Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 221
>
[Note]
Page: 40
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 41
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 42
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 43
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 44
[Note]
Page: 44
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 221
>
page
|<
<
(148)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div524
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
144
">
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9537
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
148
"
file
="
0168
"
n
="
168
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
zonti æquidiſtat, nobis offeratur, vt in eo horologium depingamus, efficiemus illud hac arte. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9538
"
xml:space
="
preserve
">Inuenta in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-01
"
xlink:href
="
note-0168-01a
"
xml:space
="
preserve
">Qua ratione in
<
lb
/>
plano ſtabili, qd
<
lb
/>
Horizonti æqui
<
lb
/>
diſtet, horolo-
<
lb
/>
gium deſcriben
<
lb
/>
dum ſit.</
note
>
plano linea meridiana H E, ſecabimus eam ad angulos rectos in I, per rectam F K, quæ linea æquinoctia-
<
lb
/>
lis erit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9539
"
xml:space
="
preserve
">Deinde ex I, verſus austrum vſque ad H, transferemus ex portione Analemmatis rectam I H,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9540
"
xml:space
="
preserve
">rectam I E, verſus boream accipiemus æqualem rectæ I E, ex portione eadem Analemmatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9541
"
xml:space
="
preserve
">Po-
<
lb
/>
ſtremo ex E, deſcripto circulo, eo{q́ue} diuiſo in 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9542
"
xml:space
="
preserve
">partes æquales, reliqua abſoluemus, vt prius.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9543
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9544
"
xml:space
="
preserve
">SED ſi idem horologium deſcribere velimus in dato plano, ſine portione Analemmatis ſeorſum con
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-02
"
xlink:href
="
note-0168-02a
"
xml:space
="
preserve
">Deſcriptio eiuſ
<
lb
/>
dem horologii
<
lb
/>
ad datam ſtyli
<
lb
/>
longitudinem,
<
lb
/>
cuius etiam lo-
<
lb
/>
cus datus ſit, ſi-
<
lb
/>
ne portione A-
<
lb
/>
nalem matis ſe-
<
lb
/>
orſum conſtru-
<
lb
/>
@@@.</
note
>
ſtructa, ad quamcunque ſtyli longitudinem, cuius etiam locus datus ſit, efficiemus id hac ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9545
"
xml:space
="
preserve
">Sit lon-
<
lb
/>
gitudo ſtyli data D G, eius{q́ue} locus in plano horologij ſit punctum G. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9546
"
xml:space
="
preserve
">Si igitur planum horologii fuerit
<
lb
/>
quodcunque, vt horologium in co deſcriptum in proprio deinde ſitu collocetur, vel in planum ſtabile, quod
<
lb
/>
Horizonti ſit parallelum, transferatur, vt proxime diximus, ducemus per G, locum ſtyli lineam rectam
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-03
"
xlink:href
="
note-0168-03a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
vtcunque M N, pro linea meridiana: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9547
"
xml:space
="
preserve
">Si autem planum horologij ſtabile proponatur, Horizonti{q́ue} paral-
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-0168-01
"
xlink:href
="
fig-0168-01a
"
number
="
123
">
<
image
file
="
0168-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0168-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-04
"
xlink:href
="
note-0168-04a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-05
"
xlink:href
="
note-0168-05a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
lelum, reperiemus, per ea, quæ in ſcholio propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9548
"
xml:space
="
preserve
">23. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9549
"
xml:space
="
preserve
">ſuperioris lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9550
"
xml:space
="
preserve
">ſcripſimus, vel alibi, lineam meridianã
<
lb
/>
in propoſito plano, cui (ſi forte non tranſit per G, locum ſtyli) per G, locũ ſtyli parallelam ducemus MN,
<
lb
/>
pro linea meridiana. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9551
"
xml:space
="
preserve
">Ad hanc deinde meridianam lineam M N, excitabimus in G, perpendicularem
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-06
"
xlink:href
="
note-0168-06a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
B G D, abſcindemus{q́ue} G D, dato ſtylo ęqualem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9552
"
xml:space
="
preserve
">Ex centro autem D, arcum circuli deſcribemus A B C,
<
lb
/>
in quo à recta D G B, verſus partes auſtrales, quæ nunc ponantur vergere verſus M, numerabimus com-
<
lb
/>
plementum altitudinis poli B A, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9553
"
xml:space
="
preserve
">verſus boreales partes, hoc eſt, verſus N, ipſam altitudinem poli
<
lb
/>
B C; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9554
"
xml:space
="
preserve
">ductis{q́ue} rectis D A, D C, ſecabimus lineam meridianam in punctis H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9555
"
xml:space
="
preserve
">I. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9556
"
xml:space
="
preserve
">Poſt hęc per I, excita-
<
lb
/>
bimus ad meridianam lineam per pendicularem F K, pro linea ęquinoctiali. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9557
"
xml:space
="
preserve
">Poſtremo ſumpta recta I E,
<
lb
/>
æquali ipſi I D, deſcribemus ex E, circulum cuiuſcunque magnitudinis, quo diuiſo in partes 24. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9558
"
xml:space
="
preserve
">æquales,
<
lb
/>
initio facto à linea meridiana, reliqua perficiemus, vt ante docuimus in hac propoſ.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9559
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
style
="
it
">
<
s
xml:id
="
echoid-s9560
"
xml:space
="
preserve
">DEMONSTRATIO huius deſcriptionis facilis eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9561
"
xml:space
="
preserve
">Si enim linea meridiana M N, proprium
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-07
"
xlink:href
="
note-0168-07a
"
xml:space
="
preserve
">Demonſtratio
<
lb
/>
huius deſcriptio
<
lb
/>
ni@.</
note
>
habeat ſitum, it a vt M, ad auſtrum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9562
"
xml:space
="
preserve
">N, in boream vergat, triangulum{q́ue} H D I, rectum ſtatuatur ad
<
lb
/>
planum horologij, it a vt in plano Meridiani circuli ſitum habeat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9563
"
xml:space
="
preserve
">quoniam angulus H D G, per conſtru-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0168-08
"
xlink:href
="
note-0168-08a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
ctionem, æqualis eſt complemento altitudinis poli, erit reliquus D H G, altitudini poli æqualis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9564
"
xml:space
="
preserve
">Rurſus
<
lb
/>
quia, per conſtructionem I D G, eſt angulus altitudinis poli, erit reliquus D I G, complemento altitudinis
<
lb
/>
poli æqualis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9565
"
xml:space
="
preserve
">Sumpto igitur D, vertice ſtyli pro centro mundi, erit D H, faciens cum linea meridiana in
<
lb
/>
H, angulum altitudinis poli, axis mundi occurrens plano horologij in H, centro horologij. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9566
"
xml:space
="
preserve
">Recta autem
<
lb
/>
D I, conſtituens cum eadem linea meridiana in I, angulum complementi altitudinis poli, erit communis ſe
<
lb
/>
ctio Meridiani atque Aequatoris, cum eiuſmodi ſectio in ſphæra cum meridiana linea horizontali efficiat
<
lb
/>
ſemper angulum complemento altitudinis poli ęqualem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9567
"
xml:space
="
preserve
">cum axe vero angulum rectum, cuiuſinodi eſt an-
<
lb
/>
gulus H D I, conflatus ex angulo altitudinis poli, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9568
"
xml:space
="
preserve
">angulo complementi eiuſdem altitudinis poli. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9569
"
xml:space
="
preserve
">Occur-
<
lb
/>
rit igitur Aequator plano horologij in puncto I, ac proinde, vt ſupra demonſtratum est, erit recta F K,
<
lb
/>
linea æquinoctialis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9570
"
xml:space
="
preserve
">Recta autem D G, erit communis ſectio Meridiani ac Verticalis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9571
"
xml:space
="
preserve
">Reliqua omnia de-
<
lb
/>
monſtrabuntur, vt prius.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s9572
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>