Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[71.] Linea horæ 21. ab ortu vel occaſu.
[72.] Linea horæ 20. ab ortu vel occaſu.
[73.] Linea horæ 19. ab ortu vel occaſu.
[74.] Linea horæ 18. ab ortu vel occaſu.
[75.] Linea horæ 17. ab ortu vel occaſu.
[76.] Linea horæ 16. ab ortu vel occaſu.
[77.] Linea horæ 15. ab ortu vel occaſu.
[78.] Linea horæ 14. ab ortu vel occaſu.
[79.] Linea horæ 13. ab ortu vel occaſu.
[80.] In horologio, quod circulo horæ 13. ab ortu vel occaſu æquidiſtat, lineæ quarumlibet duarum horarum huius tabu læ ſunt, ex ſcholio propoſ. 22. parallelæ.
[81.] Linea horæ 11. ab ortu vel occaſu.
[82.] Linea horæ 10. ab ortu vel occaſu.
[83.] In horologio, quod circulo horæ 10. ab ortu vel occaſu æquidiſtat, lineæ quarumcunque duarum horarum huius tabulæ, ſunt parallelæ, vt conſtat ex ſcho io propoſ. 22.
[84.] Linea horæ 9. ab ortu vel occaſu.
[85.] Linea horæ 8. ab ortu vel occaſu.
[86.] Linea horæ 7. ab ortu vel occaſu.
[87.] Linea horæ 6. ab ortu vel occaſu.
[88.] Linea horæ 5. ab ortu vel occaſu.
[89.] Linea horæ 4. ab ortu vel occaſu.
[90.] Linea horæ 3. ab ortu vel occaſu.
[91.] Linea horæ 2. ab ortu vel occaſu.
[92.] In horologio, quod circulo horæ 2. ab ortu vel occaſu æquidiſtat, lineæ quarumlibet duarum horarum huius ta- \\ bulæ ſunt parallelæ, vt ex ſcholio propoſ. 22. patet.
[93.] Linea horæ 1. ab ortu vel occaſu.
[94.] Linea horæ 11. a meridie vel media nocte.
[95.] In horologio, quod circulo horæ 11. à meridie vel media nocte æquidiſtat, lineæ quarumuis duarum horarum \\ huius tabulæ ſunt parallelæ, vt conſtat ex ſcholio propoſ. 22.
[96.] Linea horæ 10. à meridie vel media nocte.
[97.] Linea horæ 9. à meridie vel media nocte.
[98.] In horologio, quod circulo horæ 9. à meridie vel media nocte æquidiſtat, lineæ quarumlibet duarum horarum \\ huius tabulæ ſunt parallelæ, ex ſcholio propoſ. 22.
[99.] Linea horæ 8. a meridie vel media nocte.
[100.] Linea horæ 7. a meridie vel media nocte.
< >
page |< < (137) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div426" type="section" level="1" n="138">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8838" xml:space="preserve">
              <pb o="137" file="0157" n="157" rhead="LIBER PRIMVS."/>
            in I; </s>
            <s xml:id="echoid-s8839" xml:space="preserve">eritq́ arcus EI, ſimilis arcui HK, diſtantię Solis à meridie, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8840" xml:space="preserve">10. </s>
            <s xml:id="echoid-s8841" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s8842" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s8843" xml:space="preserve">Theo-
              <lb/>
            doſii. </s>
            <s xml:id="echoid-s8844" xml:space="preserve">Quoniam igitur in triangulo ſphęrico EIK, angulus I, rectus eſt, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8845" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s8846" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s8847" xml:space="preserve">1.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8848" xml:space="preserve">Theodoſii, erit per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8849" xml:space="preserve">19. </s>
            <s xml:id="echoid-s8850" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s8851" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s8852" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s8853" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s8854" xml:space="preserve">de triangulis, vel per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8855" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s8856" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s8857" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s8858" xml:space="preserve">Gebri,
              <lb/>
            vel per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8859" xml:space="preserve">43. </s>
            <s xml:id="echoid-s8860" xml:space="preserve">noſtrorum triangulorum ſphęricorum, vt ſinus complementi arcus IK, decli-
              <lb/>
            nationis paralleli ad ſinum totum, ita ſinus complemen ti arcus Ek, hoc eſt, ita ſinus arcus KL,
              <lb/>
            altitudinis Solis, ad ſinum complementi arcus EI, diſtantię Solis à meridie. </s>
            <s xml:id="echoid-s8861" xml:space="preserve">Quare & </s>
            <s xml:id="echoid-s8862" xml:space="preserve">conuer-
              <lb/>
            tendo erit, vt ſinus totus ad ſinum complementi declinationis propoſiti paralleli, ita ſinus com-
              <lb/>
            plementi diſtantię Solis à meridie ad ſinum altitudinis Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s8863" xml:space="preserve">Quamobrem ſi fiat, vt ſinus totus
              <lb/>
            ad ſinum complementi declinationis, ita ſinus complementi diſtantię Solis à meridie ad aliud,
              <lb/>
            notus euadet ſinus altitudinis Solis. </s>
            <s xml:id="echoid-s8864" xml:space="preserve">Id quod etiam ſupra oſtendimus ſine triangulis ſphæricis. </s>
            <s xml:id="echoid-s8865" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0157-01" xlink:href="note-0157-01a" xml:space="preserve">10</note>
            Atque hac ratione perſ picuum eſt, vt ex hora cognita per triangula ſphæri ca altitudo Solis erua-
              <lb/>
            tur, quod prior problematis pars præcipit.</s>
            <s xml:id="echoid-s8866" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8867" xml:space="preserve">VT autem vice verſa ex cogmita Solis altitudine ſupra Horizontem per triangula ſphærica ho
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0157-02" xlink:href="note-0157-02a" xml:space="preserve">Hora qua ratio
                <lb/>
              ne ex altitudine
                <lb/>
              Solis cognita ꝑ
                <lb/>
              triangula ſphæ-
                <lb/>
              rica colliga@r.</note>
            ram, ſiue diſtantiam Solis à meridie perdiſcamus, hanc viam ſequemur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8868" xml:space="preserve">Repetitis ſuperioribus
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0157-01" xlink:href="fig-0157-01a" number="114">
                <image file="0157-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0157-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0157-03" xlink:href="note-0157-03a" xml:space="preserve">20</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0157-04" xlink:href="note-0157-04a" xml:space="preserve">30</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0157-05" xlink:href="note-0157-05a" xml:space="preserve">40</note>
            figuris, quoniam in prima, ſecunda, tertia & </s>
            <s xml:id="echoid-s8869" xml:space="preserve">quarta triangulum ELN, tria latera habet nota, (Nam
              <lb/>
            EL, eſt complementum altitudinis Solis, quæ nota ponitur; </s>
            <s xml:id="echoid-s8870" xml:space="preserve">EN, verò eſt complementum altitu-
              <lb/>
            dinis poli, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8871" xml:space="preserve">LN, in parallelis borealibus eſt complementum declinationis paralleli propoſiti, in
              <lb/>
            auſtralibus verò parallelis arcus LN, compoſitus eſt ex declinationis arcu LM, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8872" xml:space="preserve">quadrãte MN,)
              <lb/>
            cognoſcetur quoque angulus ENL, per propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8873" xml:space="preserve">34. </s>
            <s xml:id="echoid-s8874" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s8875" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s8876" xml:space="preserve">Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s8877" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s8878" xml:space="preserve">de triangulis, vel per pro-
              <lb/>
            poſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8879" xml:space="preserve">45. </s>
            <s xml:id="echoid-s8880" xml:space="preserve">noſtrorum triangulorum ſphæricorum, atque adeo & </s>
            <s xml:id="echoid-s8881" xml:space="preserve">eius arcus FM, diſtantiam Solis à
              <lb/>
            meridie metiens notus er it. </s>
            <s xml:id="echoid-s8882" xml:space="preserve">Sed quoniam in parallelis borealibus angulus ENL, poteſt eſſe re-
              <lb/>
            ctus, vel minor, vel maior recto; </s>
            <s xml:id="echoid-s8883" xml:space="preserve">Quandocunque deprehenſus fuerit rectus, diſtantia Solis à meri-
              <lb/>
            die 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s8884" xml:space="preserve">horas comprehendet; </s>
            <s xml:id="echoid-s8885" xml:space="preserve">ſi minor, pauciores horas quàm 6. </s>
            <s xml:id="echoid-s8886" xml:space="preserve">ſi denique maior, plures quàm ſex
              <lb/>
            continebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s8887" xml:space="preserve">Vt autem ſciamus, quando dictus angulus rectus ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8888" xml:space="preserve">quando minor, vel maior, in-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0157-06" xlink:href="note-0157-06a" xml:space="preserve">50</note>
            quirenda eſt altitudo Solis, quam habet, cum ſex horis à meridie abeſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s8889" xml:space="preserve">Nam quando altitudo So-
              <lb/>
            lis tempore obſeruationis, quæ nota ponitur, fuerit æqualis altitudini, quam habet, cum ſex horis
              <lb/>
            abeſt à meridie, angulus dictus rectus erit; </s>
            <s xml:id="echoid-s8890" xml:space="preserve">exiſtet enim tunc Sol in circulo ſextæ horæ, qui cum
              <lb/>
            Meridiano angulum rectum conſtituit: </s>
            <s xml:id="echoid-s8891" xml:space="preserve">Si verò reperta fuerit altitudo Solis maior, quàm ea, quam
              <lb/>
            habet, cum ſex horis diſtat à meridie, erit idem angulus recto minor; </s>
            <s xml:id="echoid-s8892" xml:space="preserve">quia Solis diſtantia à meri-
              <lb/>
            die minor tunc eſt quadrante: </s>
            <s xml:id="echoid-s8893" xml:space="preserve">Si denique altitudo Solis minor extiterit, quàm ca, quam habet,
              <lb/>
            cum abeſt à meridie ſex horis, idem angulus maior erit recto; </s>
            <s xml:id="echoid-s8894" xml:space="preserve">proprerea quòd Solis diſtantia à
              <lb/>
            meridie tunc temporis maior eſt quadrante.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8895" xml:space="preserve">
              <note position="right" xlink:label="note-0157-07" xlink:href="note-0157-07a" xml:space="preserve">Hora quo pacto
                <lb/>
              inueniatur, So-
                <lb/>
              le conſtituto in
                <lb/>
              Verticali circu-
                <lb/>
              lo.</note>
            </s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8896" xml:space="preserve">QVANDO autem Solis altitudo inuenta fuerit æqualis ei, quam habet in Verticali cir-
              <lb/>
            culo, quam ſupra, etiam diſtantia Solis à meridie ignorata, inuenimus, exiſter Sol in Verticali
              <lb/>
            circulo. </s>
            <s xml:id="echoid-s8897" xml:space="preserve">Vnde facilis admodum erit inuentio diſtantiæ Solis à meridie. </s>
            <s xml:id="echoid-s8898" xml:space="preserve">Quoniam enim in </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>