Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
131 111
132 112
133 113
134 114
135 115
136 116
137 117
138 118
139 119
140 120
141 121
142 122
143 123
144 124
145 125
146 126
147 127
148 128
149 129
150 130
151 131
152 132
153 133
154 134
155 135
156 136
157 137
158 138
159 139
160 140
< >
page |< < (144) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div519" type="section" level="1" n="143">
          <pb o="144" file="0164" n="164" rhead="GNOMONICES"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9261" xml:space="preserve">CONSTRVCTIONIS autẽ huius hęc erit demonſtratio. </s>
            <s xml:id="echoid-s9262" xml:space="preserve">Intelligatur portio Analem-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-01" xlink:href="note-0164-01a" xml:space="preserve">Demonſtratio
                <lb/>
              conſtructionis
                <lb/>
              horologij hori-
                <lb/>
              zontalis.</note>
            matis horologio ſuperpoſita, ita vt punctũ H, puncto H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9263" xml:space="preserve">punctũ I, puncto I, atq; </s>
            <s xml:id="echoid-s9264" xml:space="preserve">recta H I, re-
              <lb/>
            ctę H I, congruat, (congruet autem ei propter æqualitatem rectarum HI, HI,) ipſaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9265" xml:space="preserve">porti@
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0164-01" xlink:href="fig-0164-01a" number="121">
                <image file="0164-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0164-01"/>
              </figure>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-02" xlink:href="note-0164-02a" xml:space="preserve">10</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-03" xlink:href="note-0164-03a" xml:space="preserve">20</note>
            Analemmatis animo concipiatur recta ad planum horologii, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9266" xml:space="preserve">meridiana linea H E, habeat pro-
              <lb/>
            prium ſitum, ita vt ſit communis ſectio Meridiani, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9267" xml:space="preserve">plani horologij, punctumq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9268" xml:space="preserve">H, ad auſtrum,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-04" xlink:href="note-0164-04a" xml:space="preserve">30</note>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s9269" xml:space="preserve">E, ad boream vergat; </s>
            <s xml:id="echoid-s9270" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s9271" xml:space="preserve">denique recta B C, plano horologij æquidiſtet, ita vt ſit communis ſe-
              <lb/>
            ctio Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s9272" xml:space="preserve">Horizontis, cum D, vertex ſtyli ſit centrum mundi, vt propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s9273" xml:space="preserve">2. </s>
            <s xml:id="echoid-s9274" xml:space="preserve">præcedentis lib.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9275" xml:space="preserve">oſtendimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s9276" xml:space="preserve">Vel potius loco portionis Analemmatis intelligatur duntaxat triangulum D H I, ea
              <lb/>
            ratione, vt diximus, ſuperpoſitum eſſe horologio, ita vt D H, referat axem mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9277" xml:space="preserve">D I, commu-
              <lb/>
            nem ſectionem Meridiani & </s>
            <s xml:id="echoid-s9278" xml:space="preserve">Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9279" xml:space="preserve">tandem D G, ſtylus communem ſectionem Meridia-
              <lb/>
            ni, ac Verticalis circuli per D, centrum mundi ducti. </s>
            <s xml:id="echoid-s9280" xml:space="preserve">quod quidem triangulum D H I, vna cum
              <lb/>
            ſtylo D G, in horologio deſcriptum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9281" xml:space="preserve">His ita poſitis, occurret axis D H, plano horologij in H, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9282" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Aequatoris diameter D I, in I; </s>
            <s xml:id="echoid-s9283" xml:space="preserve">Verticalis autem diameter D G, in G. </s>
            <s xml:id="echoid-s9284" xml:space="preserve">Quoniam igitur tam planum
              <lb/>
            Aequatoris, quàm planũ horologij Horizonti æquidiſtãs rectũ eſt ad Meridiani planũ, erit & </s>
            <s xml:id="echoid-s9285" xml:space="preserve">cõ
              <lb/>
            munis ſectio Aequatoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s9286" xml:space="preserve">ac plani horologij ad idẽ planum Meridiani, ideoq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9287" xml:space="preserve">per defin. </s>
            <s xml:id="echoid-s9288" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s9289" xml:space="preserve">lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s9290" xml:space="preserve">11. </s>
            <s xml:id="echoid-s9291" xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-05" xlink:href="note-0164-05a" xml:space="preserve">19. vndec.</note>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-06" xlink:href="note-0164-06a" xml:space="preserve">40</note>
            Euclidis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9292" xml:space="preserve">ad lineã meridianã H E, in plano Meridiani exiſtentẽ perpendicularis in puncto I, in
              <lb/>
            quo Aequator per rectam D I, ductus lineæ meridianę in horologio occurrit, vt dictum eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s9293" xml:space="preserve">Re-
              <lb/>
            cta igitur F K, quæ in horologio per I, ad meridianam lineam H I, perpendicularis educta eſt,
              <lb/>
            communis ſectio eſt Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9294" xml:space="preserve">plani horologij, nempe linea æquinoctialis: </s>
            <s xml:id="echoid-s9295" xml:space="preserve">Circa quam ſi mo
              <lb/>
            ueri intelligatur planum circuli ex centro E, deſcripti, donec cum mundi centro D, in triangulo
              <lb/>
            D H I, (quod rectum eſſe diximus, vna cum tota portione Analemmatis, ad planum horologij,
              <lb/>
            quamuis ſolum triangulum deſcriptum ſit in horologio, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9296" xml:space="preserve">in plano Meridiani exiſtere) con-
              <lb/>
            iungatur E, centrum circuli, propterea quòd rectæ D I, I E, ęquales ſunt ex conſtructione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9297" xml:space="preserve">in
              <lb/>
            illo motu circuli ex E, deſcripti recta I E, ſemper maneat in plano Meridiani, in quo exiſtit recta
              <lb/>
            D I; </s>
            <s xml:id="echoid-s9298" xml:space="preserve">erit ipſe circulus circa centrum mũdi D, ſeu Aequatoris deſcriptus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9299" xml:space="preserve">in plano eiuſdẽ Aequa-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-07" xlink:href="note-0164-07a" xml:space="preserve">50</note>
            toris exiſtens, cum Aequatoris planum per rectas D I, I k, ducatur, quemadmodum & </s>
            <s xml:id="echoid-s9300" xml:space="preserve">circulus di-
              <lb/>
            crus in tali poſitione per eaſdem eſt ductus; </s>
            <s xml:id="echoid-s9301" xml:space="preserve">ita vt circulus hic, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9302" xml:space="preserve">Aequator in eodem exiſtant pla-
              <lb/>
            no, idemq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9303" xml:space="preserve">habeant centrum, nimirum D, centrum mundi. </s>
            <s xml:id="echoid-s9304" xml:space="preserve">Intelligatur quoque I E, protracta in
              <lb/>
            vtramque partem in eadem poſitione, quippe quę ſimul cum circulo moueatur, tanquam commu-
              <lb/>
            nis ſectio Meridiani, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9305" xml:space="preserve">Aequatoris, cum tam Meridianus, quàm Aequator, in huiuſmodi poſitio-
              <lb/>
            ne per réctam D I, vel I E, (quæ eadem eſt in eo ſitu, que D I) tranſeat. </s>
            <s xml:id="echoid-s9306" xml:space="preserve">Quoniam verò ex ijs, quæ
              <lb/>
            in commentarijs in ſphęram ad finem capitis 1. </s>
            <s xml:id="echoid-s9307" xml:space="preserve">ſcripſimus, circuli in eodem plano, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9308" xml:space="preserve">circa idem
              <lb/>
            centrum deſcripti ſecantur in partes ſimiles à lineis è centro egredientibus, ſit vt rectę illę occultę
              <lb/>
            per centrum E, quod iam cum puncto D, hoc eſt, cum centro mundi eſt coniunctum, ductę, quę
              <lb/>
            quidem circumferentiam circuli ſecant in partes 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s9309" xml:space="preserve">æquales, occurruntq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9310" xml:space="preserve">rectæ F K, communi
              <lb/>
            ſectioni Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9311" xml:space="preserve">plani horologii, in punctis I, A, B, &</s>
            <s xml:id="echoid-s9312" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s9313" xml:space="preserve">ſecent quoque, ſi producantur, cir-</s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>