Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Table of contents

< >
[171.] 44. In ſimilitudine & dißimilitudine. 153 p 4.
[172.] 45. Lux immoderata creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[173.] 46. In ſitu. 44 p 4.
[174.] 47. In figura & magnitudine. 97. 28 p 4.
[175.] 48. In diuiſione, continuatione & numero. 109 p 4.
[176.] 49. In motu & quiete. 138 p 4.
[177.] 50. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate: umbra & tenebris. 141. 144 p 4.
[178.] 51. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
[179.] 52. Magnitudo immoderata creat errores in ſingulis uiſibilib. ſpeciebus. In diſtantia. 16 p 4.
[180.] 53. In ſitu. 44 p 4.
[181.] 54. In figura & magnitudine. 97. 28 p 4.
[182.] 55. In diuiſione, continuatione, & numero: motu & quiete. 109. 138 p 4.
[183.] 56. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate: umbra & tenebris. 141. 144. 147 p 4.
[184.] 57. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
[185.] 58. Solidit {as} immoderata creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia & ſitu. 16. 44 p 4.
[186.] 59. In magnitudine & figura: diuiſione, continuatione & numero. 28. 97. 109 p 4.
[187.] 60. In motu & quiete. 138 p 4.
[188.] 61. In aſperitate & lenitate: raritate & denſitate. 141. 144 p 4.
[189.] 62. In umbra & tenebris. 147 p 4. 67 p 10.
[190.] 63. In pulchritudine & deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 150. 153 p 4.
[191.] 64. Perſpicuitas medij immoder ata creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtãtia: ſitu: figura: magnitudine: diuiſione: continuatione & numero. 16. 44. 97. 28. 109 p 4.
[192.] 65. In motu: quiete: aſperitate: lenitate: raritate: denſitate: umbra: tenebris: pulchritudine: deformitate: ſimilitudine & dißimilitudine. 138. 141. 144. 147. 150. 153 p 4.
[193.] 66. Tempus immoderatum creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia: ſitu: figura: magnitudine. 16. 44. 97. 28 p 4.
[194.] 67. In diuiſione: continuatione: numero: quiete & motu. 109. 138 p 4.
[195.] 68. In aſperitate: lenitate: raritate: denſitate: umbra: tenebris: pulchritudine: deformitate: ſimilitudine: dißimilitudine. 141. 144. 147. 150. 153 p 4.
[196.] 69. Imbecillit{as} uiſus creat errores in ſingulis uiſibilibus ſpeciebus. In diſtantia: ſitu: magni-tudine: figura: diuiſione: continuatione: numero. 16. 44. 28. 97. 109 p 4.
[197.] 70. In motu & quiete. 138 p 4.
[198.] 71. In aſperitate: lenitate: raritate: denſitate: umbra: tenebris: pulchritudine: deformitate: ſimilitudine: dißimilitudine. 141. 144. 147. 150. 153 p 4.
[199.] 72. In uiſione errores creantur aliàs quidem à ſingulis uiſionẽ perficientibus: aliàs uerò à plu-ribus ſimul, quorum nullum per ſe errorem crearet. 154 p 4.
[200.] ALHAZEN FILII ALHAYZEN OPTICAE LIBER QVARTVS.
< >
page |< < (173) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div410" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11517" xml:space="preserve">
              <pb o="173" file="0179" n="179" rhead="OPTICAE LIBER V."/>
            & o reflectũtur ad a à puncto e, & inæqualiter diſtant à centro cũ puncto a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11518" xml:space="preserve"> & diameter o b cũ diame
              <lb/>
            tro a b g ex parte g facit angulũ maiorẽ angulo reflexionis & incidentiæ:</s>
            <s xml:id="echoid-s11519" xml:space="preserve"> & diameter n b minorẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s11520" xml:space="preserve"> Et
              <lb/>
            ita patet ꝓpoſitũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s11521" xml:space="preserve"> Si uerò b a nõ fuerit perpẽdicularis ſuք e a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11522" xml:space="preserve"> ducatur [per 12 p 1] perpẽdicularis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11523" xml:space="preserve"> quę
              <lb/>
            ſit b k:</s>
            <s xml:id="echoid-s11524" xml:space="preserve"> quę quidẽ ſiue cadat ſupra a b, aut ſub:</s>
            <s xml:id="echoid-s11525" xml:space="preserve"> eadẽ erit ꝓbatio.</s>
            <s xml:id="echoid-s11526" xml:space="preserve"> Et b f ſit perpendicularis ſuper e o:</s>
            <s xml:id="echoid-s11527" xml:space="preserve"> &
              <lb/>
            ducatur f t æqualis a k:</s>
            <s xml:id="echoid-s11528" xml:space="preserve"> & ducatur b t.</s>
            <s xml:id="echoid-s11529" xml:space="preserve"> Palàm, quòd in triangulo k e b angulus e k b rectus, ęqualis eſt
              <lb/>
            angulo e f b, & [per 12 n 4] angulus k e b ęqualis angulo reflexiõis f e b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11530" xml:space="preserve"> reſtat [per 32 p 1] tertius tertio
              <lb/>
            ęqualis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11531" xml:space="preserve"> & cũ latus e b ſit cõmune utriq;</s>
            <s xml:id="echoid-s11532" xml:space="preserve"> triãgulo:</s>
            <s xml:id="echoid-s11533" xml:space="preserve"> erũt [per 26 p 1] triãgula æqualia:</s>
            <s xml:id="echoid-s11534" xml:space="preserve"> & erit f b æqualis
              <lb/>
            k b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11535" xml:space="preserve"> ſed [ք fabricationẽ] a k eſt æqualis ft:</s>
            <s xml:id="echoid-s11536" xml:space="preserve"> erit ergo [per 4 p 1] a b æqualis b t, & angulus a b k æqualis
              <lb/>
            angulo f b t:</s>
            <s xml:id="echoid-s11537" xml:space="preserve"> addito igitur cõmuni angulo f b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11538" xml:space="preserve"> erit k b f æqualis t b a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11539" xml:space="preserve"> Sed k b f & fe a ualent duos re-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0179-01" xlink:href="fig-0179-01a" number="121">
                <variables xml:id="echoid-variables111" xml:space="preserve">e o f t p d a b g k</variables>
              </figure>
              <figure xlink:label="fig-0179-02" xlink:href="fig-0179-02a" number="122">
                <variables xml:id="echoid-variables112" xml:space="preserve">e o f t p k d a b g</variables>
              </figure>
            ctos:</s>
            <s xml:id="echoid-s11540" xml:space="preserve"> [per 32 p 1:</s>
            <s xml:id="echoid-s11541" xml:space="preserve"> quia in quadrilatero e b anguli ad f & k recti ſunt.</s>
            <s xml:id="echoid-s11542" xml:space="preserve">] Quare t b a, t e a ualent duos re-
              <lb/>
            ctos:</s>
            <s xml:id="echoid-s11543" xml:space="preserve"> & ita t b g æqualis eſt angulo t e a:</s>
            <s xml:id="echoid-s11544" xml:space="preserve"> [quia t b g & t b a æquantur duobus rectis per 13 p 1] qui eſt
              <lb/>
            angulus conſtans ex angulo incidentiæ & reflexionis.</s>
            <s xml:id="echoid-s11545" xml:space="preserve"> Si igitur à puncto b ad lineam e t, ducatur li-
              <lb/>
            nea ultra t:</s>
            <s xml:id="echoid-s11546" xml:space="preserve"> faciet cum b g ex parte g, angulum minorẽ angulo conſtante ex angulo incidentiæ & re-
              <lb/>
            flexionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11547" xml:space="preserve"> & erit linea illa maior a b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11548" xml:space="preserve"> quoniã t b [qua illa per 19 p 1 maior eſt] æqualis eſt a b.</s>
            <s xml:id="echoid-s11549" xml:space="preserve"> Et quæli
              <lb/>
            bet linea à puncto b ad e t ducta citra t:</s>
            <s xml:id="echoid-s11550" xml:space="preserve"> faciet angulũ t b g ex parte g, maiorẽ angulo cõſtante ex an-
              <lb/>
            gulo incidẽtiæ & reflexionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11551" xml:space="preserve"> & erit minor a b [quia minor æquali b t per 19 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s11552" xml:space="preserve">] Et ita eſt propoſitũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s11553" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div412" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head382" xml:space="preserve" style="it">79. Si uiſus & uiſibile in diuerſis diametris circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum,
            <lb/>
          reflexionis & ſpeculi ſphærici caui) à centro inæquabiliter diſtantia, inter ſe reflectantur: angu-
            <lb/>
          lus exterior à diametris uiſus & uiſibilis factus, eſt inæqualis angulo incidentiæ & reflexionis
            <lb/>
          ſimul utri. 33 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11554" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s11555" xml:space="preserve"> ſit b centrum uiſus:</s>
            <s xml:id="echoid-s11556" xml:space="preserve"> g centrum ſphæræ:</s>
            <s xml:id="echoid-s11557" xml:space="preserve"> ducatur diameter z b g d:</s>
            <s xml:id="echoid-s11558" xml:space="preserve"> & ſumatur ſuperfi-
              <lb/>
            cies, in qua ſit diameter ſecans ſphęram ſuper circulũ [per 1 th 1 ſphæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s11559" xml:space="preserve">] qui ſit e z h.</s>
            <s xml:id="echoid-s11560" xml:space="preserve"> Dico, quòd
              <lb/>
            ſi punctum a reflectitur ad b ab aliquo puncto circuli:</s>
            <s xml:id="echoid-s11561" xml:space="preserve"> & inæqualis eſt diſtantia puncti a à cen-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0179-03" xlink:href="fig-0179-03a" number="123">
                <variables xml:id="echoid-variables113" xml:space="preserve">t z e b a g h d</variables>
              </figure>
              <figure xlink:label="fig-0179-04" xlink:href="fig-0179-04a" number="124">
                <variables xml:id="echoid-variables114" xml:space="preserve">t z e b a g h d</variables>
              </figure>
            tro, & puncti b ab eodem:</s>
            <s xml:id="echoid-s11562" xml:space="preserve"> diameter a g cum diametro g d, ex parte d faciet angulũ, quem impoſsibi-
              <lb/>
            le eſt eſſe æqualẽ angulo conſtanti ex angulo incidentiæ & reflexionis.</s>
            <s xml:id="echoid-s11563" xml:space="preserve"> Sit enim æqualis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11564" xml:space="preserve"> & t ſit pun
              <lb/>
            ctum reflexionis:</s>
            <s xml:id="echoid-s11565" xml:space="preserve"> & ſit a g inæqualis b g:</s>
            <s xml:id="echoid-s11566" xml:space="preserve"> & ducantur lineæ t a, t g, t b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11567" xml:space="preserve"> & fiat circulus tranſiẽs per tria
              <lb/>
            puncta a, g, b:</s>
            <s xml:id="echoid-s11568" xml:space="preserve"> [per 5 p 4] qui neceſſariò tranſibit per punctũ t.</s>
            <s xml:id="echoid-s11569" xml:space="preserve"> Si enim cadit extra:</s>
            <s xml:id="echoid-s11570" xml:space="preserve"> ductis lineis à pun
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>