Blancanus, Josephus, Sphaera mvndi, sev cosmographia demonstratiua , ac facile methodo tradita : in qua totius Mundi fabrica, vna cum nouis, Tychonis, Kepleri, Galilaei, aliorumq' ; Astronomorum adinuentis continentur ; Accessere I. Breuis introductio ad geographiam. II. Apparatus ad mathematicarum studium. III. Echometria, idest Geometrica tractatio de Echo. IV. Nouum instrumentum ad Horologia

Page concordance

< >
Scan Original
41 25
42 26
43 27
44 28
45 29
46 30
47 31
48 32
49 33
50 34
51 35
52 36
53 37
54 38
55
56
57
58
59
60
61
62
63 39
64 40
65 41
66 42
67 43
68 44
69 45
70 46
< >
page |< < (1) of 300 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div9" type="section" level="1" n="8">
          <pb o="1" file="0017" n="17"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div10" type="section" level="1" n="9">
          <head xml:id="echoid-head11" xml:space="preserve">APPARATVS
            <lb/>
          AD SPHÆRAM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s256" xml:space="preserve">QVoniam vt rectè Plato in Epin. </s>
            <s xml:id="echoid-s257" xml:space="preserve">dixit Geometria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s258" xml:space="preserve">Arithmetica, veluti duabus ali@
              <lb/>
            Aſtronomia indiget, quibus ad Aſtra, atq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s259" xml:space="preserve">adeò per vniuerſum Mundum euolare
              <lb/>
            poſſit, ideo</s>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s260" xml:space="preserve">Primo ſuppono auditorem, aut lectorem huius Sphæræ ex Geometria ſaltem Defi-
              <lb/>
            nitiones, reliquaque principia Geometriæ, quæ primo Euclidis libro pręmittun-
              <lb/>
            tur, percepiſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s261" xml:space="preserve">porrò quo pluribus Geometricis rebus fuerit inſtructus, eò melius,
              <lb/>
            ac facilius, quæ dicenda ſunt, arripiet: </s>
            <s xml:id="echoid-s262" xml:space="preserve">vnde in Academijs noſtræ Societatis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s263" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quidem optima Methodo, ſolent Noſtri ſaltem primum Euclidis Elementum,
              <lb/>
            auditoribus noſtris prælegere, antequam ad Sphæræ explicationẽ aggrediantur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s264" xml:space="preserve">Secundo ex Arithmetica opus cſt, ſaltem numerorum Numerationem callere, nec-
              <lb/>
            non leuiter ſaltem intellexiſle, quid Additio, quid Subtractio, quid Multiplicatio, quid Diuiſio, quid Au-
              <lb/>
            rea regula, ſeu trium, quid radix quadrata. </s>
            <s xml:id="echoid-s265" xml:space="preserve">Demum Fractorum numerorum Numerationem, ſeu valorem
              <lb/>
            cognoſcere. </s>
            <s xml:id="echoid-s266" xml:space="preserve">Quapropter operæ pretium eſſet ante huius Sphæræ prælectiones ex Arithmetica practica
              <lb/>
            P.</s>
            <s xml:id="echoid-s267" xml:space="preserve">Clauij, quæ breuis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s268" xml:space="preserve">clara eſt, iſta aliquatenus prælibaſſe.</s>
            <s xml:id="echoid-s269" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s270" xml:space="preserve">Ad hæc, vt ea, quæ dicturi ſumus, ea perſpicuitate demonſtrare poſſimus, quæ ab omnibus, vel Mathema-
              <lb/>
            tico puluere vix tinctis in telligi queant, opus ea eſt, quæ ſequuntur præmittere.</s>
            <s xml:id="echoid-s271" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div11" type="section" level="1" n="10">
          <head xml:id="echoid-head12" style="it" xml:space="preserve">Circulum datum iu partes, ſeu gradus 360. diuidere. # Præpoſ. 1.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s272" xml:space="preserve">SIT datus circulus B C D E. </s>
            <s xml:id="echoid-s273" xml:space="preserve">cuius centrum A. </s>
            <s xml:id="echoid-s274" xml:space="preserve">eum ſic in gradus 360. </s>
            <s xml:id="echoid-s275" xml:space="preserve">diuides. </s>
            <s xml:id="echoid-s276" xml:space="preserve">Primo per centrum A. </s>
            <s xml:id="echoid-s277" xml:space="preserve">du-
              <lb/>
            catur duæ diametri B D. </s>
            <s xml:id="echoid-s278" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s279" xml:space="preserve">E C. </s>
            <s xml:id="echoid-s280" xml:space="preserve">quæ ſe mutuo ad angulos rectos ſecent: </s>
            <s xml:id="echoid-s281" xml:space="preserve">ſic enim circulus erit in quatuor
              <lb/>
            partes æquales diuiſus, quæ quadrantes appellantur, quorum quilibet gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s282" xml:space="preserve">90. </s>
            <s xml:id="echoid-s283" xml:space="preserve">cõtinebit. </s>
            <s xml:id="echoid-s284" xml:space="preserve">Quod autem æquales
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0017-01" xlink:href="fig-0017-01a" number="4">
                <image file="0017-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0017-01"/>
              </figure>
            ſint, patet ex ſcholio 27. </s>
            <s xml:id="echoid-s285" xml:space="preserve">Propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s286" xml:space="preserve">3. </s>
            <s xml:id="echoid-s287" xml:space="preserve">Euclidis, quod etiã circino exacte
              <lb/>
            acuminato experiri potes. </s>
            <s xml:id="echoid-s288" xml:space="preserve">Enimuero perſpicuitatis cauſa vtemur
              <lb/>
            huiuſmodi probationibus ab experientia deſumptis, quæ quamu@s
              <lb/>
            Geometricam illam præciſionẽ non aſſe quantur, nihilominus eui-
              <lb/>
            dentiam ac certitudinẽ nullo negotio inducunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s289" xml:space="preserve">Etenim in rebus
              <lb/>
            Geometricis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s290" xml:space="preserve">Arithmetricis ſiue in Magnitudin bus & </s>
            <s xml:id="echoid-s291" xml:space="preserve">Nume-
              <lb/>
            ris, experientiæ demonſtrationibus æquiualent. </s>
            <s xml:id="echoid-s292" xml:space="preserve">Non omnino à
              <lb/>
            Geometricis tamen rationibus abſtinebimus, ſed in gratiam eorũ,
              <lb/>
            qui Geometrica callent, citabimus vbique, cũ è re noſtra fuerit, eas
              <lb/>
            Geometrarũ demonſtrationes, ex quibus res propoſica comproba-
              <lb/>
            tur, vti in præſentia fecimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s293" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s294" xml:space="preserve">Circinum poſtea exacte acuminatũ dilata ad interuallum ſemi-
              <lb/>
            diametri A B. </s>
            <s xml:id="echoid-s295" xml:space="preserve">quo interuallo ſeruato pone alterum circini pedem
              <lb/>
            n B. </s>
            <s xml:id="echoid-s296" xml:space="preserve">altero verò nota hinc inde duo puncta F G. </s>
            <s xml:id="echoid-s297" xml:space="preserve">eodem modo po-
              <lb/>
            ſito altero pede in C. </s>
            <s xml:id="echoid-s298" xml:space="preserve">alia duo pũcta hinc, & </s>
            <s xml:id="echoid-s299" xml:space="preserve">inde notabis H I. </s>
            <s xml:id="echoid-s300" xml:space="preserve">idem
              <lb/>
            fac ex puncto D. </s>
            <s xml:id="echoid-s301" xml:space="preserve">ſignando duo puncta N K. </s>
            <s xml:id="echoid-s302" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s303" xml:space="preserve">tandem alia duo ex
              <lb/>
            E. </s>
            <s xml:id="echoid-s304" xml:space="preserve">vtrinque, quæ ſint L M. </s>
            <s xml:id="echoid-s305" xml:space="preserve">hoc modo erit totus circulus in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s306" xml:space="preserve">par-
              <lb/>
            tes æquales diuiſus, vt experientia conſtat. </s>
            <s xml:id="echoid-s307" xml:space="preserve">ratio vero eſt, quia in-
              <lb/>
            teruallũ ſemidiametri ſexies ſuam periferiam percurrit, ex quarti Euclidis Elem. </s>
            <s xml:id="echoid-s308" xml:space="preserve">quare arcus B F. </s>
            <s xml:id="echoid-s309" xml:space="preserve">contine-
              <lb/>
            bit gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s310" xml:space="preserve">60. </s>
            <s xml:id="echoid-s311" xml:space="preserve">quia arcus B F. </s>
            <s xml:id="echoid-s312" xml:space="preserve">eſt ſexta circuli pars, & </s>
            <s xml:id="echoid-s313" xml:space="preserve">in toto circulo, continentur gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s314" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s315" xml:space="preserve">quorum pars ſexta, pa-
              <lb/>
            riter eſt gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s316" xml:space="preserve">60. </s>
            <s xml:id="echoid-s317" xml:space="preserve">totidem etiam continebit ar us C I. </s>
            <s xml:id="echoid-s318" xml:space="preserve">quare tres arcus B I. </s>
            <s xml:id="echoid-s319" xml:space="preserve">I F. </s>
            <s xml:id="echoid-s320" xml:space="preserve">F C. </s>
            <s xml:id="echoid-s321" xml:space="preserve">ſinguli continebunt gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s322" xml:space="preserve">30.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s323" xml:space="preserve">cum enim arcus B F. </s>
            <s xml:id="echoid-s324" xml:space="preserve">complectatur gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s325" xml:space="preserve">60. </s>
            <s xml:id="echoid-s326" xml:space="preserve">reliquus arcus F C. </s>
            <s xml:id="echoid-s327" xml:space="preserve">reliquos 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s328" xml:space="preserve">continebit, qui ſuperſunt vſq; </s>
            <s xml:id="echoid-s329" xml:space="preserve">ad
              <lb/>
            quadrantis B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s330" xml:space="preserve">complementum, hoc eſt, vſque ad 90. </s>
            <s xml:id="echoid-s331" xml:space="preserve">eadem ratione arcus B I. </s>
            <s xml:id="echoid-s332" xml:space="preserve">comprehendet gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s333" xml:space="preserve">30. </s>
            <s xml:id="echoid-s334" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s335" xml:space="preserve">con
              <lb/>
            ſequenter reliquus arcus I C. </s>
            <s xml:id="echoid-s336" xml:space="preserve">reis quos 30. </s>
            <s xml:id="echoid-s337" xml:space="preserve">gradus habebit: </s>
            <s xml:id="echoid-s338" xml:space="preserve">totus igitur circulus erit in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s339" xml:space="preserve">æquas partes diui-
              <lb/>
            ſus, quarum ſingulæ tricenos gradus continebunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s340" xml:space="preserve">Rurſus vnamquamq; </s>
            <s xml:id="echoid-s341" xml:space="preserve">earum diuide bifariam, ſeu in duas-
              <lb/>
            parte, æquas, vt vide factum in quadrante B C. </s>
            <s xml:id="echoid-s342" xml:space="preserve">in punctis n. </s>
            <s xml:id="echoid-s343" xml:space="preserve">o. </s>
            <s xml:id="echoid-s344" xml:space="preserve">p. </s>
            <s xml:id="echoid-s345" xml:space="preserve">ſicque tota periferia erit ſecta in 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s346" xml:space="preserve">partes
              <lb/>
            quarum ſingulæ gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s347" xml:space="preserve">15. </s>
            <s xml:id="echoid-s348" xml:space="preserve">comprehendent. </s>
            <s xml:id="echoid-s349" xml:space="preserve">Rurſus harum quælibet in partes 3. </s>
            <s xml:id="echoid-s350" xml:space="preserve">æquas ſubdiuidue, vt in parte
              <lb/>
            B. </s>
            <s xml:id="echoid-s351" xml:space="preserve">factum in cernis, quare quælibet earum quinis gradibus conſtabit: </s>
            <s xml:id="echoid-s352" xml:space="preserve">tandem eas ſingulas in 5. </s>
            <s xml:id="echoid-s353" xml:space="preserve">partes æquat
              <lb/>
            exactè partire, eritque vnaquęque earum gradus vnus, hacq; </s>
            <s xml:id="echoid-s354" xml:space="preserve">ratione tota circũferentia, diuiſa erit in gr. </s>
            <s xml:id="echoid-s355" xml:space="preserve">360. </s>
            <s xml:id="echoid-s356" xml:space="preserve">
              <lb/>
            quod erat faciendum. </s>
            <s xml:id="echoid-s357" xml:space="preserve">Nos tamen ob paruitatẽ figuræ nequiuimus ſubdiuidere tres partesarcus B n. </s>
            <s xml:id="echoid-s358" xml:space="preserve">in ſuos
              <lb/>
            5. </s>
            <s xml:id="echoid-s359" xml:space="preserve">gradus. </s>
            <s xml:id="echoid-s360" xml:space="preserve">Si verò adhuc exactius operari velis, id aſſequeris per latus Pentangoni in dato circulo delcriben-
              <lb/>
            di, hac ratione, ſit ſemidiameter E. </s>
            <s xml:id="echoid-s361" xml:space="preserve">A. </s>
            <s xml:id="echoid-s362" xml:space="preserve">diuiſa bifariam in puncto T. </s>
            <s xml:id="echoid-s363" xml:space="preserve">poſtea altero circini crure in T. </s>
            <s xml:id="echoid-s364" xml:space="preserve">poſito, </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>