Vitruvius, De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis

Table of Notes

< >
< >
page |< < (174) of 530 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div111" type="section" level="1" n="94">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9727" xml:space="preserve">
              <pb o="174" file="194" n="194" rhead="M. VITRVVII POLL."/>
            pita & </s>
            <s xml:id="echoid-s9728" xml:space="preserve">ſuggesta concionantum intestino opere obtegim{us}: </s>
            <s xml:id="echoid-s9729" xml:space="preserve">eadem hemicycl{as} chori
              <lb/>
            ſedes in templis Itaque præcinctionib{us} istis fiebat, vt vox non elaberetur, ſed ve-
              <lb/>
            luti repulſa cogeretur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9730" xml:space="preserve">plenior confirmatior\’ fieret. </s>
            <s xml:id="echoid-s9731" xml:space="preserve">Aliâs corona ornamentum
              <lb/>
            eſt cameræ, vt lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s9732" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s9733" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s9734" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">III</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s9735" xml:space="preserve">Vnde coronarium op{us} eiuſdem lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s9736" xml:space="preserve">cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s9737" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">IIII</emph>
            . </s>
            <s xml:id="echoid-s9738" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s9739" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">VI</emph>
            .</s>
            <s xml:id="echoid-s9740" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div112" type="section" level="1" n="95">
          <head xml:id="echoid-head124" style="it" xml:space="preserve">De theatro ei{us}\’ ſalubri conſtitutione.# CAP. # III.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9741" xml:space="preserve">CVM forum conſtitutum fuerit, tum Deorum immor-
              <lb/>
            talium diebus feſtis ludorum ſpectationibus eligendus
              <lb/>
            eſt locus theatro quàm ſaluberrimus: </s>
            <s xml:id="echoid-s9742" xml:space="preserve">vt in primo libro
              <lb/>
            de ſalubritatibus in mœnium collocationibus eſt ſcri-
              <lb/>
            ptum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9743" xml:space="preserve">Per ludos enim cum coniugibus & </s>
            <s xml:id="echoid-s9744" xml:space="preserve">liberis per-
              <lb/>
            ſedentes, delectationibus detinentur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9745" xml:space="preserve">corpora pro-
              <lb/>
            pter voluptatem immota patentes habent venas, in quas inſidunt aura-
              <lb/>
            rum flatus: </s>
            <s xml:id="echoid-s9746" xml:space="preserve">qui ſi à regionibus paluſtribus, aut aliis regionibus vitioſis
              <lb/>
            aduenient, nocentes ſpiritus corporibus infundent. </s>
            <s xml:id="echoid-s9747" xml:space="preserve">Itaque ſi curioſius eli-
              <lb/>
            getur locus theatro, vitabuntur vitia. </s>
            <s xml:id="echoid-s9748" xml:space="preserve">Etiamq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9749" xml:space="preserve">prouidendum eſt, ne im-
              <lb/>
            petus habeat à meridie. </s>
            <s xml:id="echoid-s9750" xml:space="preserve">Sol enim cum implet eius rotunditatem, aêr con-
              <lb/>
            cluſus curuatura, neq; </s>
            <s xml:id="echoid-s9751" xml:space="preserve">habens poteſtatem vagandi, verſando conferueſcit,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s9752" xml:space="preserve">candens adurit excoquitq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s9753" xml:space="preserve">, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9754" xml:space="preserve">imminuit è corporibus humores. </s>
            <s xml:id="echoid-s9755" xml:space="preserve">Ideo
              <lb/>
            maximè vitandæ ſunt his rebus vitioſæ regiones, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9756" xml:space="preserve">eligendæ ſalubres.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s9757" xml:space="preserve">Fundamentorum autem ſi in montibus fuerit, facilior erit ratio: </s>
            <s xml:id="echoid-s9758" xml:space="preserve">ſed ſi ne-
              <lb/>
            ceſsitas coëgerit in plano aut paluſtri loco ea conſtitui, ſolidationes ſub-
              <lb/>
            ſtructionesq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9759" xml:space="preserve">ita erunt faciendę, quemadmodum de fundationibus ędium
              <lb/>
            ſacrarum in tertio libro eſt ſcriptum. </s>
            <s xml:id="echoid-s9760" xml:space="preserve">Inſuper ſundamenta lapideis & </s>
            <s xml:id="echoid-s9761" xml:space="preserve">
              <lb/>
            marmoreis copiis gradationes ab ſubſtructione fieri debent. </s>
            <s xml:id="echoid-s9762" xml:space="preserve">Præcinctio,
              <lb/>
            nes ad altitudines theatrorum pro rata parte faciendæ videntur, neque
              <lb/>
            altiores, quàm quanta præcinctionis itineris ſit latitudo. </s>
            <s xml:id="echoid-s9763" xml:space="preserve">Si enim excel-
              <lb/>
            ſiores fuerint, repellent & </s>
            <s xml:id="echoid-s9764" xml:space="preserve">eiicient in ſuperiorem partem vocem: </s>
            <s xml:id="echoid-s9765" xml:space="preserve">nec pa-
              <lb/>
            tientur in ſedibus ſummis, quæ ſunt ſuprà præcinctiones, verborum ca-
              <lb/>
            ſus certa ſignificatione ad aures peruenire. </s>
            <s xml:id="echoid-s9766" xml:space="preserve">Et ad ſummam ita eſt guber-
              <lb/>
            nandum, vti linea cum ad imum gradum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9767" xml:space="preserve">ad ſummum extenta fuerit,
              <lb/>
            omnia cacumina graduum angulosq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s9768" xml:space="preserve">tangat, ita vox non impedietur. </s>
            <s xml:id="echoid-s9769" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Aditus complures & </s>
            <s xml:id="echoid-s9770" xml:space="preserve">ſpatioſos oportet diſponere, nec coniunctos ſupe-
              <lb/>
            riores inferioribus, ſed ex omnibus locis perpetuos & </s>
            <s xml:id="echoid-s9771" xml:space="preserve">directos ſine inuer-
              <lb/>
            ſuris faciendos: </s>
            <s xml:id="echoid-s9772" xml:space="preserve">vti cum populus dimittitur de ſpectaculis, ne comprima-
              <lb/>
            tur, ſed habeat ex omnibus locis exitus ſeparatos ſine impeditione. </s>
            <s xml:id="echoid-s9773" xml:space="preserve">Etiam
              <lb/>
            diligenter eſt animaduertendum, ne ſit locus ſurdus, ſed vt in eo vox
              <lb/>
            quàm clariſsime vagari poſsit. </s>
            <s xml:id="echoid-s9774" xml:space="preserve">Hoc verò fieri ita poterit, ſi locus electus
              <lb/>
            fuerit, vbi non impediatur reſonantia. </s>
            <s xml:id="echoid-s9775" xml:space="preserve">Voxautem eſt ſpiritus fluens, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9776" xml:space="preserve">
              <lb/>
            aëris ictu ſenſibilis auditui. </s>
            <s xml:id="echoid-s9777" xml:space="preserve">Ea mouetur circulorum rotundationibus </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>