio eſt inuenta. Ita ferè in operibus la-
pideis & marmoreis, mutuli inclinati ſcalpturis deſormantur, quòd
gines & inuentiones ſuprà ſunt ſcriptæ: non alienum
mihi videtur ijſdem rationibus de ornamentis eorum,
quemadmodum ſunt prognata, & quibus principijs &
originibus inuenta, dicere. In ædificijs omnibus inſu-
per collocatur materiatio, varijs vocabulis nominata.
Ea autem vti in nominationibus, ita in re varias habet vtilitates. Trabes
enim ſuprà columnas, & paraſtatas, & antas ponuntur: in contignationi-
bus tigna & axes, ſub tectis ſi maiora ſpatia ſunt, columen in ſummo fa-
ſtigio culminis, vnde & columnæ dicuntur, & tranſtra, & capreoli, ſi com
moda, columen & cantherij prominentes ad extremam ſubgrundatio-
nem. Suprà cantherios, templa: deinde inſuper ſub tegulas aſſeres ita
prominentes, vti parietes proiecturis eorum tegantur. Ita vna quæq; res
& locum, & genus, & ordinem proprium tuetur, è quibus rebus, & à ma-
teriatura fabrili, in lapideis & marmoreis ædium ſacrarum ædificationi-
bus artifices diſpoſitiones eorum ſcalpturis ſunt imitati, & eas inuentio-
nes perſequendas putauerunt: ideo quòd antiqui fabri quodam in loco
ædificantes, cum ita ab interioribus parietibus ad extremas partes tigna
prominentia habuiſſent collocata, intertignia ſtruxerunt, ſupraq́; coro-
nas & ſaſtigia venuſtiore ſpecie fabrilibus operibus ornauerunt. Tum
proiecturas tignorum quantum eminebant, ad lineam & perpendiculum
parietum perſecuerunt: quæ ſpecies cum inuenuſta ijs viſa eſſet, tabellas
ita formatas, vti nuncfiunt triglyphi, contra tignorum præciſiones in
fronte fixerunt, & eas cæra cerulea depinxerunt, vt præciſiones tignorum
tectæ non offenderent viſum. Ita diuiſiones tignorum tectæ triglypho-
rum diſpoſitione, intertignium & opam habere in Doricis operibus cœ-
perunt. Poſtea alij in alijs operibus ad perpendiculum triglyphorum can
therios prominentes proiecerunt, eorumq́; proiecturas ſinuauerunt. Ex
eo vti è tignorum diſpoſitionibus triglyphi: ita è cantheriorum proie-
cturis mutulorum ſub coronis ratio eſt inuenta. Ita ferè in operibus la-
pideis & marmoreis, mutuli inclinati ſcalpturis deſormantur, quòd