155143De his quæ Virtute Calida dicuntur.
*nâ caliditate:
bæc autem eſt, quæ ambientis.
* Et paulo inferius.
*Exeunte enim proprio calido coëuaporat quod ſecundùm naturam*
*bumidum. * Vtique corruptio caliditatis à caliditate non poteſt
eſſe expulſio qualitatis à qualitate eiuſdem generis: contraria
enim ſe viciſſim expellunt: neque diceretur exire calor, ſi periret.
At igniculos exire ab igniculis alijs validioribus protruſos, nihil ha-
bet difficultatis.
*Exeunte enim proprio calido coëuaporat quod ſecundùm naturam*
*bumidum. * Vtique corruptio caliditatis à caliditate non poteſt
eſſe expulſio qualitatis à qualitate eiuſdem generis: contraria
enim ſe viciſſim expellunt: neque diceretur exire calor, ſi periret.
At igniculos exire ab igniculis alijs validioribus protruſos, nihil ha-
bet difficultatis.
Maur.
Ambiguum mihi videtur *Accidentis* vocabulum, &
no-
tio duplex. Si quid enim naturæ cuipiam accedere intelligatur,
ſiue proprium, quo carere illa neutiquam poſſit, ſiue aliunde
aſſumptum, id illi accidere dicitur: eam videlicet vtrumque
communem habent notionem, *alicuius eſſe*, quod illis affici dica-
tur; ideò in Scholis Accidens audit *Entis ens. * Sic ab Ariſtotele
*Potentia* inter Qualitates idcirco refertur, quia Potentiæ notio
euolui nequit, quin aliquid intelligatur, cui potentia tribua-
tur, qua potens ſit: eſto, re ipſa nequeat potentia auelli à natu-
râ, cuius eſt potentia. Item Accidentia recenſens Philoſophus
numerauit Habitum; veſtis enim non eſt niſi ad aliquem induen-
dum inſtituta; quę tamenita alicuius eſt, vt etiam per ſemetipſam
conſiſtere poſſit, ſi nemo eam induat. Quæcunque igitur aliquid
quoquo modo afficiunt ſiuè propria, ſiuè aliunde aſſumpta, il-
lius accidentia dici poſſunt. Hinc apud Quintilianum lib. 5. cap.
10. *Cauſa, tempus, locus, occaſio, inſtrumentum, modus, & cœte-*
*ra ſunt rerum accidentia. * Quapropter calor, quem diximus in
igniculis eſſe vim & facultatem ſeſe agitandi ac cœtera com-
mouendi, accidens vtique eſt igniculorum, quorum in poteſtate eſt
agitatio & commotio, quamuis ab illâ naturâ facultas huiuſmodi
ſeiungi nequeat, cuius eſt proprietas. In ferro autem aſſumptus
ex igne calor, accidens pariter eſt, non tantùm quia ferro tribui-
tur, ſed etiam quia ferrum ita calore imbuitur, vt eo carere poſ-
ſit. Quæ ad primùm illud genus ſpectant Accidentia, à ſubiecto
in ſubiectum migrare nequeunt; propterea ferrum calidum non
habet facultatem ſe agitandi, quæ ab igniculis in ferrum tran-
ſierit: ex ſecundo verò genere Accidentia aliunde aſſumpta, ex
vno in aliud corpus commigrandi poteſtatem habent. Loricæ
ferreę accidit ſanè figura, ſi ferri natura ſpectetur (quamuis 10-
rica, quà lorica eſt, figuram neceſſariò quaſi formam contineat)
quæ quidem figura ex ferro in aliud quidpiam tranſire nequit;
tio duplex. Si quid enim naturæ cuipiam accedere intelligatur,
ſiue proprium, quo carere illa neutiquam poſſit, ſiue aliunde
aſſumptum, id illi accidere dicitur: eam videlicet vtrumque
communem habent notionem, *alicuius eſſe*, quod illis affici dica-
tur; ideò in Scholis Accidens audit *Entis ens. * Sic ab Ariſtotele
*Potentia* inter Qualitates idcirco refertur, quia Potentiæ notio
euolui nequit, quin aliquid intelligatur, cui potentia tribua-
tur, qua potens ſit: eſto, re ipſa nequeat potentia auelli à natu-
râ, cuius eſt potentia. Item Accidentia recenſens Philoſophus
numerauit Habitum; veſtis enim non eſt niſi ad aliquem induen-
dum inſtituta; quę tamenita alicuius eſt, vt etiam per ſemetipſam
conſiſtere poſſit, ſi nemo eam induat. Quæcunque igitur aliquid
quoquo modo afficiunt ſiuè propria, ſiuè aliunde aſſumpta, il-
lius accidentia dici poſſunt. Hinc apud Quintilianum lib. 5. cap.
10. *Cauſa, tempus, locus, occaſio, inſtrumentum, modus, & cœte-*
*ra ſunt rerum accidentia. * Quapropter calor, quem diximus in
igniculis eſſe vim & facultatem ſeſe agitandi ac cœtera com-
mouendi, accidens vtique eſt igniculorum, quorum in poteſtate eſt
agitatio & commotio, quamuis ab illâ naturâ facultas huiuſmodi
ſeiungi nequeat, cuius eſt proprietas. In ferro autem aſſumptus
ex igne calor, accidens pariter eſt, non tantùm quia ferro tribui-
tur, ſed etiam quia ferrum ita calore imbuitur, vt eo carere poſ-
ſit. Quæ ad primùm illud genus ſpectant Accidentia, à ſubiecto
in ſubiectum migrare nequeunt; propterea ferrum calidum non
habet facultatem ſe agitandi, quæ ab igniculis in ferrum tran-
ſierit: ex ſecundo verò genere Accidentia aliunde aſſumpta, ex
vno in aliud corpus commigrandi poteſtatem habent. Loricæ
ferreę accidit ſanè figura, ſi ferri natura ſpectetur (quamuis 10-
rica, quà lorica eſt, figuram neceſſariò quaſi formam contineat)
quæ quidem figura ex ferro in aliud quidpiam tranſire nequit;
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib