Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
151 139
152 140
153 141
154 142
155 143
156 144
157 145
158 146
159 147
160 148
161 149
162 150
163 151
164 152
165 153
166 154
167 155
168 156
169 157
170 158
171 159
172 160
173 161
174 162
175 163
176 164
177 165
178 166
179 167
180 168
< >
page |< < (151) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div19" type="section" level="1" n="16">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4583" xml:space="preserve">
              <pb o="151" file="0163" n="163" rhead="De his quæ Virtute Calida dicuntur."/>
            feunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4584" xml:space="preserve">ex quo fit excitatos ſubinde in ferro igniculos à ſuperpo-
              <lb/>
            ſitâ limâ cohiberi, ne auolent, atque adeò plures congregari; </s>
            <s xml:id="echoid-s4585" xml:space="preserve">ſi
              <lb/>
            qui autem igniculi ſuperficiei ip ſius limæ adhæſerint, liberè ſta-
              <lb/>
            tim exilire poſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s4586" xml:space="preserve">Id quod pariter ligno quieſcenti contingit,
              <lb/>
            quando ferreo ſtylo diutiùs teritur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4587" xml:space="preserve">ferri enim pars, quæ incaluit,
              <lb/>
            ligno ſemper in motu adhæſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4588" xml:space="preserve">factus eſt eiuſdem partis ferri
              <lb/>
            perpetuus tritus, vnde noua igniculorum excitatio; </s>
            <s xml:id="echoid-s4589" xml:space="preserve">ligni autem
              <lb/>
            partes eædem non ſemper ferro terenti ſubiectæ igniculos auolare
              <lb/>
            permiſerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4590" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4591" xml:space="preserve">ſi qui reſidui ſunt igniculi, propter rariorem ſta-
              <lb/>
            minum ligni texturam non eo impetu erumpunt, vt in ſenſum ta-
              <lb/>
            ctûs irruant adeò vehementer, ſicut qui ex anguſtioribus ferri po-
              <lb/>
            ris exiliunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4592" xml:space="preserve">ideò minor in ligno quàm in ferro calor percipitur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4593" xml:space="preserve">Ex rhedarum diutiùs velociſſimè concitatarum rotis hæc confirma-
              <lb/>
            ta videntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4594" xml:space="preserve">quamuis etenim, etiamſi currus lentè moueatur,
              <lb/>
            fiat axis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4595" xml:space="preserve">rotæ conflictus, tamen in tardâ illâ conuerſione antè
              <lb/>
            excitati igniculi auolant, quàm noui excitentur, neque poſſunt
              <lb/>
            plures coire, atque inſignem calorem efficere: </s>
            <s xml:id="echoid-s4596" xml:space="preserve">at in velociſſimo ro-
              <lb/>
            tæ motu, tam citò poſterior attritus priori ſuperuenit, vt multi-
              <lb/>
            plicentur igniculi, qui ex ferro in axis lignum ſe inſinuantes, poſt-
              <lb/>
            quàm abſumpſerint axungiam, aliquando ignem excitant: </s>
            <s xml:id="echoid-s4597" xml:space="preserve">qua-
              <lb/>
            propter vbi odoris grauitas monuerit imminuere inflammationis
              <lb/>
            periculum, expertus ſum præſens auxilium eſſe, ſi detractam la-
              <lb/>
            rido cutem rotæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s4598" xml:space="preserve">axi interponat auriga, quia non ſolùm attri-
              <lb/>
            tus prohibetur, ſed vi caloris liquata pinguedo hiantes axis poros
              <lb/>
            ſenſim ingreditur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4599" xml:space="preserve">celerem igniculorum motum retardans exar-
              <lb/>
            ſionem arcet: </s>
            <s xml:id="echoid-s4600" xml:space="preserve">immò quotieſcunque vehementiùs incaluerit axis,
              <lb/>
            ſatius eſt illum vnguine aliquo illinere, quàm aquam aſpergere; </s>
            <s xml:id="echoid-s4601" xml:space="preserve">
              <lb/>
            nam licèt aqua ſubitum ardorem auertat, igniculi ad interiora re-
              <lb/>
            pulſi fragile efficiunt lignum: </s>
            <s xml:id="echoid-s4602" xml:space="preserve">Sic, quemadmodum Plinius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4603" xml:space="preserve">34. </s>
            <s xml:id="echoid-s4604" xml:space="preserve">
              <lb/>
            cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4605" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s4606" xml:space="preserve">obſeruauit, *tenuiora ferramenta oleo reſtingui mos eſt, ne*
              <lb/>
            *aquâ in fragilitatem durentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4607" xml:space="preserve">* Periculum hoc declinant Mexi-
              <lb/>
            cani plauſtrorum rotas & </s>
            <s xml:id="echoid-s4608" xml:space="preserve">axem illinentes ſucco foliorum Tuna-
              <lb/>
            rum (Tunæ ſunt, quas Ficus Indicas vulgo appellamus) quibus
              <lb/>
            frigus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4609" xml:space="preserve">humiditas in ſecundo gradu tribuitur, vt olim legi apud
              <lb/>
            Georg. </s>
            <s xml:id="echoid-s4610" xml:space="preserve">Marcgrau. </s>
            <s xml:id="echoid-s4611" xml:space="preserve">lib.</s>
            <s xml:id="echoid-s4612" xml:space="preserve">3.</s>
            <s xml:id="echoid-s4613" xml:space="preserve">cap.</s>
            <s xml:id="echoid-s4614" xml:space="preserve">15.</s>
            <s xml:id="echoid-s4615" xml:space="preserve">Hiſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s4616" xml:space="preserve">Nat.</s>
            <s xml:id="echoid-s4617" xml:space="preserve">Braſil. </s>
            <s xml:id="echoid-s4618" xml:space="preserve">in annotat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4619" xml:space="preserve">ex Franc. </s>
            <s xml:id="echoid-s4620" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ximenez.</s>
            <s xml:id="echoid-s4621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4622" xml:space="preserve">Ne tamen à communi loquendi conſuetudine recedamus, ſub
              <lb/>
            hac voce *Calidi Virtute* non ea eſt ſubijcienda ſententia, vt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>