185158De Mundi Fabrica,
Sed ex eodem loco, eleganter admodum, vnico filo, in tantæ ſubtilitatis negotium, aduocato, parallaxis
depræhenditur. Cum igitur Cometa in fine durationis proprio motu adeo lenteſcit, vt vix incedat, bis ob-
ſeruandus eſt per filum hoc modo. Primo cum valde ab horizonte ſublimis fuerit, notentur binæ ſtellæ ei
viciniores, inter quas ipſe collocatus ſit in recta linea, quæ ſit horizonti paralella; quod per filum in directum
ſtellis aſſumptis expoſitum, atq; oculis prætenſum experiri oportet. poſtea cum occaſurus propè horizontẽ
fueri; iterum prætenſo ſilo expendendum eſt, an in eadem recta linea cum ijſdem ſtellis exiſtat: ſi enim exi-
ſtit nullam exhibet parallaxim, ac proinde alto cælo ſpatiatur: ſi vero fuerit humilior, quam vt ſit in ea recta.
linea cum ijſdem ſtellis, aliquam ſubibit parallaxim; quæ quanta ſit ſi exactè lubeat ſcire, noſtro quadrante
obſeruandum eſt, quot minutis, vel gradibus à prædiæa rectitudine diſcedat; tanta enim erit aſpectus euaria-
tio. Neq; vero quidquam à refractione timendum eſt, quæ propè horizontem ob aeris craſſitiem, ſolet ſyde-
ra ſupra verum eorum locum efferre; quia hæc ipſius hallucinatio tam Cometam, quam Stellas aſſumptas pa-
riter eleuabit, ac proinde eadem eorum mutua diſtantia, ac poſitio remanebit, ac ſi nulla eſſet refractio. Ob-
ſeruari etiam poteſt apud horizontem ortiuum intra binas ſtellas in recta linea horizonti paralella, ſi enim.
cum poſtea valde ſublimis fuerit, apparuerit in eadem rectitudine nullam patietur parallaxim, ſi vero aſſum-
ptis ſtellis fuerit altior, quam in recta linea, parallaxim patietur: quod ſi adſit motus proprius, is detrahendus
eſt pro ratione temporis elapſi à prima obſeruatione vſq; ad ſecundam.
depræhenditur. Cum igitur Cometa in fine durationis proprio motu adeo lenteſcit, vt vix incedat, bis ob-
ſeruandus eſt per filum hoc modo. Primo cum valde ab horizonte ſublimis fuerit, notentur binæ ſtellæ ei
viciniores, inter quas ipſe collocatus ſit in recta linea, quæ ſit horizonti paralella; quod per filum in directum
ſtellis aſſumptis expoſitum, atq; oculis prætenſum experiri oportet. poſtea cum occaſurus propè horizontẽ
fueri; iterum prætenſo ſilo expendendum eſt, an in eadem recta linea cum ijſdem ſtellis exiſtat: ſi enim exi-
ſtit nullam exhibet parallaxim, ac proinde alto cælo ſpatiatur: ſi vero fuerit humilior, quam vt ſit in ea recta.
linea cum ijſdem ſtellis, aliquam ſubibit parallaxim; quæ quanta ſit ſi exactè lubeat ſcire, noſtro quadrante
obſeruandum eſt, quot minutis, vel gradibus à prædiæa rectitudine diſcedat; tanta enim erit aſpectus euaria-
tio. Neq; vero quidquam à refractione timendum eſt, quæ propè horizontem ob aeris craſſitiem, ſolet ſyde-
ra ſupra verum eorum locum efferre; quia hæc ipſius hallucinatio tam Cometam, quam Stellas aſſumptas pa-
riter eleuabit, ac proinde eadem eorum mutua diſtantia, ac poſitio remanebit, ac ſi nulla eſſet refractio. Ob-
ſeruari etiam poteſt apud horizontem ortiuum intra binas ſtellas in recta linea horizonti paralella, ſi enim.
cum poſtea valde ſublimis fuerit, apparuerit in eadem rectitudine nullam patietur parallaxim, ſi vero aſſum-
ptis ſtellis fuerit altior, quam in recta linea, parallaxim patietur: quod ſi adſit motus proprius, is detrahendus
eſt pro ratione temporis elapſi à prima obſeruatione vſq; ad ſecundam.
Aliter per quadrantem, hoc modo, obſeruetur diligenter in maxima Cometæ altitud ne diſtantia ipſius
ab aliqua vicina ſtella fixa, quæ ei ſupra, aut infra directè ſit, ſeu in eodem verticali, atq; eis proxima; idq; fiat
quando Cometa, aut nihil, aut vix proprio motu mouetur: poſtea cum prope horizontem deſcenderit, note-
tur iterum earundem diſtantia, habita etiam ratione motus proprij, ſi quis affuerit; nam ſi eadem diſtantia re-
manſerit, nulla aderit parallaxis, & Cometa altiſſimus ſupra Lu
105[Figure 105]
nam attolletur.
ſi vero diſtantia erit mutata, ita vt Cometa in-
ferior euaſerit, quam oporteret, tãta erit parallaxis, quanta hæc
diſtantiæ variatio, ſeu differentia a priori, ſiue ea maior, ſiue
minor apparuerit. vt autem ſciamus quam altè in mundi diame-
tro hæc parallaxis eum euehat, conſtituẽda erit vera figura quæ
eandem parallaxim efficiat in eadem alt@tudine ab horizonte in
qua erat Cometa in vltima obſeruatione; hęc enim diſtantia pa-
riter tunc notanda eſt; ex tali enim figura apparebit, quot terræ
ſemidiametris attollatur: vt in præſenti figura, vbi altitudo C E.
ſupra horizontem A C. ponitur æqualis altitudini Cometæ in
vltima obſeruatione. angulus deinde T E A. debet eſſe æqualis
parallaxi, ideſt, continere tot grad. aut min. quot erant in dif-
ferentia diſtantiarum. vltimo trianguli baſis ſit linea T A. quæ
ſemidiametrum terræ referat. poſtea per circinum diligenter
examinetur quoties ſemidiameter A T. ingrediatur in lineam.
A E. nam totidem ſemidiameter diſtabit à terræ centro Cometa.
ab aliqua vicina ſtella fixa, quæ ei ſupra, aut infra directè ſit, ſeu in eodem verticali, atq; eis proxima; idq; fiat
quando Cometa, aut nihil, aut vix proprio motu mouetur: poſtea cum prope horizontem deſcenderit, note-
tur iterum earundem diſtantia, habita etiam ratione motus proprij, ſi quis affuerit; nam ſi eadem diſtantia re-
manſerit, nulla aderit parallaxis, & Cometa altiſſimus ſupra Lu
ferior euaſerit, quam oporteret, tãta erit parallaxis, quanta hæc
diſtantiæ variatio, ſeu differentia a priori, ſiue ea maior, ſiue
minor apparuerit. vt autem ſciamus quam altè in mundi diame-
tro hæc parallaxis eum euehat, conſtituẽda erit vera figura quæ
eandem parallaxim efficiat in eadem alt@tudine ab horizonte in
qua erat Cometa in vltima obſeruatione; hęc enim diſtantia pa-
riter tunc notanda eſt; ex tali enim figura apparebit, quot terræ
ſemidiametris attollatur: vt in præſenti figura, vbi altitudo C E.
ſupra horizontem A C. ponitur æqualis altitudini Cometæ in
vltima obſeruatione. angulus deinde T E A. debet eſſe æqualis
parallaxi, ideſt, continere tot grad. aut min. quot erant in dif-
ferentia diſtantiarum. vltimo trianguli baſis ſit linea T A. quæ
ſemidiametrum terræ referat. poſtea per circinum diligenter
examinetur quoties ſemidiameter A T. ingrediatur in lineam.
A E. nam totidem ſemidiameter diſtabit à terræ centro Cometa.
Locus ſiue altitudo Cometarum. Cap. IV.
EX præmiſſis de figura, duratione, motu, ſitu, ac parallaxi Cometarum ijdem Aſtronomi non difficile eis
quoq; locum in hac inundi fabrica tribuere. aſſerunt igitur Cometas eos, qui nullam aut minorem, quam
Luna exhibent parallaxim, ſupra Lunam in cæleſti regione ſpatiari, quod quidem ipſius parallaxeos natura
euidenter conuincit, vti ſupra ſæpè oſtenſum eſt: vbi ſciendum eſt recentiores Aſtronomos, qui in hanc curã
diligenter incubuerunt, comperiſſe Cometas quotquot obſeruarunt aut nullam, aut minorem quam Luna,
ſubijſſe parallaxim. id luculenter Tycho explicat in quinque a ſe magna diligentia obſeruatis; partim in lib.
integro de Cometa, partim in primo epiſtolarũ tomo. cui alij complures doctiſſimi viri adſtipulantur. qua-
re non ſolum illos quinque inter cæleſtia corpora annumerant, ſed etiam omnes alios eiuſdem eſſe conditio-
nis probare conati ſunt, ſequentibus rationibus. Primo ex eorum motu, non proprio, ſed diurno, & commu-
ni omnibus aſtris; nam Cometæ-hor. 24. cum cæteris aſtris circa totam terram reuoluuntur; ac tanto tempore
ſupra horizontem manent, ſeu apparent, quanto affixa ſydera, aut ordinar j planetæ. quod euidens ſignum
eſt, eos ſi non ſupra Lunam, ſaltem infra non longè ab ea circumferri; ſi enim ferrentur circa terram ſpatio
24. hor. in circulo humili propè terram, v. g. in ſupremam aeris regione, aut parum ſupra, ſequeretur neceſſa-
rio eos breuiſſimo tempore ab ortu ad occaſum præteruolare, ideſt, modicum ſupra horizontem ſenſibilem
permanere; ſed ſupra e@m, inſtar citiſſimi fulguris, præterlabi. quod hac figuratione explico, atq; demõſtro.
ſit igitur in ea terræ circulus omniũ minimus, cuius ſemidiameter A C. & in linea A B. contineantur ſemid.
52. hæc enim erit ſemid. cõcaui lunaris regionis. deſcribantur plures ſemicirculi circa terram, qui variorum
Cometarum diurnas conuerſiones reſerant, diuiſique ſint in partes 12. æquales quæ correſpondeant hor. 12.
quibus Cometa ſ@pra ſenſibilem horizontem D C E. maneret, ſi eſ@emus in ſphæra recta; ſuppono enim fa-
cilitatis cauſa, hanc d@monſtrationem fie@i, vel in ſphæra recta, vel ſaltem Cometam aſ@umptum ſub ęquino-
ctiali, mot@ primi mobilis conuerti. hic proculdubio ex allatis ſuperius apparentijs, hor. 12. totas ſub ſenſibi-
lem horizontem D E. ſpectabitur. ſi igitur Cometa gyraret per ſecundum circulum F G. maneret ſupra
quoq; locum in hac inundi fabrica tribuere. aſſerunt igitur Cometas eos, qui nullam aut minorem, quam
Luna exhibent parallaxim, ſupra Lunam in cæleſti regione ſpatiari, quod quidem ipſius parallaxeos natura
euidenter conuincit, vti ſupra ſæpè oſtenſum eſt: vbi ſciendum eſt recentiores Aſtronomos, qui in hanc curã
diligenter incubuerunt, comperiſſe Cometas quotquot obſeruarunt aut nullam, aut minorem quam Luna,
ſubijſſe parallaxim. id luculenter Tycho explicat in quinque a ſe magna diligentia obſeruatis; partim in lib.
integro de Cometa, partim in primo epiſtolarũ tomo. cui alij complures doctiſſimi viri adſtipulantur. qua-
re non ſolum illos quinque inter cæleſtia corpora annumerant, ſed etiam omnes alios eiuſdem eſſe conditio-
nis probare conati ſunt, ſequentibus rationibus. Primo ex eorum motu, non proprio, ſed diurno, & commu-
ni omnibus aſtris; nam Cometæ-hor. 24. cum cæteris aſtris circa totam terram reuoluuntur; ac tanto tempore
ſupra horizontem manent, ſeu apparent, quanto affixa ſydera, aut ordinar j planetæ. quod euidens ſignum
eſt, eos ſi non ſupra Lunam, ſaltem infra non longè ab ea circumferri; ſi enim ferrentur circa terram ſpatio
24. hor. in circulo humili propè terram, v. g. in ſupremam aeris regione, aut parum ſupra, ſequeretur neceſſa-
rio eos breuiſſimo tempore ab ortu ad occaſum præteruolare, ideſt, modicum ſupra horizontem ſenſibilem
permanere; ſed ſupra e@m, inſtar citiſſimi fulguris, præterlabi. quod hac figuratione explico, atq; demõſtro.
ſit igitur in ea terræ circulus omniũ minimus, cuius ſemidiameter A C. & in linea A B. contineantur ſemid.
52. hæc enim erit ſemid. cõcaui lunaris regionis. deſcribantur plures ſemicirculi circa terram, qui variorum
Cometarum diurnas conuerſiones reſerant, diuiſique ſint in partes 12. æquales quæ correſpondeant hor. 12.
quibus Cometa ſ@pra ſenſibilem horizontem D C E. maneret, ſi eſ@emus in ſphæra recta; ſuppono enim fa-
cilitatis cauſa, hanc d@monſtrationem fie@i, vel in ſphæra recta, vel ſaltem Cometam aſ@umptum ſub ęquino-
ctiali, mot@ primi mobilis conuerti. hic proculdubio ex allatis ſuperius apparentijs, hor. 12. totas ſub ſenſibi-
lem horizontem D E. ſpectabitur. ſi igitur Cometa gyraret per ſecundum circulum F G. maneret ſupra