Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of figures

< >
[Figure 91]
[92] Scalæ cochlides.
[93] Scalæ rectæ itionis.
[94] Hemicylindri repræſentatio.Y B C H B K N M P A D C
[95] Meſolabii affiguratio.B D G C B F D H M G Q N T O F B M P
[96] Aſpectuum figura.A D aſpect{us} trigon{us}. A C aſpect{us} tetragon{us}. A B aſpect{us} hexagon{us}. A E aſpect{us} diametralis. C D B E A
[97] Cuneoli in formam lapidis coniecti cum anſa.
[98] Ergatæ.
[Figure 99]
[100] Sucula.
[101] Libra.
[102] Statera.
[Figure 103]
[Figure 104]
[Figure 105]
[Figure 106]
[Figure 107]
< >
page |< < (132) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div87" type="section" level="1" n="72">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s7801" xml:space="preserve">
              <pb o="132" file="152" n="152" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            capreolrum id eſt coliculorum viteorum intortorum vt cincinn{us} interprete Var-
              <lb/>
            rone lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7802" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">I</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7803" xml:space="preserve">de re Rustica, qui helices nominantur ἀωό {τῶν} ἑλί{στ}ε{σθ}, hoc eſt à cir-
              <lb/>
            cumagendo & </s>
            <s xml:id="echoid-s7804" xml:space="preserve">inuoluendo. </s>
            <s xml:id="echoid-s7805" xml:space="preserve">Clauiculæ dicuntur Plinio lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7806" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XXIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7807" xml:space="preserve">in proœmio.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7808" xml:space="preserve">Idem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7809" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XXVII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7810" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s7811" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7812" xml:space="preserve">de herba Idea loquens pampinos vocat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7813" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s7814" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IX</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7815" xml:space="preserve">
              <lb/>
            oua polypi tortili dicit vibrata pampino. </s>
            <s xml:id="echoid-s7816" xml:space="preserve">Theocrit{us} etiam in hedera helices dixit,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7817" xml:space="preserve">Dioſcorides libro quarto de iſopyro ſcribens phaſiolorum cirros ſiue clauicul{as}
              <lb/>
            helic{as} nominauit, Plini{us} memorato capite
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s7818" xml:space="preserve">pampinos transfert.</s>
            <s xml:id="echoid-s7819" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <head xml:id="echoid-head100" style="it" xml:space="preserve">De ornamentis columnarum. #
            <emph style="sc">CAP. II</emph>
          .</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s7820" xml:space="preserve">QVONIAM autem de generibus columnarum ori-
              <lb/>
            gines & </s>
            <s xml:id="echoid-s7821" xml:space="preserve">inuentiones ſuprà ſunt ſcriptæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s7822" xml:space="preserve">non alienum
              <lb/>
            mihi videtur ijſdem rationibus de ornamentis eorum,
              <lb/>
            quemadmodum ſunt prognata, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7823" xml:space="preserve">quibus principijs & </s>
            <s xml:id="echoid-s7824" xml:space="preserve">
              <lb/>
            originibus inuenta, dicere. </s>
            <s xml:id="echoid-s7825" xml:space="preserve">In ædificijs omnibus inſu-
              <lb/>
            per collocatur materiatio, varijs vocabulis nominata.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s7826" xml:space="preserve">Ea autem vti in nominationibus, ita in re varias habet vtilitates. </s>
            <s xml:id="echoid-s7827" xml:space="preserve">Trabes
              <lb/>
            enim ſuprà columnas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7828" xml:space="preserve">paraſtatas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7829" xml:space="preserve">antas ponuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s7830" xml:space="preserve">in contignationi-
              <lb/>
            bus tigna & </s>
            <s xml:id="echoid-s7831" xml:space="preserve">axes, ſub tectis ſi maiora ſpatia ſunt, columen in ſummo fa-
              <lb/>
            ſtigio culminis, vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s7832" xml:space="preserve">columnæ dicuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7833" xml:space="preserve">tranſtra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7834" xml:space="preserve">capreoli, ſi com
              <lb/>
            moda, columen & </s>
            <s xml:id="echoid-s7835" xml:space="preserve">cantherij prominentes ad extremam ſubgrundatio-
              <lb/>
            nem. </s>
            <s xml:id="echoid-s7836" xml:space="preserve">Suprà cantherios, templa: </s>
            <s xml:id="echoid-s7837" xml:space="preserve">deinde inſuper ſub tegulas aſſeres ita
              <lb/>
            prominentes, vti parietes proiecturis eorum tegantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s7838" xml:space="preserve">Ita vna quæq; </s>
            <s xml:id="echoid-s7839" xml:space="preserve">res
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s7840" xml:space="preserve">locum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7841" xml:space="preserve">genus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7842" xml:space="preserve">ordinem proprium tuetur, è quibus rebus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7843" xml:space="preserve">à ma-
              <lb/>
            teriatura fabrili, in lapideis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7844" xml:space="preserve">marmoreis ædium ſacrarum ædificationi-
              <lb/>
            bus artifices diſpoſitiones eorum ſcalpturis ſunt imitati, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7845" xml:space="preserve">eas inuentio-
              <lb/>
            nes perſequendas putauerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s7846" xml:space="preserve">ideo quòd antiqui fabri quodam in loco
              <lb/>
            ædificantes, cum ita ab interioribus parietibus ad extremas partes tigna
              <lb/>
            prominentia habuiſſent collocata, intertignia ſtruxerunt, ſupraq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s7847" xml:space="preserve">coro-
              <lb/>
            nas & </s>
            <s xml:id="echoid-s7848" xml:space="preserve">ſaſtigia venuſtiore ſpecie fabrilibus operibus ornauerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7849" xml:space="preserve">Tum
              <lb/>
            proiecturas tignorum quantum eminebant, ad lineam & </s>
            <s xml:id="echoid-s7850" xml:space="preserve">perpendiculum
              <lb/>
            parietum perſecuerunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s7851" xml:space="preserve">quæ ſpecies cum inuenuſta ijs viſa eſſet, tabellas
              <lb/>
            ita formatas, vti nuncfiunt triglyphi, contra tignorum præciſiones in
              <lb/>
            fronte fixerunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s7852" xml:space="preserve">eas cæra cerulea depinxerunt, vt præciſiones tignorum
              <lb/>
            tectæ non offenderent viſum. </s>
            <s xml:id="echoid-s7853" xml:space="preserve">Ita diuiſiones tignorum tectæ triglypho-
              <lb/>
            rum diſpoſitione, intertignium & </s>
            <s xml:id="echoid-s7854" xml:space="preserve">opam habere in Doricis operibus cœ-
              <lb/>
            perunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7855" xml:space="preserve">Poſtea alij in alijs operibus ad perpendiculum triglyphorum can
              <lb/>
            therios prominentes proiecerunt, eorumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s7856" xml:space="preserve">proiecturas ſinuauerunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s7857" xml:space="preserve">Ex
              <lb/>
            eo vti è tignorum diſpoſitionibus triglyphi: </s>
            <s xml:id="echoid-s7858" xml:space="preserve">ita è cantheriorum proie-
              <lb/>
            cturis mutulorum ſub coronis ratio eſt inuenta. </s>
            <s xml:id="echoid-s7859" xml:space="preserve">Ita ferè in operibus la-
              <lb/>
            pideis & </s>
            <s xml:id="echoid-s7860" xml:space="preserve">marmoreis, mutuli inclinati ſcalpturis deſormantur, quòd </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>