Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[21.] Von deß geſtirns Wirckung vnnd Einfluß Das xiij Cap.
[22.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dritt Bůch. Von den vermiſchungen in gemein. Der vermiſchecen dingen eigenſchafft/ Das xiij. Capitel.
[23.] Von den Metalliſchen dingen/ Das xv. Capitel.
[24.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das viert Bůch Von Metallen/ Das ſechßzehend Capittel.
[25.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn. Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/ Das xvij. Capittel.
[26.] Von den Edlen geſteinen/ Das xviij. Crpitel.
[27.] Von der ſteinen wunderwerck-Das xix. Capittel.
[28.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechſt Bůch Von den zweigen oder gewechſen/ vnnd was daruon kommet. Von den gewächſen vnnd jren vnderſchei-den/ Das xx. Capittel.
[29.] Von Planten vnnd gewechſen/ ſo anzeigend daß waſſer vnder jhnen vorhanden ſeye/ Das xxj. Capittel.
[30.] Von der gewächſen wunderzeichen-Das xxij. Capitel.
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
< >
page |< < (ciij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div154" type="section" level="1" n="23">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3597" xml:space="preserve">
              <pb o="ciij" file="0159" n="159" rhead="ſachen/ Das dritt bůch."/>
            tumen oder auß einem kraut/ ſo an dem geſtad wachßet/ oder auß der beü-
              <lb/>
            men hartz/ oder auß einerley anderen materey/ ſo zů nidereſt inn dem meer
              <lb/>
            ſein möchte/ entſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s3598" xml:space="preserve">dann es hatt ſeinen vrſprung oben auff/ da dañ die
              <lb/>
            meerkelber whonend. </s>
            <s xml:id="echoid-s3599" xml:space="preserve">doch iſt der waarheit nitt vngemäß/ daß diſes etwas
              <lb/>
            durch den bittumen gemehret werde/ weil er auch deſſen arth iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3600" xml:space="preserve">dann es ha
              <lb/>
            bend die beid ein matery/ namlich ein feißte vnd wol gekochet feüchtigkeit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3601" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3602" xml:space="preserve">Es iſt aber auch inn dem Agſtein/ was von dem thier baß gekochet iſt/
              <lb/>
            vnnd minder jrrdiſch/ von wegen deß meers. </s>
            <s xml:id="echoid-s3603" xml:space="preserve">Der bitumen aber hatt mehr
              <lb/>
            jrrdiſch vnnd verbrennets.</s>
            <s xml:id="echoid-s3604" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3605" xml:space="preserve">Der biſem aber ſchmecket baß/ vnnd iſt nitt ſo hert/ dieweil der Sonnen
              <lb/>
            werme den baß kochet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3606" xml:space="preserve">es werdend alle ding faſt ab der kelte herter. </s>
            <s xml:id="echoid-s3607" xml:space="preserve">Es bren
              <lb/>
            nendt aber beid materien/ von wegen der feißte vnnd kochung.</s>
            <s xml:id="echoid-s3608" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3609" xml:space="preserve">Alſo ſeye diſes/ von wöllichem vorgeſagt/ genůgſam eroffnet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3610" xml:space="preserve">Es mögen
              <lb/>
            aber alle Metalliſche ding leichtlicher verenderet werden/ dann die überi-
              <lb/>
            gen Metall. </s>
            <s xml:id="echoid-s3611" xml:space="preserve">dann ſie ſeind vnuollkommener als der Salpeter/ ſaltz/ ſchwä-
              <lb/>
            bel/ bitumen/ chalcant/ chalcitis/ vnnd miſy. </s>
            <s xml:id="echoid-s3612" xml:space="preserve">Es iſt auch das berg gryen
              <lb/>
            dem gemeinen Alun (ſo Rocha genennet wirt) alſo geleich/ daß auß der wä
              <lb/>
            ſchung deß alten Alun/ das Chryſocolla vnnd berg grien entſthet.</s>
            <s xml:id="echoid-s3613" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3614" xml:space="preserve">Dieweil wir von dem Chryſocollen ſo kunſtlich zůbereittet an einem an-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0159-01" xlink:href="note-0159-01a" xml:space="preserve">Chryſocolla.</note>
            deren orth meldung gethon/ wöllend wir yetz von dem nateürlichen reden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3615" xml:space="preserve">diſes iſt ein waſſerige matery/ wölliche etwan inn dem gold oder ſilbergrů-
              <lb/>
            ben/ auch zů zeytten inn ertzgrůben gefunden wirt/ alſo daß etwan das waſ
              <lb/>
            ſer bey den Metallen iſt weil es jrrdiſch vnnd ſubteil/ vnd die Metall zwin-
              <lb/>
            get zů flieſſen vnnd zůſamen kommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3616" xml:space="preserve">doch iſt diſes ſo man gemeinlich zůſa
              <lb/>
            men liſet voll ſteinlinn vnnd kaath/ zů wöllichem man ſpäck thůt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3617" xml:space="preserve">Alſo wirt
              <lb/>
            ein vermiſchete matery auß kaath vnd ſtein.</s>
            <s xml:id="echoid-s3618" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3619" xml:space="preserve">Es wachſſen aber die ſteinlin im kaat durch das geſotten waſſer/ nitt an-
              <lb/>
            dereſt dann der Salpeter. </s>
            <s xml:id="echoid-s3620" xml:space="preserve">wann er aber kunſtlich zů ſeiner vollkommen-
              <lb/>
            heit gebracht/ iſt er dẽ alat alſo geleich/ das auch die Goldſchmid dardurch
              <lb/>
            betrogen werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3621" xml:space="preserve">Er hatt gemeinlich ein lange gſtalt/ ſo doch der alat vier
              <lb/>
            eckächt/ oder rotund iſt/ vnnd am geſchmack nitt alſo zůſamen ziehend/ ſon
              <lb/>
            der ein mittel arth vnder dem ſüſſen vñ feißten. </s>
            <s xml:id="echoid-s3622" xml:space="preserve">er macht die Metall ſchmel
              <lb/>
            tzen vnnd füget ſie zůſamen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3623" xml:space="preserve">wann man auch diſen brent/ laſſet er
              <lb/>
            minder äſchen dan der alat hinder jhm. </s>
            <s xml:id="echoid-s3624" xml:space="preserve">Es iſt aber ein theil
              <lb/>
            deß Metall/ wie man das in der würckung/ vnnd auß
              <lb/>
            den orthen da er entſpringt/ erlernen mag.</s>
            <s xml:id="echoid-s3625" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>