Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Table of contents

< >
< >
page |< < (172) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div19" type="section" level="1" n="16">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5195" xml:space="preserve">
              <pb o="172" file="0184" n="184" rhead="Diſſertatio Sexta."/>
            plurimum pendere exiſtimo. </s>
            <s xml:id="echoid-s5196" xml:space="preserve">Habent Romani, vt nôſtis, arenæ
              <lb/>
            loco puluerem, quem Puteolanum (fortaſſe quia extrahitur è
              <lb/>
            puteis in Arenariam deſcendentibus) vocant; </s>
            <s xml:id="echoid-s5197" xml:space="preserve">hic calci permiſtus
              <lb/>
            tenaciſſimè copulat tophos, lateres, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5198" xml:space="preserve">ſaxa, inſignem duritiem
              <lb/>
            acquirens. </s>
            <s xml:id="echoid-s5199" xml:space="preserve">Id miratus Belga neſcio quis artis Spagyricæ non igna-
              <lb/>
            rus, vt ex Viro fide digno accepi, diſſoluit puluerem illum in ſua
              <lb/>
            principia, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5200" xml:space="preserve">certam ſulphuris portionem arenæ permiſtam depre-
              <lb/>
            hendit. </s>
            <s xml:id="echoid-s5201" xml:space="preserve">Quare in patriam redux carbonem foſſilem (ſulphure pro-
              <lb/>
            cul dubio redundantem) comminutum, iuxta obſeruatam Ratio-
              <lb/>
            nem, arenæ permiſceri iuſſit optimo euentu, quem animo deſti-
              <lb/>
            nauerat. </s>
            <s xml:id="echoid-s5202" xml:space="preserve">Hinc inferre licet validiorem calcem, ſi arena minimè
              <lb/>
            ſulphurea ſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5203" xml:space="preserve">cœtera omnia ſint paria, abundare maiori
              <lb/>
            ſulphuris copiâ, pro lapidis melioris naturâ, ac proinde cal-
              <lb/>
            cis calorem non omnino tribuendum igniculis in fornace con-
              <lb/>
            ceptis.</s>
            <s xml:id="echoid-s5204" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s5205" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s5206" xml:space="preserve">Quod ad maiorem calcis viuæ iterum combuſtæ efficaci-
              <lb/>
            tatem attinet, non videtur admodum difficile explicatu: </s>
            <s xml:id="echoid-s5207" xml:space="preserve">vbi
              <lb/>
            ſcilicet calx è fornace exempta refrixerit, vtpote maximè ſicca,
              <lb/>
            facilè vnitur humido vapori, quo refertus eſt aĕr, præſertim quia
              <lb/>
            Sali nullo negotio coniungitur aqua; </s>
            <s xml:id="echoid-s5208" xml:space="preserve">lapides autem ex ſale potiſſi-
              <lb/>
            mùm & </s>
            <s xml:id="echoid-s5209" xml:space="preserve">terrâ coagmentatos negare nemo poteſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s5210" xml:space="preserve">Quapropter ſi
              <lb/>
            calx viua humorem huiuſmodi aqueum combiberit, vtique Sa-
              <lb/>
            lis diluti acrimonia retunditur: </s>
            <s xml:id="echoid-s5211" xml:space="preserve">Nouâ igitur combuſtione diſſipa-
              <lb/>
            tur vapor aqueus, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5212" xml:space="preserve">Salinæ particulæ vim ſuam obtinent inte-
              <lb/>
            gram, quam exercere non potuiſſent antè vſtionem. </s>
            <s xml:id="echoid-s5213" xml:space="preserve">Non diſſi-
              <lb/>
            teor tamen etiam ſulphureas aliquas & </s>
            <s xml:id="echoid-s5214" xml:space="preserve">ſalinas particulas, immò
              <lb/>
            etiam Spiritus ex Ignis materiâ exeuntes, addi in combuſtione:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s5215" xml:space="preserve">Nam lateres nouos quantumuis frigidos ſi in vas aquâ plenum im-
              <lb/>
            merſeris, non ſolùm bullas excitabit aqua (id quod fortaſſe aëri
              <lb/>
            poris incluſo tribui poſſet) ſed etiam incaleſcet, autſaltem inte-
              <lb/>
            peſcet; </s>
            <s xml:id="echoid-s5216" xml:space="preserve">id verò non niſi igniculis adhuc reliquis exfornacis incen-
              <lb/>
            dio eſt adſcribendum. </s>
            <s xml:id="echoid-s5217" xml:space="preserve">Simile quid lapidi in calcem excocto con-
              <lb/>
            tigiſſe arbitror: </s>
            <s xml:id="echoid-s5218" xml:space="preserve">cum enim ita compacta ſit lapidis materia, vt
              <lb/>
            vehementi fornacis igne non diſſipetur, quemadmodum cum ar-
              <lb/>
            dent ligna, & </s>
            <s xml:id="echoid-s5219" xml:space="preserve">ea, quorum rara eſt textura, adeoque, licèt hu-
              <lb/>
            mor lapidis elementa connectens expirauerit, maneat adhuc ea-
              <lb/>
            dem lapidis figura particulis vix cohærentibus (nam friabilis eſt
              <lb/>
            calx) plurimæ ſulphureæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s5220" xml:space="preserve">ſalinæ particulæ in fornace </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>