Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of contents

< >
[61.] M. VITR VVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER TERTIVS. PRAEFATIO.
[62.] IN M. VITRVVIVM POLLIO, NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER TERTIVS. IN PROOEMIVM ANNOT.
[63.] De ſacrarum ædium compoſitione & ſymmetrijs, & cor-poris humani menſura. # CAP. I.
[64.] IN CAPVT I. ANNOTATIONES.
[65.] De quinque ædium ſpecieb{us}. # CAP. II.
[66.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[67.] Digreſsio vtiliſsima, qua Philander vniuerſam columnationis & trabeationis rationem pro vero ſubſequentis capitis tertij intellectu, diligentiſ-ſime explicat.
[68.] De fundationib{us} & columnis, atque earum ornatu & epistylijs, tam in locis ſolidis, quàm in congeſtitijs. CAP. III.
[69.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[70.] M. VITRVVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER QVARTVS. * PRAEFATIO.
[71.] Detrib{us} generib{us} columnarum, earum\’ origine & in-uentione. # CAP. I.
[72.] IN M. VITRVVIVM POLLIO-NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvartvs. * IN CAPVT I. ANNOTATIONES. De ornamentis columnarum. # CAP. II.
[73.] IN CAPVT II. ANNOTAT.
[74.] De ratione Dorica. # CAP. # III.
[75.] IN CAPVT III. ANNOTAT.
[76.] De interiore cellarum & pronai distributione. # CAP. # IIII.
[77.] IN CAPVT IIII. ANNOTAT.
[78.] De ædib{us} conſtituendis ſecundum regiones.# CAP. # V.
[79.] IN CAPVT V. ANNOTAT.
[80.] De ostiorum, & antepagmentorum ſacrarum ædium ra-tionib{us}. # CAP. # VI.
[81.] IN CAPVT VI. ANNOTAT.
[82.] Pagina prima. AB COLONIA DEDVCTA ANNO X C. N. FVFIDIO N.F.M. PVLLIO DVOVIR. P. RVTILIO CN. MALLIO COS OPERVM LEX II.
[83.] Pagina ſecunda.
[84.] Pagina tertia.
[85.] De Tuſcanis rationib{us} ædium ſacrarum. # CAP. # VII.
[86.] IN CAPVT VII. ANNOTAT.
[87.] De aris Deorum ordinandis. # CAP. # VIII.
[88.] IN CAPVT VIII. ANNOTAT.
[89.] M. VITRVVII POLLIONIS DE ARCHI-TECTVRA LIBER QVINTVS. PRAEFATIO.
[90.] IN M. VITRVVIVM POLLIO- NEM ANNOTATIONVM PHILANDRI LIBER Qvintvs. IN PROOEMIVM ANNOT.
< >
page |< < (151) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div95" type="section" level="1" n="78">
          <pb o="151" file="171" n="171" rhead="DE ARCHITEC. LIB. IIII."/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s8634" xml:space="preserve">AEDES autem ſacræ Deorum immortalium, ad re-
              <lb/>
            giones quas ſpectare debent, ſic erunt conſtituendæ, vti
              <lb/>
            ſi nulla ratio impedierit, liberaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s8635" xml:space="preserve">fuerit poteſtas ædis,
              <lb/>
            ſignum quòd erit in cella collocatum, ſpectet ad veſper-
              <lb/>
            tinam cœli regionem: </s>
            <s xml:id="echoid-s8636" xml:space="preserve">vti qui adierint ad aram immo-
              <lb/>
            lantes, aut ſacrificia facientes ſpectent ad partem cœli
              <lb/>
            orientis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8637" xml:space="preserve">ſimulacrum, quòd erit in æde: </s>
            <s xml:id="echoid-s8638" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s8639" xml:space="preserve">ita vota ſuſcipientes con-
              <lb/>
            tueantur ædem & </s>
            <s xml:id="echoid-s8640" xml:space="preserve">orientem cœli, ipſaq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s8641" xml:space="preserve">ſimulacra videantur exorientia
              <lb/>
            contueri ſupplicantes, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8642" xml:space="preserve">ſacrificantes: </s>
            <s xml:id="echoid-s8643" xml:space="preserve">quòd aras omnes Deorum neceſſe
              <lb/>
            eſſe videatur ad orientem ſpectare. </s>
            <s xml:id="echoid-s8644" xml:space="preserve">Sin autem loci natura interpellauerit,
              <lb/>
            tunc conuertendæ ſunt earum ædium conſtitutiones, vti quamplurima
              <lb/>
            pars mœnium è templis Deorum conſpiciatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8645" xml:space="preserve">Item ſi ſecũdum flumina
              <lb/>
            ædes ſacræ fient, ita vti Aegypto circa Nilum, ad fluminis ripas videntur
              <lb/>
            ſpectare debere. </s>
            <s xml:id="echoid-s8646" xml:space="preserve">Similiter ſi circum vias publicas erunt ædificia Deorum,
              <lb/>
            ita conſtituantur, vti prætereuntes poſsint reſpicere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8647" xml:space="preserve">in conſpectu ſalu-
              <lb/>
            tationes facere.</s>
            <s xml:id="echoid-s8648" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div96" type="section" level="1" n="79">
          <head xml:id="echoid-head107" xml:space="preserve">IN CAPVT V. ANNOTAT.</head>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s8649" xml:space="preserve">Vtiædis ſignum, quod erit in cella collocatum, ſpectet ad
              <lb/>
            veſpertinam cœli regionem.</s>
            <s xml:id="echoid-s8650" xml:space="preserve">] Templa ita ſunt constituenda, vt eorum
              <lb/>
            frontes in occidentem vergant, ita enim futurum eſt, vt altaria, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8651" xml:space="preserve">ſimulacra ea
              <lb/>
            ſint parte, qua primum terra illuminatur, vt inde veluti ſurgentia cum ſole hæc
              <lb/>
            conſpiciam{us}. </s>
            <s xml:id="echoid-s8652" xml:space="preserve">Vet{us} enim fuit apud gentes in adorandis dijs religio, vt ad orientem
              <lb/>
            conuerterentur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8653" xml:space="preserve">nos recepim{us} can. </s>
            <s xml:id="echoid-s8654" xml:space="preserve">eccleſiarum,
              <emph style="sc">XI</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s8655" xml:space="preserve">distinct. </s>
            <s xml:id="echoid-s8656" xml:space="preserve">Mercuri{us} autem
              <lb/>
            Triſmegist{us} in fine Aſclepij tradit ſole occidente, cum quis deum orare voluerit,
              <lb/>
            in austrum intendere debere, ſole verò oriente, in eum, qui ſubſolan{us} dicitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8657" xml:space="preserve">Et
              <lb/>
            conferre quidem arbitramur, ſi ſtatuæ in templis ponantur, vt imperitorum animi
              <lb/>
            retineantur, dum ſe diuos ipſos adire credunt, ſimul, vt dum videm{us} eos, qui be-
              <lb/>
            nè de hominum genere meriti ſunt, aut vitæ integritate cæteris præstiterint, in
              <lb/>
            diuos referri, ad virtutis imitationem incendamur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8658" xml:space="preserve">Id verò tum maxime fieri pote-
              <lb/>
            rit, ſi & </s>
            <s xml:id="echoid-s8659" xml:space="preserve">habitu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8660" xml:space="preserve">gestu, quoad per artificem poßit, vita & </s>
            <s xml:id="echoid-s8661" xml:space="preserve">mores exprimantur,
              <lb/>
            ſi gratiam & </s>
            <s xml:id="echoid-s8662" xml:space="preserve">maiestatem diuis dignam præ ſe ferant, ſi ſupplicantib{us} gratificari
              <lb/>
            vltrò velle videantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8663" xml:space="preserve">Ita autem constituend{as} eſſe in fine hui{us} libri Vitruui{us}
              <lb/>
            admonet, vt Ioui, omnib{us}\’ cœlestib{us} quàm excelſißimæ conſtituantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s8664" xml:space="preserve">Vestæ,
              <lb/>
            Terræ, Mari\’ humiles collocentur. </s>
            <s xml:id="echoid-s8665" xml:space="preserve">Superiores tamen omnes, quàm ſint ipſæ aræ. </s>
            <s xml:id="echoid-s8666" xml:space="preserve">De
              <lb/>
            nostris tum dicam, cum ad eum locum peruenero. </s>
            <s xml:id="echoid-s8667" xml:space="preserve">Sciendum tamen Romanos ab vr-
              <lb/>
            be condita ad annum ei{us} centeſimum & </s>
            <s xml:id="echoid-s8668" xml:space="preserve">ſeptuageſimum templa ſine vllis deorum
              <lb/>
            imaginib{us} habuiſſe, edoctos (vt refert Plutarch{us}) à Numa deum nihil eſſe quàm
              <lb/>
            mentem increatam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s8669" xml:space="preserve">inuiſibilem. </s>
            <s xml:id="echoid-s8670" xml:space="preserve">Templa verò ipſa ita extructa eſſe oportet, vt
              <lb/>
            externos ad ſe viſenda alliciant, præſentes retineant, Locum vbi ſint futura maxi-
              <lb/>
            mæ venerationis, procul ab omni re, quæ accedentes ſupplicatum offendere poßit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s8671" xml:space="preserve">De templorum dedicatione multa M. </s>
            <s xml:id="echoid-s8672" xml:space="preserve">Cicero in oratione pro domo ſua ad </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>