Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[131.] 4. Duærectæ lineæ ab utro uiſu ductæad concurſum duorum axium, factum in recta linea ad utrun axem obliqua, ſunt ferè inæquales. 41 p 3.
[132.] 5. E plurib. uiſibilib. ordinatim intraopticos axes diſpoſitis: remotiora incertè uidẽtur. 50 p 3.
[133.] 6. Si duæ rectæ lineæ à medio nerui cõmunis ſint contermi-nærectæ cõnectenti centra for aminum gyrineruorum cauo-rum: conſtituent triangulum æquicrurum. 30 p 3.
[134.] 7. Si recta linea ſit à medio nerui communis admedium rectæ lineæ connectentis centra fo-raminum gyrineruorum cauorum: erit ad ipſam perpendicularis. 33 p 3.
[135.] 8. Si axes, communis & duo optici, in uno uiſibilis puncto concurrant: erunt in eodem plano cum rectis, connectente centra foraminum gyrineruorum cauorum, & duab{us} à medio nerui communis connectenti conterminis. 34 p 3.
[136.] 9. Vtro uiſu uiſibile unum plerun uidetur. 28 p 3. Idem 27 n 1.
[137.] 10. Concurſiis axium opticorum in axe communifacit uiſionem certißimam: extrà, tantò certiorem, quantò axi propinquior fuerit. 44 p 3.
[138.] 11. Viſibile intra axes opticos ſitum: ueluni uiſui rectè, reliquo obliquè oppoſitum: uidetur geminum. 104.103 p 4.
[139.] 12. Viſibile aliàs unum: aliàs geminum uideri organo ostenditur. 108 p 4.
[140.] 13. Viſibile medio unius uiſus rectè, reliquo obliquè oppoſitum, uidetur geminum. 103 p 4. Idem II n.
[141.] 14. Viſibile, in quo concurrunt axes optici, aut radij his propinqui: uidetur unum. 46 p 3.
[142.] 15. Viſibile in axium opticorum concurſu certißimè uidetur: extratantò certius, quantò concurſui fuerit propinquius. 45 p 3.
[143.] 16. Viſibile magnum ſimul totum æquabiliter non uidetur. 48 p 3.
[144.] 17. Viſibile uiſui directũ, certißimè uidetur: obliquũ tantò minus, quantò obliquius. 33 p 4.
[145.] DE CAVSSIS, QVIBVS VISVI ACCIDIT DE-ceptio. Cap. III. 18. Ad uiſionem perficiendam octo neceſſaria ſunt: quorum quodlibet ad uitandum allu-cinationes, uiſibili ſymmetrum eſſe oportet. 1. 2. 13. 14. 15. 16. 19. 56 p 3. 1 p 4. Vide 36 n 1.
[146.] DE DISTINGVENDIS ERRORIBVS VI-ſus. Cap. IIII. 19. In uiſione erratur aut ſolo uiſu: aut anticipata notione: aut ſyllogiſmo.
[147.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiunt ſolo ſenſu. Cap. v. 20. Erratur ſolo uiſu in luce & colore, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymme-triam. 156 p 4.
[148.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE fiuntin ſcientia & cognitione. Cap. VI. 21. Erratur anticipata nõtione: cum forma anticipata, obiecto uiſibili perperam aßimila-tur, propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam. 155 p 4.
[149.] DE QVALITATIBVS DECEPTIONVM VISVS, QVAE AC-cidunt in ſyllogiſmo & ratione. Cap. VII. 22. Erratur ſyllogiſmo propter ſingulorum uiſionem perficientium aſymmetriam.
[150.] 23. Diſtantia immoder ata cre at errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In remotione. 16 p 4.
[151.] 24. In ſitu. 44. 59. 61. 62. 97 p 4.
[152.] 25. In ſoliditate & figura. 98. 97. 95. 50. 65 p 4.
[153.] 26. In magnitudine. 28 p 4.
[154.] 27. In diuiſione, & continuatione & numero 109 p 4.
[155.] 28. In motu & quiete. 138 p 4.
[156.] 29. In aſperitate & lenitate. 141 p 4.
[157.] 30. In raritate & denſitate. 144 p 4.
[158.] 31. In umbra & tenebris. 147 p 4.
[159.] 32. In pulchritudine & deformitate. 150 p 4.
[160.] 33. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
< >
page |< < (164) of 778 > >|
170164ALHAZEN lis eſt g h. Similiter angulus b g q ęqualis eſt angulo a g z. [Nã cũ angulus e g q æquetur angulo e g z:
ꝗa ք 18 p 3 uterq;
rectus eſt, & e g b ipſi e g a, ut patuit: reliquus igitur b g q ęquatur reliquo a g z ք 3
ax.
] & angulus a g z ęqualis eſt angulo g q b [exterior interiori oppoſito ք 29 p 1: ideoq́; b g q ęquatur
g q b:
& ita [ք 6 p 1] b q ęqualis eſt b g. Quare [ք 7 p 5] ꝓportio b g ad h l, ſicut b q ad h g. Sed quoniã
angulus g h t eſt ęqualis angulo t b q:
[per 29 p 1] erit triangulũ t b q ſimile triãgulo g h t. [Nã anguli
ad t æquãtur ք 15 p 1, & ք 32 p 1 tertius tertio.
Quare ք 4 p. 1 d 6 triãgula t b q. g h t ſunt ſimilia. ] Igitur
ꝓportio q b ad h g, ſicut b t ad t h:
& ita [per 7 p 5] b g ad h l, ſicut b t ad t h. Sed cũ triangulũ b g e ſit
ſimile triangulo h e l:
[angulus enim ad e cõmunis eſt, & exteriores ad g & b ęquãtur interiorib, op
poſitis ad l & h per 29 p 1.
Quare ք 4 p. 1 d 6 triangula b g e, h e l ſunt ſimilia] erit ꝓportio b g ad h l,
100[Figure 100]b l a e h q g f z101[Figure 101]l t b e a q g z ſicut e b ad e h:
& ita [ք 11 p 5] e b ad e h, ſicut b
102[Figure 102]t f g q a c b t ad t h.
Qđ eſt ꝓpoſitũ. Eadẽ erit ꝓbatio, ſi lo
cus imaginis fuerit inter a & g:
aut in a: aut ul
tra.
Si uerò linea cõtingẽtiæ z g ſit æquidiſtãs
perpẽdiculari, q̃ eſt b e h:
ducatur perpẽdicu-
laris g e:
[à pũcto g ſuper z g] quę cũ ſit քpen-
dicularis ſuper g z:
erit perpẽdicularis ſuք b h
103[Figure 103]z g q h c b [per 29 p 1] & erit angulus b e g ęqualis angu
lo h e g:
& [per 12 n 4] angulus b g e æqualis
eſt angulo e g h:
reſtat triãgulũ b g e ſimile triã
gulo e g h.
[ęquabitur. n. ք 32 p 1 reliquus angu
lus ad b, reliquo ad h:
itaq; ք 4 p. 1 d 6 triãgu-
la b g e, h g e erunt ſimilia.
] lgitur proportio b
e ad h e, ſicut b g ad g h.
Qđ eſt propoſitum.
Quare in hoc caſu non põt ſumi aliud punctũ
cõtingẽtię, ꝗ̃punctũ g, eo modo, quo punctũ
contingentię ſuprà [17 n] appellauimus.
65. Viſu & uiſibili in diametro ſpeculi ſphærici caui æquabiliter à cẽtro diſtantib{us}: poteſt fie-
rireflexio à tota peripheria circuli, quẽ ſemidiameter perpẽdicularis ad dictã diametrum, cõ-
uerſa deſcribit. 14 p 8.
AMplius: ſit circulus a b g d: & h centrum ui-
104[Figure 104]b z a c g h d ſus intra ſpeculum:
e centrum ſpeculi: z pun
ctum uiſum:
& ducatur diameter b e d. Si fue
rit z in ſemidiametro b e:
poterit eſſe reflexio ab ali
quo puncto ſemicirculi b a d, & ab aliquo pũcto ſe-
micirculi ei oppoſiti.
Quoniam quocunq; puncto
ſemidiametri b e ſumpto:
ſi ab eo ducatur linea ad
aliquod punctum ſemicirculi, & à puncto h ad idẽ
punctum ducatur alia linea:
illæ duę lineæ efficient
angulum, quem diuidet per æqualia ſemidiameter
ducta à puncto e ad illud punctum [quia enim ſe-
midiameter illa extheſi eſt perpendicularis diame-
tro, in qua uiſus & uiſibile ęquabiliter à centro ſpe-
culi diſtantia collocantur:
ita que ſi à uiſu & uiſibi-
li duę rectæ lineæ cum dicta ſemidiametro in peri-
pheria cõcurrant:
erunt anguli ad cõcurſus punctũ
ęquales per 4 p 1.
Quare per 12 n 4 ipſum eſt reflexionis punctũ. ] Similiter in ſemicirculo oppoſito.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index