Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(144)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div519
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
143
">
<
pb
o
="
144
"
file
="
0164
"
n
="
164
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9261
"
xml:space
="
preserve
">CONSTRVCTIONIS autẽ huius hęc erit demonſtratio. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9262
"
xml:space
="
preserve
">Intelligatur portio Analem-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-01
"
xlink:href
="
note-0164-01a
"
xml:space
="
preserve
">Demonſtratio
<
lb
/>
conſtructionis
<
lb
/>
horologij hori-
<
lb
/>
zontalis.</
note
>
matis horologio ſuperpoſita, ita vt punctũ H, puncto H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9263
"
xml:space
="
preserve
">punctũ I, puncto I, atq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9264
"
xml:space
="
preserve
">recta H I, re-
<
lb
/>
ctę H I, congruat, (congruet autem ei propter æqualitatem rectarum HI, HI,) ipſaq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9265
"
xml:space
="
preserve
">porti@
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0164-01
"
xlink:href
="
fig-0164-01a
"
number
="
121
">
<
image
file
="
0164-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0164-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-02
"
xlink:href
="
note-0164-02a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-03
"
xlink:href
="
note-0164-03a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
Analemmatis animo concipiatur recta ad planum horologii, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9266
"
xml:space
="
preserve
">meridiana linea H E, habeat pro-
<
lb
/>
prium ſitum, ita vt ſit communis ſectio Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9267
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, punctumq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9268
"
xml:space
="
preserve
">H, ad auſtrum,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-04
"
xlink:href
="
note-0164-04a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9269
"
xml:space
="
preserve
">E, ad boream vergat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9270
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9271
"
xml:space
="
preserve
">denique recta B C, plano horologij æquidiſtet, ita vt ſit communis ſe-
<
lb
/>
ctio Meridiani & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9272
"
xml:space
="
preserve
">Horizontis, cum D, vertex ſtyli ſit centrum mundi, vt propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9273
"
xml:space
="
preserve
">2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9274
"
xml:space
="
preserve
">præcedentis lib.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9275
"
xml:space
="
preserve
">oſtendimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9276
"
xml:space
="
preserve
">Vel potius loco portionis Analemmatis intelligatur duntaxat triangulum D H I, ea
<
lb
/>
ratione, vt diximus, ſuperpoſitum eſſe horologio, ita vt D H, referat axem mundi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9277
"
xml:space
="
preserve
">D I, commu-
<
lb
/>
nem ſectionem Meridiani & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9278
"
xml:space
="
preserve
">Aequatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9279
"
xml:space
="
preserve
">tandem D G, ſtylus communem ſectionem Meridia-
<
lb
/>
ni, ac Verticalis circuli per D, centrum mundi ducti. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9280
"
xml:space
="
preserve
">quod quidem triangulum D H I, vna cum
<
lb
/>
ſtylo D G, in horologio deſcriptum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9281
"
xml:space
="
preserve
">His ita poſitis, occurret axis D H, plano horologij in H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9282
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Aequatoris diameter D I, in I; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9283
"
xml:space
="
preserve
">Verticalis autem diameter D G, in G. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9284
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam igitur tam planum
<
lb
/>
Aequatoris, quàm planũ horologij Horizonti æquidiſtãs rectũ eſt ad Meridiani planũ, erit & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9285
"
xml:space
="
preserve
">cõ
<
lb
/>
munis ſectio Aequatoris; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9286
"
xml:space
="
preserve
">ac plani horologij ad idẽ planum Meridiani, ideoq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9287
"
xml:space
="
preserve
">per defin. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9288
"
xml:space
="
preserve
">3. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9289
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9290
"
xml:space
="
preserve
">11. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9291
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-05
"
xlink:href
="
note-0164-05a
"
xml:space
="
preserve
">19. vndec.</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-06
"
xlink:href
="
note-0164-06a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
Euclidis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9292
"
xml:space
="
preserve
">ad lineã meridianã H E, in plano Meridiani exiſtentẽ perpendicularis in puncto I, in
<
lb
/>
quo Aequator per rectam D I, ductus lineæ meridianę in horologio occurrit, vt dictum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9293
"
xml:space
="
preserve
">Re-
<
lb
/>
cta igitur F K, quæ in horologio per I, ad meridianam lineam H I, perpendicularis educta eſt,
<
lb
/>
communis ſectio eſt Aequatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9294
"
xml:space
="
preserve
">plani horologij, nempe linea æquinoctialis: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9295
"
xml:space
="
preserve
">Circa quam ſi mo
<
lb
/>
ueri intelligatur planum circuli ex centro E, deſcripti, donec cum mundi centro D, in triangulo
<
lb
/>
D H I, (quod rectum eſſe diximus, vna cum tota portione Analemmatis, ad planum horologij,
<
lb
/>
quamuis ſolum triangulum deſcriptum ſit in horologio, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9296
"
xml:space
="
preserve
">in plano Meridiani exiſtere) con-
<
lb
/>
iungatur E, centrum circuli, propterea quòd rectæ D I, I E, ęquales ſunt ex conſtructione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9297
"
xml:space
="
preserve
">in
<
lb
/>
illo motu circuli ex E, deſcripti recta I E, ſemper maneat in plano Meridiani, in quo exiſtit recta
<
lb
/>
D I; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9298
"
xml:space
="
preserve
">erit ipſe circulus circa centrum mũdi D, ſeu Aequatoris deſcriptus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9299
"
xml:space
="
preserve
">in plano eiuſdẽ Aequa-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0164-07
"
xlink:href
="
note-0164-07a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
toris exiſtens, cum Aequatoris planum per rectas D I, I k, ducatur, quemadmodum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9300
"
xml:space
="
preserve
">circulus di-
<
lb
/>
crus in tali poſitione per eaſdem eſt ductus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9301
"
xml:space
="
preserve
">ita vt circulus hic, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9302
"
xml:space
="
preserve
">Aequator in eodem exiſtant pla-
<
lb
/>
no, idemq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9303
"
xml:space
="
preserve
">habeant centrum, nimirum D, centrum mundi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9304
"
xml:space
="
preserve
">Intelligatur quoque I E, protracta in
<
lb
/>
vtramque partem in eadem poſitione, quippe quę ſimul cum circulo moueatur, tanquam commu-
<
lb
/>
nis ſectio Meridiani, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9305
"
xml:space
="
preserve
">Aequatoris, cum tam Meridianus, quàm Aequator, in huiuſmodi poſitio-
<
lb
/>
ne per réctam D I, vel I E, (quæ eadem eſt in eo ſitu, que D I) tranſeat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9306
"
xml:space
="
preserve
">Quoniam verò ex ijs, quæ
<
lb
/>
in commentarijs in ſphęram ad finem capitis 1. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9307
"
xml:space
="
preserve
">ſcripſimus, circuli in eodem plano, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9308
"
xml:space
="
preserve
">circa idem
<
lb
/>
centrum deſcripti ſecantur in partes ſimiles à lineis è centro egredientibus, ſit vt rectę illę occultę
<
lb
/>
per centrum E, quod iam cum puncto D, hoc eſt, cum centro mundi eſt coniunctum, ductę, quę
<
lb
/>
quidem circumferentiam circuli ſecant in partes 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9309
"
xml:space
="
preserve
">æquales, occurruntq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9310
"
xml:space
="
preserve
">rectæ F K, communi
<
lb
/>
ſectioni Aequatoris, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9311
"
xml:space
="
preserve
">plani horologii, in punctis I, A, B, &</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9312
"
xml:space
="
preserve
">c. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9313
"
xml:space
="
preserve
">ſecent quoque, ſi producantur, cir-</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>