Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Page concordance

< >
Scan Original
101 87
102 88
103 89
104
105 91
106 92
107 93
108 94
109 95
110 96
111 97
112 98
113 99
114 100
115 101
116 102
117 103
118 104
119 105
120 106
121 107
122 108
123 109
124 110
125 111
126 112
127 113
128 114
129 115
130 116
< >
page |< < (144) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div159" type="section" level="1" n="127">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4156" xml:space="preserve">
              <pb o="144" file="0158" n="158" rhead="HYDRODYNAMICÆ"/>
            tantum ſupra aquam, cui tubus immergitur, quantum infra eandem de-
              <lb/>
            preſſa fuerat, niſi cum tubus totus eſt apertus: </s>
            <s xml:id="echoid-s4157" xml:space="preserve">iſta vero ſuperficies multo
              <lb/>
            minus deprimitur quam antea fuerat elevata. </s>
            <s xml:id="echoid-s4158" xml:space="preserve">Horum rationem dedimus in
              <lb/>
            ſuperiori ſectione: </s>
            <s xml:id="echoid-s4159" xml:space="preserve">Hæc quia ita ſunt, regulas nunc dabo duas pro motu
              <lb/>
            aquarum ubique definiendo, easque porro exemplis illuſtrabo talibus, quæ
              <lb/>
            nulla adhuc theoria explicari potuerunt, cum noſtra autem egregie admo-
              <lb/>
            dum conveniunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s4160" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div160" type="section" level="1" n="128">
          <head xml:id="echoid-head169" xml:space="preserve">Regula 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4161" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s4162" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s4163" xml:space="preserve">Diſpiciendum eſt, aſſumta alicubi in vaſe propoſito velocitate
              <lb/>
            fluidi ceu cognita, quænam reliquis fluidi partibus futura ſit velocitas. </s>
            <s xml:id="echoid-s4164" xml:space="preserve">Ita
              <lb/>
            enim cognoſcetur aſcenſus potentialis totius fluidi ejusque incrementum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4165" xml:space="preserve">Ha-
              <lb/>
            ctenus conſideravimus fluida in infinita ſtrata parallela vel potius ad latera
              <lb/>
            vaſis ubique perpendicularia diviſa, ſtatuimusque velocitates hiſce ſtratis re-
              <lb/>
            ciproce proportionales: </s>
            <s xml:id="echoid-s4166" xml:space="preserve">Facile quidem eſt vaſa effingere, ubi aliter moven-
              <lb/>
            tur fluida; </s>
            <s xml:id="echoid-s4167" xml:space="preserve">crediderim autem his in locis motum notabilem nunquam ha-
              <lb/>
            bere fluida ita, ut error ex iſta hypotheſi ſenſibilis naſci fere non poſſit:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4168" xml:space="preserve">poterit tamen majoris accurationis ergo præfata regula adhiberi. </s>
            <s xml:id="echoid-s4169" xml:space="preserve">Præſertim
              <lb/>
            vero huc pertinet contractio venarum, cum fluida per foramina in tenuibus
              <lb/>
            admodum laminis facta transire coguntur, qua in re magna eſt adhibenda
              <lb/>
            circumſpectio: </s>
            <s xml:id="echoid-s4170" xml:space="preserve">Effectus hujusmodi contractionum haud male, puto, prævi-
              <lb/>
            debuntur, cum recte perpenſa fuerint, quæ in ſectione quarta de illis monui.</s>
            <s xml:id="echoid-s4171" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div161" type="section" level="1" n="129">
          <head xml:id="echoid-head170" xml:space="preserve">Regula 2.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4172" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s4173" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s4174" xml:space="preserve">Singulis momentis diſpiciendum eſt, quantum vis vivæ, ſeu
              <lb/>
            quodnam productum ex aſcenſu potentiali in maſſam oriatur ad fluxum præ-
              <lb/>
            cipuum, cujus natura quæritur, nihil conferens. </s>
            <s xml:id="echoid-s4175" xml:space="preserve">Id vero rurſus uniuscu-
              <lb/>
            jusque circumſpectæ æſtimationi relinquendum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4176" xml:space="preserve">Quod ſic oritur, ad-
              <lb/>
            dendum eſt facto ex aſcenſu potentiali, quem motus præcipuus involvit, in
              <lb/>
            maſſam, aggregatumque productorum demum æquale cenſendum eſt facto
              <lb/>
            ex maſsâ omnis aquæ in ejusdem deſcenſum actualem.</s>
            <s xml:id="echoid-s4177" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4178" xml:space="preserve">Magni profecto eſt momenti hæc regula, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4179" xml:space="preserve">ut puto, fere unica ad mo-
              <lb/>
            tuum menſuras obtinendas, quiin vaſis irregularibus, pluribusque cavitatibus
              <lb/>
            inter ſe communicantibus diviſis fiunt, quod nunc pluribus illuſtrabo exemplis.</s>
            <s xml:id="echoid-s4180" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>