Bošković, Ruđer Josip
,
Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(144)
of 389
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
type
="
section
"
level
="
0
"
n
="
0
">
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
144
"
file
="
0196
"
n
="
196
"
rhead
="
THEORIÆ
"/>
directiones vel productæ ex parte poſteriore ingre liuntur trian-
<
lb
/>
gulum, ſed tendunt ad partes ipſi contrarias, ut CZ, vel ex-
<
lb
/>
tra triangulum utrinque abeunt ad partes oppoſitas directioni
<
lb
/>
CZ reſpectu AB. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quod ſi habeatur CX, quam exponunt
<
lb
/>
CV, CY, tum illi reſpondent BP, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">AL, ac ſi prima
<
lb
/>
conjungitur cum BN, jam habetur BO ingrediens triangu-
<
lb
/>
lum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi BR, tum habetur quidem BQ, cadens etiam ipſa
<
lb
/>
extra triangulum, ut cadit ipſa CX; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſed ſecunda AL junge-
<
lb
/>
tur cum AI, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">habebitur AK, quæ producta ad partes A
<
lb
/>
ingredietur triangulum. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Eodem autem argumento cum vi Cb
<
lb
/>
vel conjungitur AF ingrediens triangulum, vel BS, quæ pro-
<
lb
/>
ducta ad B triangulum itidem ingreditur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quamobrem ſem-
<
lb
/>
per aliqua ingreditur, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tum de reliquis binis redeunt, quæ
<
lb
/>
dicta ſunt in caſu virium Ce, CZ.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">309. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Habetur igitur hoc theorema. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Quando tres maſſæ in
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0196-01
"
xlink:href
="
note-0196-01a
"
xml:space
="
preserve
">Theorema per-
<
lb
/>
tinens ad dire-
<
lb
/>
c
<
unsure
/>
tiones virium.</
note
>
ſe invicem agunt viribus directis ad centra gravitatis, vis com-
<
lb
/>
poſita ſaltem unius habet directionem, quæ ſaltem producta ad
<
lb
/>
partes oppoſitas ſecat angulum internum trianguli, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ipſum in-
<
lb
/>
greditur: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">reliquæ autem duæ vel ſimul ingrediuntur, vel ſimul
<
lb
/>
evitant, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſemper diriguntur ad eandem plagam reſpectu lateris
<
lb
/>
jungentis earum duarum maſſarum centra; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ac in primo caſu vel
<
lb
/>
omnes tres tendunt ad interiora trianguli jacendo in angulis inter-
<
lb
/>
nis, vel omnes tres ad exteriora in partes triangulo oppoſitas ja-
<
lb
/>
cendo in angulis ad verticem oppoſitis; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">in ſecundo vero caſu reſpe-
<
lb
/>
ctu lateris jungentis eas binas maſſas tendunt in plagas oppoſitas
<
lb
/>
ei, in quam tendit vis illa prioris maſſæ.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">310. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sed eſt adhuc elegantius theorema, quod ad directio-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0196-02
"
xlink:href
="
note-0196-02a
"
xml:space
="
preserve
">Theorema ele.
<
lb
/>
gantius ad eas
<
lb
/>
<
gap
/>
ertinens cum
<
lb
/>
ejus demonſtra-
<
lb
/>
tione.</
note
>
nem pertinet, nimirum: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">omnium trium compoſitarum virium di-
<
lb
/>
rectiones utrinque productæ tranſeunt per idem punctum: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi id
<
lb
/>
jaceat intra triangulum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vel omnes ſimul tendunt ad ipſum, vel
<
lb
/>
omnes ſimul ad partes ipſi contrarias: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi vero jaceat extra trian-
<
lb
/>
gulum; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">binæ, quarum directiones non ingrediuntur triangulum,
<
lb
/>
tendunt ad ipſum, ac tertia, cujus directio triangulum ingreditur,
<
lb
/>
tendit ad partes ipſi contrarias; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">vel illæ binæ ad partes ipſi con,
<
lb
/>
trarias, & </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">tertia ad ipſum.</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Prima pars, quod omnes tranſeant per idem punctum, ſic
<
lb
/>
demonſtratur. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">In figura quavis a 57 ad 62, quæ omnes caſus
<
lb
/>
exhibent, vis pertinens ad C ſit ea, quæ triangulum ingredi-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-0196-03
"
xlink:href
="
note-0196-03a
"
xml:space
="
preserve
">Fig. 57.
<
lb
/>
58.
<
lb
/>
.
<
lb
/>
.
<
lb
/>
.
<
lb
/>
62.</
note
>
tur, ac reliquæ binæ HA, QB concurrant in D: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">oportet
<
lb
/>
demonſtrare, vim etiam, quæ pertinet ad C, dirigi ad D.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Sint CV, Cd vires componentes, ac ducta CD, ducatur
<
lb
/>
VT paral
<
gap
/>
ela CA, occurrens CD in T; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ſi oſtenſum fue-
<
lb
/>
rit, ipſam fore æqualem Cd; </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">res erit perfecta: </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">ducta enim
<
lb
/>
d T remanebit CV Td parallelogrammum, per cujus diagona-
<
lb
/>
lem CT dirigetur vis compoſita ex CV, Cd. </
s
>
<
s
xml:space
="
preserve
">Ejuſmodi au-
<
lb
/>
tem æqualitas demonſtrabitur conſiderando rationem CV ad
<
lb
/>
Cd compoſitam ex quinque intermediis, CV ad BP, BP ad
<
lb
/>
PQ, PQ, ſive BR ad AI, AI, ſive HG ad AG, AG </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>