188161Liber Decimusſextus.
regionem deſcendere:
Cometas per omnes cæli partes proprijs motibus diſcurrere:
ſolent nonnuili recen-
tiores de cæli duritiæ, vel fluiditate nonnulla conijcere; quod eis videatur ſine cæli liquid@tate nõ poſie præ-
dicta ſaluari, poſito enim cælo duro non vident qua ratione Mercurius, Venus, & Mars, per cælum Solis ſuſ-
que deque vagari poſſint. neq; qua ratione Cometæ poſſint ipſos quoquo verſus perforare addunt præterea
nullum vnquam probaſſe cælum planetarum eſſe durum. hinc præterea deduci poſſe putant, cælos planeta-
rum non eſſe realiter ab inuicem diſtinctos, ſed planetariam regionem eſſe purum cælum indiſtinctũ, in quo
errantia ſydera certis legibus, ac metis errent. diſtinctionem vero illam in eccentricos, & epicyclos reales
putant eſſe quandam ſubtilem ad ſaluandos motus excogitatam hypotheſim, quando quidẽ Ptolemæus, Co-
pernicus, Tycho, ſolas circulares lineas, & quidem imaginarias in cælo deſignarunt.
tiores de cæli duritiæ, vel fluiditate nonnulla conijcere; quod eis videatur ſine cæli liquid@tate nõ poſie præ-
dicta ſaluari, poſito enim cælo duro non vident qua ratione Mercurius, Venus, & Mars, per cælum Solis ſuſ-
que deque vagari poſſint. neq; qua ratione Cometæ poſſint ipſos quoquo verſus perforare addunt præterea
nullum vnquam probaſſe cælum planetarum eſſe durum. hinc præterea deduci poſſe putant, cælos planeta-
rum non eſſe realiter ab inuicem diſtinctos, ſed planetariam regionem eſſe purum cælum indiſtinctũ, in quo
errantia ſydera certis legibus, ac metis errent. diſtinctionem vero illam in eccentricos, & epicyclos reales
putant eſſe quandam ſubtilem ad ſaluandos motus excogitatam hypotheſim, quando quidẽ Ptolemæus, Co-
pernicus, Tycho, ſolas circulares lineas, & quidem imaginarias in cælo deſignarunt.
Alterum Corollarium ex Senecæ diuinatione.
CAp.
25.
de Cometis;
quid miramur, inquit, Cometas, tam rarum mundi ſpectaculum, nondum teneri, cer-
tis legibus. multæ ſunt gentes, quæ tantum facie nouerint cælum, quę nondum ſciant cur Luna deficiat,
veniet tempus quo iſta, quę nunc latent, in lucem dies extrahet; & longioris æui diligentia. ad inquiſitionem
tantorum ætas vna non ſufficit. poſteri noſtri tam aperta nos neſciſſe mirabuntur. & cap. 6. erit qui demon-
ſtret aliquando in quibus Cometæ partibus errent; cur tam ſeducti a cæteris eant; quanti qualeſq; ſint: con-
tenti fimus inuentis; aliquid veritati, & poſteri conferant: & cap. 31. puſilla res eſt mundus, niſi in illo, quod
quærat omnis mundus habeat. hæc prudentiſſimi Senecæ egregia diuinatio. quæ quantum veritati fuerit
conformis apparet, ſi in prædictis à nobis ſuperius, conferantur ſuccedentium ætatum inuenta cum præce-
dentibus. ſed adhuc melius tunc apparebit, cum iam inuento Teleſcopio, Cometam quiſpiam primus illu-
xerit, ſpero enim auxilio admirandi huius inſtrumenti, ſæculum tandem noſtrum de Cometis triumphatu-
rum, ſed & Pater Ioanne Baptiſta Cyſſatus in Cometa anni 1618. notauit aggregatum ſtellularum; vide
eius lib. de Cometa.
tis legibus. multæ ſunt gentes, quæ tantum facie nouerint cælum, quę nondum ſciant cur Luna deficiat,
veniet tempus quo iſta, quę nunc latent, in lucem dies extrahet; & longioris æui diligentia. ad inquiſitionem
tantorum ætas vna non ſufficit. poſteri noſtri tam aperta nos neſciſſe mirabuntur. & cap. 6. erit qui demon-
ſtret aliquando in quibus Cometæ partibus errent; cur tam ſeducti a cæteris eant; quanti qualeſq; ſint: con-
tenti fimus inuentis; aliquid veritati, & poſteri conferant: & cap. 31. puſilla res eſt mundus, niſi in illo, quod
quærat omnis mundus habeat. hæc prudentiſſimi Senecæ egregia diuinatio. quæ quantum veritati fuerit
conformis apparet, ſi in prædictis à nobis ſuperius, conferantur ſuccedentium ætatum inuenta cum præce-
dentibus. ſed adhuc melius tunc apparebit, cum iam inuento Teleſcopio, Cometam quiſpiam primus illu-
xerit, ſpero enim auxilio admirandi huius inſtrumenti, ſæculum tandem noſtrum de Cometis triumphatu-
rum, ſed & Pater Ioanne Baptiſta Cyſſatus in Cometa anni 1618. notauit aggregatum ſtellularum; vide
eius lib. de Cometa.
Appendix de Trabe, & Cometa anni 1618. Cap. V.
QVod magnopere exoptabam, vt ſcilicet ante huius ſphæræ editionem, Cometa quiſpiam appareret, ex
cuius obſeruationibus præcipuè per Teleſcopium habitis, de natura, & loco eius aliquid certi conſta-
ret, ſicq; tractatio hæc abſolutio euaderet; id cælo noſtris votis cumulatè reſpondente, ex ſententia
omnino ſucceſſit; non ſolum enim Cometam, ſed & pręterea ante ipſam ingen@em Trabem, veluti eius pro-
dromum, nobis cælum oſtentauit. de ijs igitur, cum plures fuſius ſcripſerint, ego pariter ex inſtituto, nõnul-
la proferam, quæ egomet, vel obſeruaui, vel ex obſeruatione commentus ſum.
cuius obſeruationibus præcipuè per Teleſcopium habitis, de natura, & loco eius aliquid certi conſta-
ret, ſicq; tractatio hæc abſolutio euaderet; id cælo noſtris votis cumulatè reſpondente, ex ſententia
omnino ſucceſſit; non ſolum enim Cometam, ſed & pręterea ante ipſam ingen@em Trabem, veluti eius pro-
dromum, nobis cælum oſtentauit. de ijs igitur, cum plures fuſius ſcripſerint, ego pariter ex inſtituto, nõnul-
la proferam, quæ egomet, vel obſeruaui, vel ex obſeruatione commentus ſum.
Anno igitur 1618.
die 18.
Nouembris, vt tradit diſputatio aſtronomica Collegij Rom.
Soc.
noſtræ, Trabs
ingens ante Lucano tempore, quippe quę in cælo 40. gradus occupabat, mundo affulſit. perſeuerauit dies 11.
quibus a Cratere ad cor Hydrę proprio motu gradus penè 24. progreſſa eſt. porrò præter proprium motum,
diurnam quoq; conuerſionem, non ſecus ac ſydera, & Cometæ hor. 24. abſoluebat; tandiuq; ſupra horizon-
tem cernebatur, quandiu etiam ſydera, quibus proxima apparebat. quod certum mihi argumentum eſt, eam
non in aerea regione, ſed ſublimius, ſaltem apud Lunares circuitus circulatam eſſe; quod eadem ratione, &
figura, quibus ſuperius cap. 3. vſus ſum in oſtendenda Cometarum altitudine, oſtendi poteſt. quod eo libẽtius
annotare placuit, cum illud pleriq; omnes, quotquot ego legerim, huius Cometæ ſcriptores, præterierint. ex
quibus præterea ſequi videtur huiuſmodi Trabes eſſe Cometis valde affines, ac promde iuris aſtronomici, cũ
& ſublimes incedant, & diu perſeuerent; motuq; non ſolum diurno, ſed etiam proprio cieantur; & tandem
figuram non eis abſimiles ſint: cum ego enim die 39. Nouembris mane eam ad meridiem, & propè horizon-
zem extenſam conſpexiſſe, viſa mihi eſt eadem veluti magna alterius Cometæ cauda; videram enim paulo
ante Cometam nouum, de quo mox dicam: natura igitur Cometarum huiuſmodi Trabes omnino imitantur.
ingens ante Lucano tempore, quippe quę in cælo 40. gradus occupabat, mundo affulſit. perſeuerauit dies 11.
quibus a Cratere ad cor Hydrę proprio motu gradus penè 24. progreſſa eſt. porrò præter proprium motum,
diurnam quoq; conuerſionem, non ſecus ac ſydera, & Cometæ hor. 24. abſoluebat; tandiuq; ſupra horizon-
tem cernebatur, quandiu etiam ſydera, quibus proxima apparebat. quod certum mihi argumentum eſt, eam
non in aerea regione, ſed ſublimius, ſaltem apud Lunares circuitus circulatam eſſe; quod eadem ratione, &
figura, quibus ſuperius cap. 3. vſus ſum in oſtendenda Cometarum altitudine, oſtendi poteſt. quod eo libẽtius
annotare placuit, cum illud pleriq; omnes, quotquot ego legerim, huius Cometæ ſcriptores, præterierint. ex
quibus præterea ſequi videtur huiuſmodi Trabes eſſe Cometis valde affines, ac promde iuris aſtronomici, cũ
& ſublimes incedant, & diu perſeuerent; motuq; non ſolum diurno, ſed etiam proprio cieantur; & tandem
figuram non eis abſimiles ſint: cum ego enim die 39. Nouembris mane eam ad meridiem, & propè horizon-
zem extenſam conſpexiſſe, viſa mihi eſt eadem veluti magna alterius Cometæ cauda; videram enim paulo
ante Cometam nouum, de quo mox dicam: natura igitur Cometarum huiuſmodi Trabes omnino imitantur.
Die igitur 29.
Nouembris, quo mihi vltimo apparuit Trabs, eodem primo apparuit Cometa:
quo viſo, ma-
gnopere gauiſus ſum, ſperans me iamiam voti compotem eſſe, eum igitur ſtatim non ſolum ipſe, ſed alij etiã
ex noſtris ſocij, optimis Teleſcopij perſcrutati ſumus. verum nihil aliud inſpeximus, quam veluti ſydus in-
gens, cuius lumen circa medium rubidum, ad inſtar Martis rutilum erat, circumquaque vero rarius flaueſce-
bat. idem ſequentibus quoq; diebus factitatum eſt, atq; idem ſemper abſq; vlla nouitate conſpectum eſt. vn-
de argumentor eum non ſublunarem, ſed cæleſtem fuiſſe: nam ſi ſublunaris fuiſſet, conſpecta in eo, ni fallor,
partium diuerſitas, ac varietas eſſet, præſertim ſi ex elementari materia conſtitiſſet; ſi enim tanta rerum di-
uerſitatem videmns in Luna per Teleſcopium, quidni etiam in Cometa vidiſſemus, ſi quam Luna humilior,
ac propior inceſſiſſet. præterea ſi idem inſtrumentum in Venere diuerſitates illuminationum, in Sole macu-
las, & faculas aperuit, apud louem ſatellites, in Saturno binos nigrores detegit, profecto veriſimile videtur
idem in Cometam detecturum fuiſſe, ſi humilius, non altius affulſiſſet; atqui more altiſſimorum ſyderum, eum
nobis purum lumen oſtendit, ſine vllis penè diuerſitatibus, ergo apud altiſſima ſydera collocandus eſt.
gnopere gauiſus ſum, ſperans me iamiam voti compotem eſſe, eum igitur ſtatim non ſolum ipſe, ſed alij etiã
ex noſtris ſocij, optimis Teleſcopij perſcrutati ſumus. verum nihil aliud inſpeximus, quam veluti ſydus in-
gens, cuius lumen circa medium rubidum, ad inſtar Martis rutilum erat, circumquaque vero rarius flaueſce-
bat. idem ſequentibus quoq; diebus factitatum eſt, atq; idem ſemper abſq; vlla nouitate conſpectum eſt. vn-
de argumentor eum non ſublunarem, ſed cæleſtem fuiſſe: nam ſi ſublunaris fuiſſet, conſpecta in eo, ni fallor,
partium diuerſitas, ac varietas eſſet, præſertim ſi ex elementari materia conſtitiſſet; ſi enim tanta rerum di-
uerſitatem videmns in Luna per Teleſcopium, quidni etiam in Cometa vidiſſemus, ſi quam Luna humilior,
ac propior inceſſiſſet. præterea ſi idem inſtrumentum in Venere diuerſitates illuminationum, in Sole macu-
las, & faculas aperuit, apud louem ſatellites, in Saturno binos nigrores detegit, profecto veriſimile videtur
idem in Cometam detecturum fuiſſe, ſi humilius, non altius affulſiſſet; atqui more altiſſimorum ſyderum, eum
nobis purum lumen oſtendit, ſine vllis penè diuerſitatibus, ergo apud altiſſima ſydera collocandus eſt.
Poſthęc eodem mane hora 131.
ciuili, ad orientẽ quadrante ſatis magno locum eius per diſtantiam a Mer-
curio, cum vix vlla alia ſtella videretur, obſeruaui. erat autem ſupra Mercurium directè gr. 7 {1/2}. Mercurius ve-
ro in gr. 20. Scorpij. vnde adhibito giobo ſtellarum Tychonico, conieci ipſum eſſe infra Lancem borealem,
gradu fermè vno, ſed parum verſus meridiem. inibi propè obſeruatus eſt etiam Romę eodem mane hor. 12.
candam autem videbatur auertere à Sole.
curio, cum vix vlla alia ſtella videretur, obſeruaui. erat autem ſupra Mercurium directè gr. 7 {1/2}. Mercurius ve-
ro in gr. 20. Scorpij. vnde adhibito giobo ſtellarum Tychonico, conieci ipſum eſſe infra Lancem borealem,
gradu fermè vno, ſed parum verſus meridiem. inibi propè obſeruatus eſt etiam Romę eodem mane hor. 12.
candam autem videbatur auertere à Sole.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib