Bernoulli, Daniel, Hydrodynamica, sive De viribus et motibus fluidorum commentarii

Table of figures

< >
< >
page |< < (147) of 361 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div167" type="section" level="1" n="134">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4236" xml:space="preserve">
              <pb o="147" file="0161" n="161" rhead="SECTIO OCTAVA."/>
            non differt â priori niſi in eo, quod in ima parte cylindro A B C tubus hori-
              <lb/>
            zontalis M D inſertus ſit perforatus lumine D, per quod aquæ verticaliter exi-
              <lb/>
            liunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4237" xml:space="preserve">Diaphragma vero E F in medio perforatum eſt lumine G ut antea: </s>
            <s xml:id="echoid-s4238" xml:space="preserve">in-
              <lb/>
            fra illud parvulum erat foramen K, ut facilius cavitas inferior aquis impleri poſ-
              <lb/>
            ſet, quo facto idem obturabatur, reliquumque vaſis replebatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4239" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4240" xml:space="preserve">His ita præparatis, effluentibusque aquis per D, obſervavit Mariottus,
              <lb/>
            mox illas aſcendiſſe uſque in I, deinde ſenſim imminuta velocitate uſque in
              <lb/>
            N & </s>
            <s xml:id="echoid-s4241" xml:space="preserve">tandem, imminente depletione tota cavitatis ſuperioris, A B F E uſque
              <lb/>
            in O, tuncque aſſumtis confeſtim novis viribus aſſiliviſſe fere uſque in F. </s>
            <s xml:id="echoid-s4242" xml:space="preserve">Animad-
              <lb/>
            vertit etiam, ſi bene memini, altitudinem jactus initialis eo minorem eſſe, quo mi-
              <lb/>
            nus ſit foramen G, ratione alterius D. </s>
            <s xml:id="echoid-s4243" xml:space="preserve">Videatur ejus tract. </s>
            <s xml:id="echoid-s4244" xml:space="preserve">de motu aquarum part. </s>
            <s xml:id="echoid-s4245" xml:space="preserve">IV.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4246" xml:space="preserve">diſc. </s>
            <s xml:id="echoid-s4247" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s4248" xml:space="preserve">Putat autem horum motuum mutationes explicari poſſe fingendo vaſi
              <lb/>
            A B F E ampliſſimo tubum ſtrictiorem adhærere G L M D, per quem aquæ fluant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4249" xml:space="preserve">
              <lb/>
            At vero demonſtravimus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4250" xml:space="preserve">experientia quotidie docet, motum aquarum ex
              <lb/>
            vaſe A B G L M D admodum diverſum eſſe ab eo, qui modo indicatus fuit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4251" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Non minus falleretur ſi quis putaret aquam eadem velocitate exilire per fora-
              <lb/>
            men D, quaſi illud in diaphragmate E F poſitum eſſet, nam fieri poteſt, ut
              <lb/>
            altitudo jactus initialis ſit major & </s>
            <s xml:id="echoid-s4252" xml:space="preserve">minor altitudine F B. </s>
            <s xml:id="echoid-s4253" xml:space="preserve">Nec denique ea effluent
              <lb/>
            aquæ quantitate, uti facile quis ſuſpicari poſſet, qua eodem tempore effluerent
              <lb/>
            ex vaſe ſuperiori ſimplici reſciſſa parte E F D C quamvis ita proxime ſe res ha-
              <lb/>
            beat, cum foramen G admodum minus eſt foramine D.</s>
            <s xml:id="echoid-s4254" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4255" xml:space="preserve">§. </s>
            <s xml:id="echoid-s4256" xml:space="preserve">9. </s>
            <s xml:id="echoid-s4257" xml:space="preserve">Noſtra vero æquatio, nempe v = {mmx/nn + mm}, recte omnino
              <lb/>
            reſpondet phænomenis: </s>
            <s xml:id="echoid-s4258" xml:space="preserve">indicat enim aquam mox ab initio fluxus ad certam aſ-
              <lb/>
            cendere altitudinem, eamque tanto minorem, quanto minus eſt foramen
              <lb/>
            diaphragmatis p@æ foramine altero; </s>
            <s xml:id="echoid-s4259" xml:space="preserve">dein iſtum aſcenſum ſenſim diminui, do-
              <lb/>
            nec aqua omnis ex cavitate ſuperiori effluxerit, quo ipſo momento protinus
              <lb/>
            augmentum capit, totamque aquæ ſuperincumbentis altitudinem tantum non
              <lb/>
            attingit, quia tunc ex vaſe ſimplici eoque infinite amplo effluere cenſendæ ſunt
              <lb/>
            aquæ: </s>
            <s xml:id="echoid-s4260" xml:space="preserve">pauliſper tamen etiamnum retardantur aquæ à tranſitu aëris per fora-
              <lb/>
            men G, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4261" xml:space="preserve">ſane notabiliter retardantur, cum foramen ſuperius valde parvum
              <lb/>
            eſt, de quo argumento mox quædam dicemus, cum de fluidis heterogeneis
              <lb/>
            ſermo erit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4262" xml:space="preserve">Si figura Mariotti debita proportione reſpondeat argumento in-
              <lb/>
            ſtituto, oportet, ut foramen G alterius fecerit paullo pluſqnam dimidium.</s>
            <s xml:id="echoid-s4263" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>