Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
171
171 (165)
172
172 (166)
173
173 (167)
174
174 (168)
175
175 (169)
176
176 (170)
177
177 (171)
178
178 (172)
179
179 (173)
180
180 (174)
< >
page |< < (172) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div407" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11462" xml:space="preserve">
              <pb o="172" file="0178" n="178" rhead="ALHAZEN"/>
            ſtrata ſunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11463" xml:space="preserve">] Fiat ei æqualis [per 23 p 1] & ſit p e b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11464" xml:space="preserve"> & producatur linea b e quantumlibet.</s>
            <s xml:id="echoid-s11465" xml:space="preserve"> Palàm, quòd
              <lb/>
            quo dlibet punctum illius lineę reflectetur ad a à pun
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0178-01" xlink:href="fig-0178-01a" number="118">
                <variables xml:id="echoid-variables108" xml:space="preserve">l e p d a b g</variables>
              </figure>
            cto e:</s>
            <s xml:id="echoid-s11466" xml:space="preserve"> [per 12 n 4.</s>
            <s xml:id="echoid-s11467" xml:space="preserve">] Ducta autem à puncto b ad li-
              <lb/>
            neam p e perpendiculari:</s>
            <s xml:id="echoid-s11468" xml:space="preserve"> [per 12 p 1] aut erit perpen-
              <lb/>
            dicularis illa æqualis b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11469" xml:space="preserve"> aut maior:</s>
            <s xml:id="echoid-s11470" xml:space="preserve"> aut minor.</s>
            <s xml:id="echoid-s11471" xml:space="preserve"> Si fue
              <lb/>
            rit æqualis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11472" xml:space="preserve"> lineæ omnes ductę à puncto b ad lineam
              <lb/>
            p e, præter illam perpendicularem, erunt maiores li-
              <lb/>
            nea b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11473" xml:space="preserve"> [quia per 19 p 1 maiores ſunt perpendiculari,
              <lb/>
            æquali b a] & ita quodlibet punctum lineæ p e, uno
              <lb/>
            excepto [puncto nimirum perpendicularis] in æqua
              <lb/>
            liter diſta bit à centro, cum puncto a.</s>
            <s xml:id="echoid-s11474" xml:space="preserve"> Si uerò perpen-
              <lb/>
            dicularis fuerit maior:</s>
            <s xml:id="echoid-s11475" xml:space="preserve"> omnia puncta lineę illius plus
              <lb/>
            diſtabunt à centro, quàm a punctum.</s>
            <s xml:id="echoid-s11476" xml:space="preserve"> Si autẽ perpen
              <lb/>
            dicularis fuerit minor:</s>
            <s xml:id="echoid-s11477" xml:space="preserve"> erit poſsibile ducere à puncto
              <lb/>
            b duas lineas ex diuerſis partibus perpendicularis,
              <lb/>
            æquales lineę b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11478" xml:space="preserve"> & omnes alię lineę [ductæ à pun-
              <lb/>
            cto b ad lineam e p] aut minores erunt, aut maiores
              <lb/>
            [b a.</s>
            <s xml:id="echoid-s11479" xml:space="preserve">] Palàm igitur, [per 74 n] quòd à puncto e refle-
              <lb/>
            ctuntur puncta ad a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11480" xml:space="preserve"> quorũ longitudo à centro in æ-
              <lb/>
            qualis eſt longitudini a ab eodem.</s>
            <s xml:id="echoid-s11481" xml:space="preserve"> Quod eſt propoſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s11482" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div409" type="section" level="0" n="0">
          <figure number="119">
            <variables xml:id="echoid-variables109" xml:space="preserve">h d t b q g</variables>
          </figure>
          <head xml:id="echoid-head380" xml:space="preserve" style="it">77. Si à uiſu duæ rectæ lineæ tangant circulum (qui eſt communis ſectio ſuperficierum, refle
            <lb/>
          xionis & ſpeculi ſphærici caui) tertia per centrũ ſecet: uiſibile cũ
            <lb/>
          uiſu à centro ſpeculi inæquabiliter diſtãs, poteſt reflecti à quolibet pũcto peripheriæ inter tactus punct a ultra centrũ interiectæ: ex- ceptis tactus punctis & ſecantis diametri termino. 31 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11483" xml:space="preserve">COnſtat ex his:</s>
            <s xml:id="echoid-s11484" xml:space="preserve"> quòd ſi ſumatur uiſus extra circulũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s11485" xml:space="preserve"> & ſit h:</s>
            <s xml:id="echoid-s11486" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            ducatur diameter h b d g:</s>
            <s xml:id="echoid-s11487" xml:space="preserve"> & duę cõtingentes h t, h q:</s>
            <s xml:id="echoid-s11488" xml:space="preserve"> [per 17
              <lb/>
            p 3] à quolibet pũcto arcus t g q, pręterquã à punctis t, g, q po
              <lb/>
            teſt fieri reflexio ad h punctorum, inæqualiter diſtantium à centro
              <lb/>
            cum puncto h.</s>
            <s xml:id="echoid-s11489" xml:space="preserve"> [nam à peripheria t d q & punctis t, g, q nullam ad ui
              <lb/>
            ſum h reflexionem fieri conſtat tum per 70 n:</s>
            <s xml:id="echoid-s11490" xml:space="preserve"> tum quia angulus ta-
              <lb/>
            ctus indiuiduus eſt:</s>
            <s xml:id="echoid-s11491" xml:space="preserve"> tum ex ijs, quę 45 n 4 demonſtrata ſunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11492" xml:space="preserve">] Et ea-
              <lb/>
            dem erit probatio [quæ fuit 70 n.</s>
            <s xml:id="echoid-s11493" xml:space="preserve">]</s>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div410" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head381" xml:space="preserve" style="it">78. Si uiſus & uiſibile intra circulum (qui eſt communis ſectio
            <lb/>
          ſuperficierũ, reflexionis & ſpeculi ſphærici caui) à centro inæqua-
            <lb/>
          biliter diſtantia, inter ſe reflect antur: angulus exterior à diame
            <lb/>
          tris uiſus & uiſibilis factus, aliâs maior: aliâs minor eſt angulo
            <lb/>
          incidentiæ & reflexionis ſimul utro. 32 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11494" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s11495" xml:space="preserve"> ex his conſtabit, quòd, facta reflexione ad a à puncto e, uel alio puncto inæqualiter
              <lb/>
            diſtante à centro, cũ puncto a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11496" xml:space="preserve"> diameter, in qua fuerit punctũ reflexũ, cum diametro a b g fa-
              <lb/>
            cit duos angulos, unũ reſpicientẽ angulum reflexionis, alium ei collateralem:</s>
            <s xml:id="echoid-s11497" xml:space="preserve"> qui quidẽ col-
              <lb/>
            lateralis aliquã do erit maior angulo, cõſtãte ex angu
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0178-03" xlink:href="fig-0178-03a" number="120">
                <variables xml:id="echoid-variables110" xml:space="preserve">e o f n p d a b g</variables>
              </figure>
            lo incidentię & reflexionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11498" xml:space="preserve"> aliquando minor.</s>
            <s xml:id="echoid-s11499" xml:space="preserve"> Verbi
              <lb/>
            gratia:</s>
            <s xml:id="echoid-s11500" xml:space="preserve"> ducatur perpendicularis f b ſuper e o [per 12
              <lb/>
            p 1] b a aut erit perpendicularis ſuper e a, aut non.</s>
            <s xml:id="echoid-s11501" xml:space="preserve"> Sit
              <lb/>
            perpen dicularis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11502" xml:space="preserve"> erũt ergo duo anguli f b a, f e a ęqua
              <lb/>
            les duobus rectis [per theſin & 32 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s11503" xml:space="preserve">] Ducta aũt li-
              <lb/>
            nea b o:</s>
            <s xml:id="echoid-s11504" xml:space="preserve"> erũt duo anguli o b a, o e a minores duobus
              <lb/>
            rectis.</s>
            <s xml:id="echoid-s11505" xml:space="preserve"> Igitur [per 13 p 1] erit angulus o b g maior angu
              <lb/>
            lo o e a, qui eſt angulus conſtãs ex angulo incidentię
              <lb/>
            & reflexiõis.</s>
            <s xml:id="echoid-s11506" xml:space="preserve"> Et cũ triangulũ e b f ſit æquale triangu
              <lb/>
            lo e b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11507" xml:space="preserve"> [quia enim anguli ad a & frecti ſunt per the-
              <lb/>
            ſin & fabricationẽ:</s>
            <s xml:id="echoid-s11508" xml:space="preserve"> & per 12 n 4 anguli fe b, a e b æ-
              <lb/>
            quãtur, & cõmune latus eſt e b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11509" xml:space="preserve"> erũt triangula e b f, e
              <lb/>
            b a æquilatera & ęqualia per 26 p 1] & erit b f æqualis
              <lb/>
            b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11510" xml:space="preserve"> & ita o b maior b a [quia maior eſt f b per 19 p 1, cũ
              <lb/>
            ſubtẽdat angulũ rectũ in triangulo o f b.</s>
            <s xml:id="echoid-s11511" xml:space="preserve">] Ducta aũt
              <lb/>
            linea b n:</s>
            <s xml:id="echoid-s11512" xml:space="preserve"> erunt duo anguli n b a, n e a maiores duob.</s>
            <s xml:id="echoid-s11513" xml:space="preserve">
              <lb/>
            rectis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11514" xml:space="preserve"> [quia fb a, f e a æquãtur duobus rectis, ut patuit] erit ergo angulus n b g minor angulo n e a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11515" xml:space="preserve">
              <lb/>
            [Nam cũ anguli n b a, n b g æquẽtur duobus rectis per 13 p 1, & n b a, n e a maiores duobus rectis per
              <lb/>
            concluſionẽ:</s>
            <s xml:id="echoid-s11516" xml:space="preserve"> erit angulus n b g minor angulo n e a] & n b maior b a [quia maior b f ք 19 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s11517" xml:space="preserve">] Et ita n
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>