Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[161.] 34. Situs immoderatus creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[162.] 35. In ſitu. 44 p 4.
[163.] 36. In figura. 97. 96. 61. 62 p 4.
[164.] 37. In magnitudine. 28 p 4.
[165.] 38. In diuiſione, continuatione, & numero. 109 p 4.
[166.] 39. In motu & quiete. 138 p 4
[167.] 40. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[168.] 41. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[169.] 42. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[170.] 43. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[171.] 44. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
[172.] 45. Lux immoderata creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[173.] 46. In ſitu. 44 p 4.
[174.] 47. In figura & magnitudine. 97. 28 p 4.
[175.] 48. In diuiſione, continuatione & numero. 109 p 4.
[176.] 49. In motu & quiete. 138 p 4.
[177.] 50. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate: umbra & tenebris. 141. 144 p 4.
[178.] 51. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
[179.] 52. Magnitudo immoderata creat errores in ſingulis uiſibilib. ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[180.] 53. In ſitu. 44 p 4.
[181.] 54. In figura & magnitudine. 97. 28 p 4.
[182.] 55. In diuiſione, continuatione, & numero: motu & quiete. 109. 138 p 4.
[183.] 56. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate: umbra & tenebris. 141. 144. 147 p 4.
[184.] 57. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
[185.] 58. Solidit {as} immoderata creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia & ſitu. 16. 44 p 4.
[186.] 59. In magnitudine & figura: diuiſione, continuatione & numero. 28. 97. 109 p 4.
[187.] 60. In motu & quiete. 138 p 4.
[188.] 61. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate. 141. 144 p 4.
[189.] 62. In umbra & tenebris. 147 p 4. 67 p 10.
[190.] 63. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
< >
page |< < (158) of 778 > >|
164158ALHAZENal: ſed ſecãt ſe ſuper pũctũ b: [quia uiſibile eſt in qualibet reflexionis ſuperficie ք 23 n 4] qđ eſt im-
poſsibile.
Quoniã b nõ eſt in linea a l: qđ patet ք hoc: quoniã fl æquidiſtat b m. [ut patu it proximo
numero per fabricationẽ & 30 p 1.
] Reſtat ergo, ut à nullo pũcto lineæ e g, pręterquã à g, poſsit re-
flecti b a d a.
Si aũt ab aliquo pũcto extra lineã e g: ſit illud u: & ducatur linea lõgitudinis e u o: & ſu-
matur ſuperficies æquidiſtãs baſi, trãſiẽs ք pũctũ u.
[ut dictũ eſt proximo numero. ] Palã, quòd a n
ſecabit hãc ſuperficiẽ:
[quia e g parallela ipſi a n, eandẽ ſecat] ſit punctũ ſectionis y. Similiter b m ſe-
cabit eandẽ:
ſit punctũ ſectionis k: & ducãtur lineæ k u, y
90[Figure 90]l d a e f x u y t k p r c z o h g M n q m i b s u, y k. Et cũ ſuperficies illa ſecet pyramidẽ ſuper circulũ,
trãſeuntẽ per u [per 4 th 1 coni.
Apol. ] ducatur à pũcto u
linea ad cẽtrũ huius circuli, quę extra circulũ ꝓducta, ſit
r u:
& ducãtur lineę e k, e y: quę quidẽ ſecabũt ſuperficiẽ
circuli p g:
[quia ſecãt circulũ ipſi parallelũ, per u trãſeun
tẽ] & ſint pũcta ſectionũ s, i:
& ducãtur lineæ i c, s c. Sicut
igitur probatũ eſt [proximo numero] de pũcto m:
quòd,
nõ impediente pyramide, poteſt reflecti ad n à pũcto g:

ita ꝓbabitur de pũcto k:
qđ poteſt reflecti à puncto u ad
punctũ y:
& eadẽ eſt ꝓbatio: & ita angulus r u y erit ęqua
lis angulo r u k [per 12 n 4.
] Palàm, quoniã b k eſt æquidi
ſtãs e g:
[Nã b m parallela ipſi e g ք fabricationẽ, cõtinua-
ta eſt in pũctũ k] & linea, cõmunis ſuքficiei b g e k, & ſuք-
ficiei circùli p g, eſt linea m g.
Igitur linea e k cũ ſit in hac
ſuperficie, & ſecet ſuperficiẽ circuli p g:
[in pũcto s, ut pa
tuit] cadet ſuper lineã cõmunẽ, quę eſt m g.
Erit igitur s
m g linea recta.
Eodẽ modo cũ ſuperficies n y e g ſecet ſu
perficiẽ circuli p g, ſuper lineã n g:
linea e y cõcurret cũ li
nea n g.
[in pũcto i, ut patuit. ] Igitur i n g linea eſt recta.
Palã etiã, quòd ſuքficies i e c ſecat ſuperficiẽ circuli p g,
ſuper lineã i c, & ſecat ſuperficiẽ huic æquidiſtãtem, quæ
trãſit ք u, ſuper lineã y u.
Ergo [per 16 p 11] y u æquidiſtat
i c.
Similiter ſuperficies s e c ſecat ſuperficies illas æqui-
diſtãtes, ſuper duas lineas s c, k u.
Ergo [per 16 p 11] s c ę-
quidiſtat k u.
Similiter ſi ſumatur ſuperficies, ſecãs ſpecu
lũ ſuper lineã lõgitudinis e c, in qua ſuքficie ſuntru, c M:

ſecabit illas ſuքficies æquidiſtãtes [nẽpe circulos ք u & c eductos] ſuք duas lineas M c, r u.
Igitur [ք
16 p 11] hę duę lineæ ſunt æquidiſtãtes.
Igitur angulus s c M æqualis eſt angulo k u r, & angulus M c
i æqualis angulo r u y.
[ք 10 p 11. ] Sed iã patuit, qđ angulus k u r æqualis eſt r u y. Igitur [ք 1 ax. ] an-
gulus s c M æqualis eſt angulo M c i.
Quare pũctũ s poteſt reflecti ad i à puncto c, nõ impediente py
ramide:
ſed iã probatũ eſt [proximo numero] qđ punctũ m reflecti põt ad i à pũcto g. [cadunt. n.
pũcta i, n, g in eandẽ rectã lineã, ut mõſtratũ eſt.
] Igitur punctũ s reflectitur ad i à duob. punctis cir-
culi p g.
[nimirũ g & c] qđ eſt impoſsibile [& cõtra 51 n 4. 29. 46 n. ] Reſtat ergo, ut primũ ſit impoſ
ſibile, ſcilicet, ut punctũ b reflectatur ad a ab aliquo puncto alio ſpeculi, ꝗ̃ à g.
Quod eſt propoſitũ.
54. Viſu & uiſibili inter baſim ſpeculi conici conuexi, & planum per uerticem ductum, ba-
ſi́ parallelum poſitis: punctum reflexionis inuenire. 35 p 7.
AMplius: dato ſpeculo pyramidali: eſt inuenire punctũ reflexionis. Verbi gratia: ſit g uertex
pyramidalis ſpeculi:
& ſuper ipſum fiat ſuperficies æquidiſtãs baſi pyramidis: [ut oſtenfum
eſt 52 n] quę ſit m n g:
a ſit pũctũ uiſum: b cẽtrũ uiſus. A & b aut erũt citra illã ſuperficiẽ: aut
ultra:
aut in ipſa ſuperficie: aut unũ citra, aliud ultra: aut unũ in ſuperficie, aliud citra uel ultra. Sint
citra ſuperficiẽ:
& à puncto a ducatur ſuperficies, ſecãs pyramidẽ ęquidiſtãter baſi: & ducatur à pun
cto g linea ad punctũ b:
quę ꝓducta cadet in ſuperficiẽ ab a ductã, cũ ſit inter ſuperficies æquidiſtã-
tes:
[quarũ una ք uerticẽ, altera ք uiſibile a ducitur] punctũ, in qđ cadit hęc linea, ſit h. Probatur
aũt modo ſuprà dicto [52 n] qđ a reflectitur ad h ab aliquo pũcto circuli, quẽ efficit ſuperficies, ſe-
cãs pyramidẽ, ducta à pũctis a, h:
& inueniatur in circulo illo punctũ reflexionis: [ք 31 uel 39 n] &
ſit e:
& ducatur linea a b: & linea lõgitudinis pyramidis g e: & axis pyramidis g t: & ducatur à pun-
cto e linea ad centrũ circuli:
quę quidẽ cadet ſuper axem: [ք 4 th 1 coni. Apol. quia cẽtrũ circuli eſt
in axe] & ſit e t:
& erit [ք 18 p 3] orthogonalis ſuper lineã, cõtingentẽ circulũ illũ in pũcto e: & du-
ctis lineis a e, h e:
ſecabit angulũ earũ ք æqualia: [ut oſtẽſum eſt 13 n 4] & diuidet lineã a h: [քa ſecat
angulũ ipſi ſubtẽſum:
ſunt enim e h, e a, h a in eadẽ reflexionis ſuperficie ք 23 n 4] ſit pũctũ diuiſio-
nis r.
Palàm, quoniã g e, e t efficiũt ſuperficiẽ, ſecantẽ lineã a b: ſit pũctũ ſectionis f: & à pũcto f duca-
tur perpẽdicularis ſuper lineã g e [ք 12 p 1] & ſit f q:
quę quidẽ erit orthogonalis ſuper ſuperficiẽ,
cõtingẽtẽ pyramidẽ ſuper lineã g e.
[quia enim f q perpẽdicularis eſt duab. rectis interſectis, in cõ-
muni ipſarũ ſectione (qđ eſt punctũ q) lateri nẽpe conico e g ք fabricationẽ proximã, & rectę pe-
ripheriã circuli ք punctũ q deſcripti, in extrema diametro tãgenti ք 18 p 3:
erit perpẽdicularis plano
ք ipſas ducto ք 4 p 11, id eſt plano in latere conũ tãgente per 35 n 4.
] Deinde à pũcto a ducatur ęqui
diſtãs lineæ f q:
& ſit a l: f q aũt cõcurrat cũ axe in pũcto k: [qđ enim cõcurrat, patet ք 11 ax. quia per

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index