173153DE ARCHITEC. LIB. IIII.
ſcalptura.
Corona deinde plana fiat cum cymatio, proiectura autem eius
erit, quanta altitudo ſupercilij, quòd ſupra antepagmenta imponitur. De-
xtra ac ſiniſtra, proiecturæ ſic ſunt faciendæ, vti crepidines excurrant, &
in vngue ipſa cymatia coniungantur. Sin autem Ionico genere futuræ
erunt, lumen altum ad eundem modum, quemadmodum in Doricis fie-
ri videtur, latitudo conſtituatur, vt altitudo diuidatur in partes duas &
dimidiam, eiusq́; partis vnius ſemis ima luminis fiat latitudo: contractu-
ræ, ita vt in Doricis. Craſsitudo antepagmentorum altitudine luminis in
fronte XIIII. parte, cymatium huius craſsitudinis ſexta: reliqua pars,
præter cymatium, diuidatur in partes XII. harum trium prima corſa fiat
cum aſtragalo, ſecunda quatuor, tertia quinq, eæq́; corſæ cum aſtragalis
circumcurrant. Hyperthyra autem ad eundem modum componantur,
quemadmodum in Doricis hyperthyridibus. Ancones, ſiue prothyrides
vocentur, exculptæ dextra ac ſiniſtra præpendeant ad imi ſupercilij li-
bramentum, præter folium. Eæ habeant in fronte craſsitudinem ex an-
tepagmenti tribus partibus vnam, in imo quarta parte graciliores, quàm
ſuperiora. Fores ita compingantur, vti ſcapi cardinales ſint ex altitudine
luminis totius duodecima parte. Inter duos ſcapos tympana ex duode-
cim partibus habeant ternas partes. Impagibus diſtributiones ita fient,
vti diuiſis altitudinibus in partes quinq, duæ ſuperiori, tres inferiori de-
ſignentur. Super medium medij impages collocentur, ex reliquis alij in
ſummo, alij in imo compingantur. Latitudo impagis fiat tympani tertia
parte, cymatium ſexta parte impagis. Scaporum latitudines impagis di-
midia parte. Item replum de impage dimidia & ſexta parte. Scapi, qui
ſunt ante ſecundum pagmentum, dimidium impagis conſtituantur. Sin
autem valuatæ erunt, altitudines ita manebunt, in latitudinem adijcia-
tur amplius foris latitudo (ſi quadriforis futura eſt) altitudo adijciatur.
Atticurges autem ijſdem rationibus perficiuntur, quibus Dorica præter-
ca corſæ ſub cymatijs in antepagmentis circundantur, quę ita diſtribui de-
bent, vti in antepagmentis, pręter cymatium, ex partibus ſeptem habeant
duas partes, ipſaq́; forium ornamenta non fiunt ceroſtrota neque bifora,
ſed valuata, & aperturas habent in exteriores partes. Quas rationes ędium
ſacrarum informationibus oporteat fieri Doricis, Ionicis, Corinthijsq́;
operibus, quoad potui attingere, veluti legitimis moribus expoſui. Nunc
de Tuſcanis diſpoſitionibus, quemadmodum inſtitui oporteat, dicam.
erit, quanta altitudo ſupercilij, quòd ſupra antepagmenta imponitur. De-
xtra ac ſiniſtra, proiecturæ ſic ſunt faciendæ, vti crepidines excurrant, &
in vngue ipſa cymatia coniungantur. Sin autem Ionico genere futuræ
erunt, lumen altum ad eundem modum, quemadmodum in Doricis fie-
ri videtur, latitudo conſtituatur, vt altitudo diuidatur in partes duas &
dimidiam, eiusq́; partis vnius ſemis ima luminis fiat latitudo: contractu-
ræ, ita vt in Doricis. Craſsitudo antepagmentorum altitudine luminis in
fronte XIIII. parte, cymatium huius craſsitudinis ſexta: reliqua pars,
præter cymatium, diuidatur in partes XII. harum trium prima corſa fiat
cum aſtragalo, ſecunda quatuor, tertia quinq, eæq́; corſæ cum aſtragalis
circumcurrant. Hyperthyra autem ad eundem modum componantur,
quemadmodum in Doricis hyperthyridibus. Ancones, ſiue prothyrides
vocentur, exculptæ dextra ac ſiniſtra præpendeant ad imi ſupercilij li-
bramentum, præter folium. Eæ habeant in fronte craſsitudinem ex an-
tepagmenti tribus partibus vnam, in imo quarta parte graciliores, quàm
ſuperiora. Fores ita compingantur, vti ſcapi cardinales ſint ex altitudine
luminis totius duodecima parte. Inter duos ſcapos tympana ex duode-
cim partibus habeant ternas partes. Impagibus diſtributiones ita fient,
vti diuiſis altitudinibus in partes quinq, duæ ſuperiori, tres inferiori de-
ſignentur. Super medium medij impages collocentur, ex reliquis alij in
ſummo, alij in imo compingantur. Latitudo impagis fiat tympani tertia
parte, cymatium ſexta parte impagis. Scaporum latitudines impagis di-
midia parte. Item replum de impage dimidia & ſexta parte. Scapi, qui
ſunt ante ſecundum pagmentum, dimidium impagis conſtituantur. Sin
autem valuatæ erunt, altitudines ita manebunt, in latitudinem adijcia-
tur amplius foris latitudo (ſi quadriforis futura eſt) altitudo adijciatur.
Atticurges autem ijſdem rationibus perficiuntur, quibus Dorica præter-
ca corſæ ſub cymatijs in antepagmentis circundantur, quę ita diſtribui de-
bent, vti in antepagmentis, pręter cymatium, ex partibus ſeptem habeant
duas partes, ipſaq́; forium ornamenta non fiunt ceroſtrota neque bifora,
ſed valuata, & aperturas habent in exteriores partes. Quas rationes ędium
ſacrarum informationibus oporteat fieri Doricis, Ionicis, Corinthijsq́;
operibus, quoad potui attingere, veluti legitimis moribus expoſui. Nunc
de Tuſcanis diſpoſitionibus, quemadmodum inſtitui oporteat, dicam.
IN CAPVT VI. ANNOTAT.
Eteorum antepagmenta.
] Antepagmenta ſunt lapides vtrunque ostij
lat{us} munientes, qui & antæ dicuntur, παραά{δι}ε à Græcis, ſiue αθμοὶ nomi-
nantur: nam parastat{as} aliud eſſe dicem{us} lib. V. cap. I. Sed & parast{as} ex nonnullo-
rum ſententia pars eſt Græcorum ædificiorum, vt ſcribit Vitruui{us} lib. VI. cap. X.
lat{us} munientes, qui & antæ dicuntur, παραά{δι}ε à Græcis, ſiue αθμοὶ nomi-
nantur: nam parastat{as} aliud eſſe dicem{us} lib. V. cap. I. Sed & parast{as} ex nonnullo-
rum ſententia pars eſt Græcorum ædificiorum, vt ſcribit Vitruui{us} lib. VI. cap. X.