Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of contents
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
<
1 - 30
31 - 40
[out of range]
>
page
|<
<
(103)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
103
"
file
="
0155
"
n
="
155
"
rhead
="
PARS SECUNDA.
"/>
libuerit: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterunt hæc ipſa diſcrimina haberi ad ſenſum per
<
lb
/>
tractus continuos aliis modis multo adhuc pluribus, immo et-
<
lb
/>
iam pluribus in immenſum, ubi non duo tantummodo pun-
<
lb
/>
cta, ſed immenſus eorum numerus conſtituat maſſulas, quæ in
<
lb
/>
ſe agant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ut in hoc ſimpliciſſimo exemplo deprompto e ſo-
<
lb
/>
lo trium punctorum ſyſtemate, multo magis in ſyſtematis ma-
<
lb
/>
gis compoſitis, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">plures idcirco variationes admittentibus, in
<
lb
/>
eadem centrorum diſtantia, pro ſola varia poſitione punctorum
<
lb
/>
componentium maſſulas ipſas vel a ſe mutuo repelli, vel ſe
<
lb
/>
mutuo attrahere, vel nihil ad ſenſum agere in ſe invicem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi ita res habet, nihil jam mirum accidet, quod quæ-
<
lb
/>
dam ſubſtantiæ inter ſe commixtæ ingentem acquirant inte-
<
lb
/>
ſtinarum partium motum per efferveſcentiam, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">fermentatio-
<
lb
/>
nem, quæ deinde ceſſet, particulis poſt novam commixtionem
<
lb
/>
reſpective quieſcentibus; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quod ex eodem cibo alia per ſecre-
<
lb
/>
tionem repellantur, alia in ſuccum nutrititium convertantur,
<
lb
/>
ex quo ad eandem præterfluente diſtantiam alia aliis partibus
<
lb
/>
ſolidis adhæreant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">per alias valvulas transmittantur, aliis li-
<
lb
/>
bere progredientibus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed adhuc multa ſuperſunt notatu di-
<
lb
/>
gniſſima, quæ pertinent ad ipſum etiam adeo ſimplex trium
<
lb
/>
punctorum ſyſtema.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">223. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Jaceant in figura 31 tria puncta ADB in directum:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0155-01
"
xlink:href
="
note-0155-01a
"
xml:space
="
preserve
">Alius caſus vis
<
lb
/>
nullius trium
<
lb
/>
punctorum po-
<
lb
/>
ſitorum in dire-
<
lb
/>
ctum ex diſtan-
<
lb
/>
tiis limitum:
<
lb
/>
tres alii in quo-
<
lb
/>
rum binis vis
<
lb
/>
nulla ex eliſione
<
lb
/>
contrariarum.</
note
>
ea poterunt reſpective quieſcere, ſi omnibus mutuis viribus
<
lb
/>
careant, quod fieret, ſi tres diſtantiæ AD, DB, AB omnes
<
lb
/>
eſſent diſtantiæ limitum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed poteſt haberi etiam quies reſpe-
<
lb
/>
ctiva per eliſionem contrariarum virium. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Porro virium mu-
<
lb
/>
tuarum caſus diverſi tres eſſe poterunt: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vel enim punctum
<
lb
/>
medium D ab utroque extremorum A, B attrahitur, vel ab
<
lb
/>
utroque repellitur, vel ab altero attrahitur, ab altero repelli-
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In hoc poſtremo caſu, patet, non haberi quietem re-
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0155-02
"
xlink:href
="
note-0155-02a
"
xml:space
="
preserve
">Fig. 31.</
note
>
ſpectivam; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">cum debeat punctum medium moveri verſus extre-
<
lb
/>
mum attrahens recedendo ſimul ab altero extremo repellente.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In reliquis binis caſibus poterit utique res haberi: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">nam vires
<
lb
/>
attractivæ, vel repulſivæ, quas habet medium punctum, poſ-
<
lb
/>
ſunt eſſe æquales; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum autem extrema puncta debebunt itidem
<
lb
/>
attrahi a medio in primo caſu, repelli in ſecundo; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">quæ ſi ſe
<
lb
/>
invicem e contrario æque repellant in caſu primo, attrahant
<
lb
/>
in ſecundo; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">poterunt mutuæ vires elidi omnes.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">224. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Adhuc autem ingens eſt diſcrimen inter hoſce binos
<
lb
/>
<
note
position
="
right
"
xlink:label
="
note-0155-03
"
xlink:href
="
note-0155-03a
"
xml:space
="
preserve
">Ineorum al-
<
lb
/>
tero niſus ad re-
<
lb
/>
cuperandam po-
<
lb
/>
ſitionem, in al-
<
lb
/>
tero ad magis ab
<
lb
/>
ea recedendum,
<
lb
/>
ſi incipiant in-
<
lb
/>
de removeri.</
note
>
caſus. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Si nimirum puncta illa a directione rectæ lineæ quid-
<
lb
/>
quam removeantur, ut nimirum medium punctum D diſtet
<
lb
/>
jam non nihil a recta A B, delatum in C, in ſecundo caſu
<
lb
/>
adhuc magis ſponte recedet inde, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in primo accedet iterum;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vel ſi vi aliqua externa urgeatur, conabitur recuperare poſitio-
<
lb
/>
nem priorem, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſi urgenti vi reſiſtet. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Nam binæ repulſio-
<
lb
/>
nes C M, CN adhuc habebuntur in ſecundo caſu in ipſo pri-
<
lb
/>
mo receſſu a D (licet eæ mutatis jam ſatis diſtantiis B D,
<
lb
/>
AD in BC, AC, evadere poſſint attractiones) & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vim </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>