Vitruvius, Marci Vitruvii Pollionis De architectura libri decem : ope codicis Guelferbytani, editionis principis, ceterorumque subsidiorum recensuit, et glossario in quo vocabula artis propria Germ. Ital. Gall. et Angl. explicantur, 1800

Table of contents

< >
[91.] CAPUT IV. De proprietate item nonnullorum locorum et fontiun.
[92.] CAPUT V. De aquarum experimentis.
[93.] CAPUT VI. De librationibus aquarum et inſtrumentis ad hunc uſum.
[94.] CAPUT VII. De ductionibus aquarum; de puteorum ſoſſionibus; de ciſternis, etε de Signinis operibus.
[95.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER NONUS. PRAEFATIO.
[96.] (CAPUT I.)
[97.] (CAPUT II.)
[98.] (CAPUT III.)
[99.] CAPUT I. (IV.) De gnomonicis rationibus ex radiis ſolis per umbram inventis, et mundo atque planetis.
[100.] CAPUT (V.) II. De Solis curſu per duodecim ſigna.
[101.] CAPUT III. (VI.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad ſeptentrionem.
[102.] CAPUT IV. (VII.) De ſideribus quae ſunt a zodiaco ad meridiem.
[103.] CAPUT V. (VIII.) De horologiorum rationibus et umbris gnomonum aequinoctiali tempore Romae, et nonnullis aliis locis.
[104.] CAPUT VI. (IX.) De quorundam horologiorum ratione, et inventoribus.
[105.] M. VITRUVII POLLIONIS DE ARCHITECTURA LIBER DECIMUS. PRAEFATIO.
[106.] CAPUT I. De machina et ejus ab organo diſferentia.
[107.] CAPUT II. De machinis tractoriis.
[108.] CAPUT III. De alia machina tractoria.
[109.] CAPUT IV. Similis ſuperiori machina, cui coloſſicotera tutius committi poſſunt, im-mutata duntaxat ſucula in tympanum.
[110.] CAPUT V. Aliud machinae tractoriae genus, Polyſpaſtos.
[111.] CAPUT VI. Ingenioſa Cteſiphontis ratio ad gravia onera ducenda.
[112.] CAPUT VII. De inventione lapicidinae qua templum Dianae Epheſiae conſtructum eſt.
[113.] CAPUT VIII. De porrecto et rotundatione machinarum ad onerum levationes.
[114.] CAPUT IX. De organorum ad aquam hauriendam generibus et primum de tympano.
[115.] CAPUT X. De alio tympano, et hydromylis.
[116.] CAPUT XI. De cochlea quae magnam copiam extollit aquae, ſed non tam alte.
[117.] CAPUT XII. De Cteſibica machina, quae altiſſime extollit aquam.
[118.] CAPUT XIII. De Hydraulicis.
[119.] CAPUT XIV. Qua ratione rheda vel navi vecti, peractum iter dimetiamur.
[120.] CAPUT XV. De catapultarum et ſcorpionum rationibus.
< >
page |< < (130) of 376 > >|
154130M. VITRUVII P. DE ARCHITECTURA tur non arte vera, ſed falſo nominantur architecti. Quas ob res corpus
architecturae, rationesque ejus putavi diligentiſſime conſcribendas, opi-
nans id munus omnibus gentibus non ingratum futurum.
Igitur quo-
niam in quinto de opportunitate communium operum perſcripſi, in hoc
volumine privatorum aedificiorum ratiocinationes et commenſus ſymme-
triarum explicabo.
CAPUT I.
De aediſiciis disponendis ſecundum locorum proprietates.
Haec autem ita erunt recte diſpoſita, ſi primo animadverſum fuerit:
Quibus regionibus aut quibus inclinationibus mundi conſtituantur. Nam-
que aliter Aegypto, aliter Hiſpania, non eodem modo Ponto, diſſimili-
ter Romae, item ceteris terrarum et regionum proprietatibus oportere
videntur conſtitui genera aediſiciorum;
quod alia parte ſolis curſu pre-
mitur tellus, alia longe ab eo diſtat, alia per medium temperatur.
Igi-
tur uti conſtitutio mundi ad terrae ſpatium inclinatione ſigniferi circuli,
et ſolis curſu, diſparibus qualitatibus naturaliter eſt collocata, ad eun-
dem modum etiam ad regionum rationes coelique varietates, videntur
aediſiciorum debere dirigi collocationes.
Sub ſeptentrione aediſicia te-
ſtudinata et maxime concluſa et non patentia, ſed converſa ad calidas
partes oportere fieri videntur.
Contra autem ſub impetu ſolis, meridia-
nis regionibus quod premuntur a calore, patentiora converſaque ad ſep-
tentrionem et aquilonem ſunt faciunda.
Ita quod ultro natura laedit,
arte erit emendandum.
Item reliquis regionibus ad eundem modum
temperari quemadmodum coelum eſt ad inclinationem mundi collocatum.

Haec autem ex natura rerum ſunt animadvertenda et conſideranda, at-
que etiam ex membris corporibusque gentium obſervanda.
Namque ſol
quibus locis mediocriter proſundit vapores, in his conſervat

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index