Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
171 119
172 120
173 121
174 122
175 123
176 124
177 125
178 126
179 127
180 128
181 129
182 130
183 131
184 132
185 133
186 134
187 135
188 136
189 137
190 138
191 139
192 140
193 141
194 142
195 143
196 144
197 145
198 146
199 147
200 148
< >
page |< < (141) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="141" file="0193" n="193" rhead="PARS SECUNDA."/>
            continua, uti fit in curvis continuis, ea ſumma evaneſcit, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            nulla fit velocitatis amiſſio ex inflexione continua orta, ſed
              <lb/>
            vis perpetua, quæ tantummodo ad habendam curvaturam re-
              <lb/>
            quiritur perpendicularis ipſi curvæ, nihil turbat velocitatem,
              <lb/>
            quam parit vis tangentialis, ſi qua eſt, quæ motum perpetuo
              <lb/>
            acceleret, vel retardet; </s>
            <s xml:space="preserve">ac in curvilineis motibus quibuſcunque,
              <lb/>
            qui habeantur per quaſcunnque directiones virium, ſemper re-
              <lb/>
            ſolvi poteſt vis illa, quæ agit, in duas, alteram perpendicu-
              <lb/>
            larem curvæ, alteram ſecundum directionem tangentis, & </s>
            <s xml:space="preserve">mo-
              <lb/>
            tus in curva per hanc tangentialem vim augebitur, vel retar-
              <lb/>
            dabitur eodem modo, quo ſi eædem vires agerent, & </s>
            <s xml:space="preserve">motus
              <lb/>
            haberetur in eadem recta linea conſtanter. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed hæc jam meæ
              <lb/>
            Theoriæ communia ſunt cum Theoria vulgari.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">301. </s>
            <s xml:space="preserve">Communis eſt itidem in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">44, & </s>
            <s xml:space="preserve">45 ratio gravita-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0193-01" xlink:href="note-0193-01a" xml:space="preserve">Theoremata
                <lb/>
              pro vi accele-
                <lb/>
              rante deſcen-
                <lb/>
              ſum, vel re-
                <lb/>
              tardante aſcen-
                <lb/>
              ſum in planis
                <lb/>
              inclinatis, &
                <lb/>
              pendulis.</note>
            tis abſolutæ BO ad vim BI, quæ obliquum deſcenſum acce-
              <lb/>
            lerat, vel aſcenſum retardat, quæ eſt, ut radius ad ſinum an-
              <lb/>
            guli BOI, vel OBR, ſive coſinum OBI. </s>
            <s xml:space="preserve">Angulus OBI
              <lb/>
            eſt is in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">44, quem continet directio BI, quæ eſt eadem,
              <lb/>
            ac directio plani CD, cum linea verticali BO, adeoque an-
              <lb/>
            gulus OBR eſt æqualis inclinationi plani ad horizontem, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0193-02" xlink:href="note-0193-02a" xml:space="preserve">Fig. 44.
                <lb/>
              45.</note>
            angulus idem OBR in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">45 eſt is, quem continet cum ver-
              <lb/>
            ticali BO recta CB jungens punctum oſcillans cum puncto
              <lb/>
            ſuſpenſionis. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare habentur hæc theoremata: </s>
            <s xml:space="preserve">Vis accelerans
              <lb/>
            deſcenſum, vel retardans aſcenſum in planis inclinatis, vel ubi
              <lb/>
            oſcillatio jit in arcu circulari, eſt ad gravitatem abſolutam, ibi
              <lb/>
            quidem ut ſinus inclinationis ipſius plani, hic vero ut ſinus anguli,
              <lb/>
            quem cum verticali linea continet recta jungens punctum oſcillans
              <lb/>
            cum puncto ſuſpenſionis, ad radium. </s>
            <s xml:space="preserve">E quorum theorematum
              <lb/>
            priore fluunt omnia, quæ Galilæus tradidit de deſcenſu per pla-
              <lb/>
            na inclinata; </s>
            <s xml:space="preserve">ac e poſteriore omnia, quæ pertinent ad oſcilla-
              <lb/>
            tiones in circulo; </s>
            <s xml:space="preserve">quin immo etiam ad oſcillationes factas in
              <lb/>
            curvis quibuſcunque pondere per filum ſuſpenſo, & </s>
            <s xml:space="preserve">curvisevo-
              <lb/>
            lutis applicato; </s>
            <s xml:space="preserve">ac eodem utemur inſra in definiendo centro
              <lb/>
            oſcillationis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">302. </s>
            <s xml:space="preserve">Hiſce perſpectis, applicanda eſt etiam Theoria ad mo-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0193-03" xlink:href="note-0193-03a" xml:space="preserve">Applicatio
                <lb/>
              Theoriæ ad re-
                <lb/>
              fractionem: tres
                <lb/>
              caſus velocita.
                <lb/>
              tis normalis ex-
                <lb/>
              tinctæ, imminu-
                <unsure/>
                <lb/>
              tæ, auctæ.</note>
            tuum refractionem, ubi continentur elementa mechanica pro
              <lb/>
            refractione luminis, & </s>
            <s xml:space="preserve">occurrit elegantiſſimum theorema a
              <lb/>
            Newtono inventum huc pertinens. </s>
            <s xml:space="preserve">Sint in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">55 binæ ſu-
              <lb/>
            perficies AB, CD parallelæ inter ſe, & </s>
            <s xml:space="preserve">punctum mobile quod-
              <lb/>
            piam extra illa plana nullam ſentiat vim, inter ipſa vero urgea-
              <lb/>
            tur viribus quibuſcunque, quæ tamen & </s>
            <s xml:space="preserve">ſemper habeant dire-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0193-04" xlink:href="note-0193-04a" xml:space="preserve">Fig. 55.</note>
            ctionem perpendicularem ad ipſa plana, & </s>
            <s xml:space="preserve">in æqualibus diſtantiis
              <lb/>
            ab altero ex iis æquales ſint ubique; </s>
            <s xml:space="preserve">ac mobile deferatur ad al-
              <lb/>
            terum ex iis, ut AB, directione quacunque GE. </s>
            <s xml:space="preserve">Ante appul-
              <lb/>
            ſum feretur motu rectilineo, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquabili, cum nulla urgeatur vi:
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ejus velocitatem exprimat EH, quæ erecta ER, perpendicu-
              <lb/>
            lari ad AB, reſolvi poterit in duas, alteram perpendicularem
              <lb/>
            ES, alteram parallelam HS. </s>
            <s xml:space="preserve">Poſt ingreſſum inter illa </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>