Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Table of figures

< >
[121] a. hypomo clion.b. uectisc. onus b a c
[122] a. axisb. tympanũc. ftipesd. ſemipeda- les aperturæ: Columbaria aũt.i. caua & canales fiunt i ſingulis oc-tantibus axis p quæ aq̈ cõ. cepta in tym pano educit̃ ad eos uſus: ad quos deſti nata fuerit. a b d c
[123] a. modiolib. caſtellũc. axis a b c
[124] a. fi ulib. caftellũc. axis a b c
[125] a. modioli.b. pinne: hæ nã alterna-tim poſitæ ſunt cũ mo-diolis.c. caſtellumd. axis b a d c
[126] a. molab. ifudibulũc. pinne rotæ a b c
[127] a. coclea ad rationem tri goni pytha-gorici erectab. tigna in q̃ uerſatur co-clea. b a
[128] a. modioli æreib. catinusc. penula uti infudibulum inuerſumd. fiſtula quæ tuba dicit̃e. emboli maſculi. Reli qua ex littera ſatis itelligũ-tur a peritis. Singula enĩ & in his ma-chinis & in multis ſupe-rio℞ re℞ de-ſcriptiõib{us}; ſi-ꝗ̃s declarare uellet op{us} eẽt & plura ſcri-bere: & cuiuſ-que rei uari as figuratio nũ facies pin gere: ꝗb{us} & q̃ reb{us} ipſis: ĩtra ſũt & extra: mõſtrari poſ-ſent: ſed ſatis mihi feciſſe uideor apuiſ-ſe .ſ. ſtudioſis fores & oſtẽ-diſſe ſemitas ꝗb{us} hic au-ctor intelligi ualeret. a b c d e
[129] Quæ in hac hydraulica deſcriptione dñr ab aucto re non facile pictura cõſeꝗ pñt ꝗ̃obrẽ ſa tis eſſe duxi ſtudioſis ſuã ꝑtẽ relĩquere & ĩ extremo libro uocabu la declarare
[130] Rhedaa. capſú rhe- deb. rotac. tympanũ Reliqua ĩtel-liguntur ex lectione a b c
[131] Hæenauis de ſcriptio non ea rõne facta eſt: ꝗ̃ ab au-ctore tradit: ſed alia ñ mi-nus ſolerti. Is nan p̃cipit rotas fieri de-bere extra la-tera nauis, S; ea quotiẽs in alterã partẽ inclinat ut ra tio exigit uẽ-to℞ & uelo℞ eiuſ lateris rota ĩ eãdem partẽ inclina ta: at prona ĩacẽs: nimiũ ĩ mergit̃ aquæ ſic nauiga-tionẽ ĩpedit: ne ip̃a iuſtã rotationẽ, ꝑfi cit: altera quo rota excelſi{us} elata at ſip ꝓna: nihil uel pa℞ aquã tangit: minuſ hac diuerſitate al terã iuuat uel ab ea iuuat, ut nõ poſſint quouis mõ expeditam iu ſtã ꝑficere rotationem. Quæ oĩa uni ca rota ĩ me-dia naui poſi-ta (ut figura monſtrat) emẽdant: dũ tñ carina ĩ eo medio gemi-netur at in utro quo coeat capite. Nã ita nauis facili{us} fluitat: & quocun mõ ĩ alteram ꝑtẽ ĩclinet̃ ro ta ſine fine rotationẽ ſuam peragít.
[132] a. περίζι-ρνb. χοινικὶςc. ζάπεζαd. α\’νΤερεί- σιονe. ἀτκὼγf. α\’νΤιςά- Τιςg. λιάπΗξh. Sucla cũ uectibus Hãc catapul-tæ deſcriptio nẽ ex iiſdẽ ha bui græcis au ctorib{us} quos Vitruuius ci tat: quã quo- iiſdem di-ctiõibus græ cis annotaui quas ibi inue ni: ut ſtudio-ſis & ĩgenio-ſis nõ deeſſẽ ꝗ forſan ibiꝓ ficer̃ poterũt ubi ego defe ci:qñ ne ex uitruuione ex ipſis aucto rib{us} (ut inge-nii mei tenui tatẽ fatear) ĩ-tegrã rectam ue ĩtelligẽtiã extorq̃re ua-lui. a b c d e f g
[133] Baliſtis ſaxa-catapultis & ſcorpionib{us} ſagittæ iacie-banſut ex au ctoris ſcriptiſ uidere licet. Baliſtæ ãt di-uerſis machi nis tẽdebanſ & uariis rõni bus efficiebã tur. Quarum hãc unã quæ hic graphice deſcripta eſt ex plurib{us} mi n{us} corruptã ſelegit uti ex ea ſiquis fru-ctus hr̃i põt: nõ morẽtur ſtudioſi carẽ tia ſchematis
[134] a. teſtudo arietariab. turriculac. ſcorpiões Intus aũt ĩ ſu p mo tabula to ſunt cata-pulte ĩ ĩferio-rib{us} uero aq̃ magna copia a b c
[135] Teſtudo ad congeſtionẽ foſſarũ addi-to ariete.Variæ teſtu- dines hic de-ſcribuntur ab auctote: quæ facile ab ſtudioſis i telligi pñt.
[136] a. helepolis.b. rhodus a b
< >
page |< < of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div85" type="section" level="1" n="62">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2693" xml:space="preserve">
              <pb file="0158" n="158" rhead="LIBER"/>
            nem, Quæ circa parietẽ & </s>
            <s xml:id="echoid-s2694" xml:space="preserve">cameræ curuaturam adhæreſcit, ĩde collecta par-
              <lb/>
            tim componitur ex gũmi ſubacto ad uſum atramenti librarii, reliqua tecto
              <lb/>
            res glutinum admiſcentes in parietibus utuntur.</s>
            <s xml:id="echoid-s2695" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="98">
            <description xml:id="echoid-description77" xml:space="preserve">a. locus ad
              <lb/>
            formã laco
              <lb/>
            nici
              <lb/>
            b. fornacula</description>
            <variables xml:id="echoid-variables73" xml:space="preserve">a b</variables>
          </figure>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2696" xml:space="preserve">Siaũt hæ copiæ nõ fuerĩt ꝑatæ, ita neceſſi
              <lb/>
            tatib{us} erit adminiſtrãdũ, ne expectatione
              <lb/>
            moræ res retĩeant{ur}, Sarmẽta aut tædæ ſchi
              <lb/>
            diæ, cõburant{ur}, cũ erũt carbones extĩguã-
              <lb/>
            tur, Deĩde ĩ mortario cũ glutino terãtur,
              <lb/>
            ita erit atramẽtũ tectorib{us} nõ ĩuenuſtum,
              <lb/>
            Nõ min{us} ſi fex uini arefacta & </s>
            <s xml:id="echoid-s2697" xml:space="preserve">cocta ĩfor-
              <lb/>
            nace fuerit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2698" xml:space="preserve">ea cõtrita cũ glutino ĩ ope-
              <lb/>
            re ĩducet{ur}, ꝑquã atramẽti ſuauẽ efficiet co
              <lb/>
            lorẽ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2699" xml:space="preserve">quo magis ex meliore uino para-
              <lb/>
            bit{ur}, non modo atramẽti, ſed etiam indici
              <lb/>
            colorem dabit imitari.</s>
            <s xml:id="echoid-s2700" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div86" type="section" level="1" n="63">
          <head xml:id="echoid-head62" xml:space="preserve">De cerulei tẽperatiõibus. # Ca. XI.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2701" xml:space="preserve">Cerulei tẽperatiões alexãdriæ primũ ſũt ĩuẽtæ, poſtea itẽ veſtori{us} puteolis in-
              <lb/>
            ſtituit faciũdũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2702" xml:space="preserve">Ratio aũt ei{us}, e ꝗb{us} ẽ ĩuẽta, ſatis hẽt admiratiõis. </s>
            <s xml:id="echoid-s2703" xml:space="preserve">Arena. </s>
            <s xml:id="echoid-s2704" xml:space="preserve">n. </s>
            <s xml:id="echoid-s2705" xml:space="preserve">cũ
              <lb/>
            nitri flore cõterit{ur} adeo ſubtiliter, ut efficiat{ur} quemadmodũ farina, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2706" xml:space="preserve">æri cy
              <lb/>
            prio limis craſſis (utſcobis) facto ĩmixta cõſꝑgit{ur}, vt cõglomeret{ur}, Deĩde pi-
              <lb/>
            læ manib{us} uerſando efficiũt{ur}, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2707" xml:space="preserve">ita colligãt{ur} vt ĩareſcãt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2708" xml:space="preserve">Eæ aridæ cõponũt{ur} in
              <lb/>
            vrceo fictili, vrce{us} ĩ fornace ponit{ur}, ita æs, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2709" xml:space="preserve">ea arena ab ignis uehemẽtia con-
              <lb/>
            ferueſcẽdo cũ coaruerĩt, ĩter ſe dãdo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2710" xml:space="preserve">accipiẽdo ſudores a ꝓprietatib{us} di-
              <lb/>
            ſcedũt, ſuiſ reb{us} ꝑ ignis uehemẽtiã cõfecti ceruleo redigũtur colore, Vſta
              <lb/>
            uero, q̃ ſatis hẽt vtilitatis ĩ oꝑib{us} tectoriis, ſic tẽperat{ur}. </s>
            <s xml:id="echoid-s2711" xml:space="preserve">Gleba ſilis boni coꝗt{ur},
              <lb/>
            ut ſit ĩ igne cãdẽs, ea aũt aceto extinguitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2712" xml:space="preserve">efficit{ur} purpureo colore.</s>
            <s xml:id="echoid-s2713" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div87" type="section" level="1" n="64">
          <head xml:id="echoid-head63" xml:space="preserve">Quomodo fiat ceruſſa & ærugo & ſandaraca. # Caput. XII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2714" xml:space="preserve">De ceruſſa, ærugine, quã noſtri erucã uocãt, nõ eſt alienũ quẽadmodũ cõ-
              <lb/>
            paret{ur} dicere, Rhodii enĩ ĩ doliis ſarmẽta cõponẽtes acetũ ſuffundũt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2715" xml:space="preserve">ſu-
              <lb/>
            pra ſarmẽta plũbeas maſſas collocãt, deinde dolia oꝑculis obturãt ne ſpira-
              <lb/>
            mẽtũ obturata emittãt, poſt certũ tp̃s aperiẽtes ĩueniũt e maſſis plũbeis ce-
              <lb/>
            ruſſã, Eadẽ rõne lamellas æreas collocãtes efficiũt æruginẽ q̃ eruca appella-
              <lb/>
            tur, Ceruſſa uero cũ in fornace coꝗtur, mutato colore ad ignis ĩcẽdium effi
              <lb/>
            citur ſandaraca, Id aũt incendio facto ex caſu didicerũt homines, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2716" xml:space="preserve">ea mul
              <lb/>
            to meliorem uſum præſtat ꝗ̃ quæ de metallis per ſe nata foditur.</s>
            <s xml:id="echoid-s2717" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div88" type="section" level="1" n="65">
          <head xml:id="echoid-head64" xml:space="preserve">Qũo fiat oſtrũ colo℞ oĩum factitiorum excellẽtiſſimũ. # Cap. XIII.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2718" xml:space="preserve">Incipiam nũc de oſtro dicere, quod & </s>
            <s xml:id="echoid-s2719" xml:space="preserve">cariſſimam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s2720" xml:space="preserve">excellẽtiſſimã habet p̃-
              <lb/>
            ter hos colores aſpectus ſuauitatẽ, Id aũt excipit{ur} ex cõchilio marino, e quo
              <lb/>
            purpura ĩficit{ur} cuius nõ minores ſũt ꝗ̃ cætera℞ naturæ re℞ cõſiderãtib{us} admi
              <lb/>
            ratiões, ꝙ hẽt nõ in oĩbus locis ꝗbus naſcit{ur} uni{us} generis colorẽ, ſed ſolis cur
              <lb/>
            ſu naturaliter tẽperat{ur}, Ita qd'
              <unsure/>
            legit{ur} põto & </s>
            <s xml:id="echoid-s2721" xml:space="preserve">gallia, ꝙ hæ regiões ſũt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>