Gravesande, Willem Jacob 's, Physices elementa mathematica, experimentis confirmata sive introductio ad philosophiam Newtonianam; Tom. 1

Page concordance

< >
Scan Original
151
152 83
153 84
154 85
155 86
156 87
157 88
158 89
159 90
160 91
161 92
162 93
163 94
164
165
166
167 95
168 96
169 97
170 98
171 99
172 100
173 101
174 102
175 103
176 104
177 105
178 106
179 107
180 108
< >
page |< < (106) of 824 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div639" type="section" level="1" n="184">
          <pb o="106" file="0164" n="178" rhead="PHYSICES ELEMENTA"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div654" type="section" level="1" n="185">
          <head xml:id="echoid-head261" xml:space="preserve">SCHOLIUM 5.</head>
          <head xml:id="echoid-head262" style="it" xml:space="preserve">De Motu in Ellipſi agitatâ.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4457" xml:space="preserve">Corpus in Ellipſi retinetur vi centrali ad focum tendente & </s>
            <s xml:id="echoid-s4458" xml:space="preserve">juxtarationem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-01" xlink:href="note-0164-01a" xml:space="preserve">423.</note>
            inverſam quadrati diſtantiæ decreſcente , ſi ſuperaddatur vis quæ
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0164-02" xlink:href="note-0164-02a" xml:space="preserve">381. 411.</note>
            ſcat in ratione inverſa cubi diſtantiæ, eandem corpus deſcribit Ellipſim trans-
              <lb/>
            latam ita, ut eandem partem verſus motus ipſius cum motu corporis diri-
              <lb/>
            gatur Vis ultima magis decreſcit, auctâ diſtantiâ, quam prima; </s>
            <s xml:id="echoid-s4459" xml:space="preserve">idcirco
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0164-03" xlink:href="note-0164-03a" xml:space="preserve">420. 421.</note>
            ma virium, celerius decreſcit quam juxta rationem inverſam quadrati diſtan-
              <lb/>
            tiæ, unde conſtat propoſitio n. </s>
            <s xml:id="echoid-s4460" xml:space="preserve">386.</s>
            <s xml:id="echoid-s4461" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4462" xml:space="preserve">Simili demonſtratione conſtat n. </s>
            <s xml:id="echoid-s4463" xml:space="preserve">387. </s>
            <s xml:id="echoid-s4464" xml:space="preserve">nam ſi ex vi quæ ſequitur rationem
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-04" xlink:href="note-0164-04a" xml:space="preserve">424.</note>
            inverſam quadrati diſtantiæ tollatur vis, quæ ſequatur rationem inverſam cubi
              <lb/>
            diſtantiæ, id eſt primâ celerius decreſcens, quæ ſupereſt lentius quàm juxta
              <lb/>
            rationem inverſam quadrati diſtantiæ, auctâ hac, minuitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4465" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4466" xml:space="preserve">In n. </s>
            <s xml:id="echoid-s4467" xml:space="preserve">385, 386, 387. </s>
            <s xml:id="echoid-s4468" xml:space="preserve">egimus de viribus, juxta rationem, a ratione dupli-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-05" xlink:href="note-0164-05a" xml:space="preserve">425.</note>
            catâ inverſa diſtantiæ parum aberrante, decreſcentibus, aut de curvis circulis fini-
              <lb/>
            timis; </s>
            <s xml:id="echoid-s4469" xml:space="preserve">quia in hiſce caſibus in propoſitionibus error ſenſibilis non datur, licet vires
              <lb/>
            ſequantur rationem aliûs poteſtatis cujuſdam diſtantiæ; </s>
            <s xml:id="echoid-s4470" xml:space="preserve">in quo caſu Mathe-
              <lb/>
            maticè loquendo curva non eſt Ellipſis mota juxta leges explicatas, ad quod
              <lb/>
            requiritur vis, quæ eſt ſumma aut differentia virium, quarum una ſequitur ra-
              <lb/>
            tionem inverſam duplicatam , alia inverſam triplicatam, diſtantiæ .</s>
            <s xml:id="echoid-s4471" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note symbol="*" position="left" xml:space="preserve">331. 411.</note>
          <note symbol="*" position="left" xml:space="preserve">420.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4472" xml:space="preserve">Ut autem ex dato motu angulari Ellipſeos vim addendam aut detrahen-
              <lb/>
            dam, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4473" xml:space="preserve">vice verſa ex data hac, motum curvæ determinemus,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-08" xlink:href="note-0164-08a" xml:space="preserve">426.</note>
            ſit A extremitas axeos majoris; </s>
            <s xml:id="echoid-s4474" xml:space="preserve">F focus centrum virium; </s>
            <s xml:id="echoid-s4475" xml:space="preserve">a A portio circuli
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0164-09" xlink:href="note-0164-09a" xml:space="preserve">TAB. XV.
                <lb/>
              fig, 13.</note>
            centro F, radio F A deſcripti; </s>
            <s xml:id="echoid-s4476" xml:space="preserve">A L Ellipſeos portio.</s>
            <s xml:id="echoid-s4477" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4478" xml:space="preserve">Ponamus dum corpus in Ellipſi fertur per AL, ipſam curvam motu an-
              <lb/>
            gulari a FA transferri; </s>
            <s xml:id="echoid-s4479" xml:space="preserve">anguloſque a FL, AFL eſſe inter ſe ut M ad N.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4480" xml:space="preserve">Ponimus etiam angulos hos eſſe infinite exiguos.</s>
            <s xml:id="echoid-s4481" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4482" xml:space="preserve">In a & </s>
            <s xml:id="echoid-s4483" xml:space="preserve">A ad circulum a A ducantur tangentes a i, EAI, ſibi mutuo oc-
              <lb/>
            currentes in E, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4484" xml:space="preserve">quarum ultima etiam Ellipſin tangit in A; </s>
            <s xml:id="echoid-s4485" xml:space="preserve">ducantur et-
              <lb/>
            iam AB, LI, ad a F parallelæ, ultima propter infinite exiguos arcus a A,
              <lb/>
            AL, pro parallela haberi poteſt ipſi AF; </s>
            <s xml:id="echoid-s4486" xml:space="preserve">tandem ſint AC ad a B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4487" xml:space="preserve">LG ad
              <lb/>
            AI parallelæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s4488" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4489" xml:space="preserve">Sunt æquales E a, EA , ideoque a E & </s>
            <s xml:id="echoid-s4490" xml:space="preserve">EB, quæ EA æqualis eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4491" xml:space="preserve">
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0164-10" xlink:href="note-0164-10a" xml:space="preserve">36. El. III.</note>
            pter triangula ſimilia EBA, EiI, eſt #
              <lb/>
            # EB aut {1/2} a B, E i aut a i-{1/2} a B:</s>
            <s xml:id="echoid-s4492" xml:space="preserve">: BA, i I;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4493" xml:space="preserve">a B autem ſe habet ad a i, ut angulus a F A ad a FL, id eſt, ut M-N ad M: </s>
            <s xml:id="echoid-s4494" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ergo
              <lb/>
            BA, i I:</s>
            <s xml:id="echoid-s4495" xml:space="preserve">:{1/2} M-{1/2}N, {1/2}M + {1/2}N:</s>
            <s xml:id="echoid-s4496" xml:space="preserve">:M-N, M + N.</s>
            <s xml:id="echoid-s4497" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4498" xml:space="preserve">Ex circuli proprietate a C aut BA, a A aut a B, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4499" xml:space="preserve">diameter, ſunt
              <lb/>
            in continua proportione ; </s>
            <s xml:id="echoid-s4500" xml:space="preserve">ergo BA = {a B
              <emph style="super">q</emph>
            /2AF}. </s>
            <s xml:id="echoid-s4501" xml:space="preserve">Ellipſis in extremitate
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0164-11" xlink:href="note-0164-11a" xml:space="preserve">31. El. 111.
                <lb/>
              8. El
                <emph style="sc">VI.</emph>
              </note>
            xeos majoris coincidit cum circulo cujus diameter eſt axeos parameter ; </s>
            <s xml:id="echoid-s4502" xml:space="preserve">
              <note symbol="*" position="left" xlink:label="note-0164-12" xlink:href="note-0164-12a" xml:space="preserve">La Hire
                <lb/>
              ſect. con.
                <lb/>
              lib. 7. cot.
                <lb/>
              prop. 6.</note>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>