Clavius, Christoph
,
Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(158)
of 677
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
it
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div556
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
145
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10168
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
158
"
file
="
0178
"
n
="
178
"
rhead
="
GNOMONICES
"/>
mate, propter æqualitatem gnomonũ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10169
"
xml:space
="
preserve
">angulorum rectorum, quos gnomones cum dictis rectis
<
lb
/>
conſtituunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10170
"
xml:space
="
preserve
">Cum ergo & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10171
"
xml:space
="
preserve
">diametri Eclipticæ oppoſita ſigna connectentes inter ſe congruant,
<
lb
/>
(quod eoſdem angulos in vtroq; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10172
"
xml:space
="
preserve
">Analemmate cum diametro Æquatoris efficiant, propter eaſdẽ
<
lb
/>
declinationes in vtroq;</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10173
"
xml:space
="
preserve
">, vt ex cõſtructione Analemmatis manifeſtum eſt.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10174
"
xml:space
="
preserve
">liquido conſtat, rectas
<
lb
/>
inter extremitatem ſtyli G, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10175
"
xml:space
="
preserve
">radios ſignorum in noſtro Analemmate æquales eſſe eiſdem rectis
<
lb
/>
in alio Analemmate; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10176
"
xml:space
="
preserve
">propterea quòd illæ his congruant.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10177
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10178
"
xml:space
="
preserve
">ITAQVE ſi in lineam meridianam horologij deſcripti ſiue ex centro H, ſiue ex I, puncto,
<
lb
/>
vbi Æquatoris planum plano horologij occurrit, transferãtur puncta G, K, L, M, I, Q, P, N, accepta
<
lb
/>
beneficio circini ex puncto, vbi in Analemmate axis mundi, vel diameter Æquatoris rectam, quæ
<
lb
/>
per extremitatem gnomonis ducta eſt diametro Horizontis æquidiſtans, interſecat; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10179
"
xml:space
="
preserve
">erit G, locus
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-01
"
xlink:href
="
note-0178-01a
"
xml:space
="
preserve
">10</
note
>
<
figure
xlink:label
="
fig-0178-01
"
xlink:href
="
fig-0178-01a
"
number
="
131
">
<
image
file
="
0178-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0178-01
"/>
</
figure
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-02
"
xlink:href
="
note-0178-02a
"
xml:space
="
preserve
">20</
note
>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-03
"
xlink:href
="
note-0178-03a
"
xml:space
="
preserve
">30</
note
>
ſtyli D G; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10180
"
xml:space
="
preserve
">reliqua vero puncta erunt illa, in quæ vmbra ſtyli proijcitur, Sole exiſtente in Meridia-
<
lb
/>
no circulo, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10181
"
xml:space
="
preserve
">initijs ſignorum, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10182
"
xml:space
="
preserve
">per quæ duci debent conicæ ſectiones ſignorum, quæ ſunt vel
<
lb
/>
circuli, vel parabolæ, vel hyperbolæ, vel ellipſes, vt ſuperiore lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10183
"
xml:space
="
preserve
">demonſtratum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10184
"
xml:space
="
preserve
">Per I, autem
<
lb
/>
ducenda eſt ad meridianam lineam perpendicularis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10185
"
xml:space
="
preserve
">Hæc enim erit linea æquinoctialis, in quam
<
lb
/>
vmbræ proijciuntur tẽpore æquinoctiorũ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10186
"
xml:space
="
preserve
">Iam vero ſi circa diametros KR, LR, MR, NO, PO,
<
lb
/>
QO, per propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10187
"
xml:space
="
preserve
">8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10188
"
xml:space
="
preserve
">ſuperioris lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10189
"
xml:space
="
preserve
">conicę ſectiones deſcribãtur iu aliqua materia ſolida, vt in ligno,
<
lb
/>
vel in chartis conglutinatis, excindanturq́ue, vt fiant quædã quaſi regulæ curuę, ſeu inflexę, quarũ
<
lb
/>
beneficio eędẽ ſectiones in horologiũ trãsferantur, ita vt per puncta k, L, M, Q, P, N, in lineã meri
<
lb
/>
dianã translata tranſeant, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10190
"
xml:space
="
preserve
">axes earũ lineę meridianę congruant, deſcripti erunt paralleli ſignorũ
<
lb
/>
Zodiaci: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10191
"
xml:space
="
preserve
">qui quidem in ipſomet etiam horologio circa diametros K H, L H, MH, N φ, P φ, Q φ,
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-04
"
xlink:href
="
note-0178-04a
"
xml:space
="
preserve
">40</
note
>
per propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10192
"
xml:space
="
preserve
">8. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10193
"
xml:space
="
preserve
">antecedentis lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10194
"
xml:space
="
preserve
">deſcribi poterunt, non autem ſeorſum, vt poſtea in horologiũ tranſ
<
lb
/>
ferantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10195
"
xml:space
="
preserve
">Tranſibit enim per k, parallelus ♋; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10196
"
xml:space
="
preserve
">per L, parallelus ♊, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10197
"
xml:space
="
preserve
">♌; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10198
"
xml:space
="
preserve
">per M, parallelus ♉, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10199
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
♍; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10200
"
xml:space
="
preserve
">per I, linea ęquinoctialis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10201
"
xml:space
="
preserve
">per Q, parallelus ♏, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10202
"
xml:space
="
preserve
">♓; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10203
"
xml:space
="
preserve
">per P, parallelus ♐, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10204
"
xml:space
="
preserve
">♒; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10205
"
xml:space
="
preserve
">per N, denique
<
lb
/>
parallelus ♑: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10206
"
xml:space
="
preserve
">quos quidem omnes vmbra verticis ſtyli deſcribit, Sole in ſignorum initijs exiſten-
<
lb
/>
te, cum in illos vmbrę extremitas proijciatur, vt conſtat ex coroll. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10207
"
xml:space
="
preserve
">propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10208
"
xml:space
="
preserve
">12. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10209
"
xml:space
="
preserve
">ſuperioris lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10210
"
xml:space
="
preserve
">Om-
<
lb
/>
nium autem horariarum linearum (linea meridiana excepta.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10211
"
xml:space
="
preserve
">portiones, quę extra ſectiones co-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-05
"
xlink:href
="
note-0178-05a
"
xml:space
="
preserve
">In quouis horo
<
lb
/>
logio ducendæ
<
lb
/>
ſunt portiones
<
lb
/>
duntaxat linea-
<
lb
/>
rum hotariarũ
<
lb
/>
inter tropicos
<
lb
/>
Cãcri, & Capri-
<
lb
/>
corni, compre-
<
lb
/>
henſz.</
note
>
nicas ♋, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10212
"
xml:space
="
preserve
">♑, reperiuntur, tam in horizontali horologio, quàm in quouis alio, delendæ ſunt,
<
lb
/>
quoniam illarum vſus nullus eſt, cum vmbra ſtyli extra tropicos non proiiciatur, quemadmodum
<
lb
/>
neque Sol extra ipſos vnquam in cœlo vagatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10213
"
xml:space
="
preserve
">Vnde deſcribendæ erunt lineæ horariæ occultæ,
<
lb
/>
vt earum duntaxat partes intra tropicos ſignari queant, poſt deſcriptionem arcuum ſignorum Zo-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-06
"
xlink:href
="
note-0178-06a
"
xml:space
="
preserve
">50</
note
>
diaci. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10214
"
xml:space
="
preserve
">Satis eſt autem, ſi deſcribantur ſectiones conicæ ſignorũ duntaxat borealium, quando Hori-
<
lb
/>
zon omnes parallelos ſecat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10215
"
xml:space
="
preserve
">Hę enim æquales ſunt conicis ſectionibus ſignorum auſtralium oppo-
<
lb
/>
ſitorum, ſingulę ſingulis, cum tunc ſint hyperbolæ oppoſitę, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10216
"
xml:space
="
preserve
">æquales, vt propoſ. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10217
"
xml:space
="
preserve
">6. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10218
"
xml:space
="
preserve
">ſuperioris lib.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10219
"
xml:space
="
preserve
">oſtendimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10220
"
xml:space
="
preserve
">Vnde facile ad ſigna auſtralia transferri poterunt, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10221
"
xml:space
="
preserve
">circa puncta N, P, Q, deſcribi.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10222
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10223
"
xml:space
="
preserve
">SECTIONES porrò conicæ, quarum diametri in Analemmate ſuntinter punctum R, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10224
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0178-07
"
xlink:href
="
note-0178-07a
"
xml:space
="
preserve
">Quam in partẽ
<
lb
/>
cornua ſectionũ
<
lb
/>
conicarũ in ho
<
lb
/>
tologiis vergãt.</
note
>
punctum I, vbi diameter Aequatoris rectam R O, ſecat, habent cornua verſus centrum horologii
<
lb
/>
H, conuerſa; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10225
"
xml:space
="
preserve
">in oppoſitam verò partem conuertuntur cornua ſectionum illarum, quarum diame-
<
lb
/>
tri ſunt inter puncta O, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10226
"
xml:space
="
preserve
">I; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10227
"
xml:space
="
preserve
">Sic etiam in omnibus alijs horologiis, etiam declinantibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10228
"
xml:space
="
preserve
">incli-
<
lb
/>
natis, ſectiones conicæ inter centrum horologii, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10229
"
xml:space
="
preserve
">lineam æquinoctialem porrigunt cornua ſua
<
lb
/>
verſus centrum, reliquæ verò in partem contrariam ea conuertunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10230
"
xml:space
="
preserve
">Ita vt in vniuerſum cornua
<
lb
/>
omnium ſectionum à linea æquinoctiali magis ac magis recedant, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10231
"
xml:space
="
preserve
">quodammodo fugiant. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10232
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>