Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Table of contents

< >
[131.] SCHOLIVM.
[132.] PROBLEMA 12. PROPOSITIO 33.
[133.] SCHOLIVM.
[134.] PROBLEMA 13. PROPOSITIO 34.
[135.] SCHOLIVM.
[136.] PROBLEMA 14. PROPOSITIO 35.
[137.] SCHOLIVM.
[138.] PROBLEMA 15. PROPOSITIO 36.
[139.] SCHOLIVM.
[140.] FINIS PRIMI LIBRI.
[141.] GNOMONICES LIBER SECVNDVS.
[142.] AVCTORE CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.
[143.] DE HOROLOGIIS HORIZONTALIBVS. PROBLEMA 1. PROPOSITIO 1.
[144.] SCHOLIVM.
[145.] PROBLEMA 2. PROPOSITIO 2.
[146.] SCHOLIVM.
[147.] PROBLEMA 3. PROPOSITIO 3.
[148.] SCHOLIVM.
[149.] PROBLEMA. 4. PROPOSITIO 4.
[150.] SCHOLIVM.
[151.] PROBLEMA 5. PROPOSITIO 5.
[152.] SCHOLIVM.
[153.] PROBLEMA 6. PROPOSITIO 6.
[154.] SCHOLIVM.
[155.] PROBLEMA 7. PROPOSITIO 7.
[156.] SCHOLIVM.
[157.] PROBLEMA 8. PROPOSITIO 8.
[158.] COROLLARIVM.
[159.] SCHOLIVM.
[160.] PROBLEMA. 9. PROPOSITIO 9.
< >
page |< < (177) of 677 > >|
197177LIBER SECVNDVS.
COROLLARIVM.
PERSPICVVM autem eſt, initia domorum cœleſtium ſecundum Ioan. Regiom. tranſire per ea
11Per quas horas
in
æquinoctiali
linea
tranſeant
domus
cœleſtes
ſecundum
10.
Regiom
.
puncta lineę ęquinoctia lis in horologio, per quæ lineæ horarię à meridiana linea duabus, &
quatuor hc-
ris
diſtantes ducuntur, cuiuſmodi ſunt hora ſecunda, &
quarta poſt meridiem tranſeuntes per puncta
F
, k;
Item 8. & 10. poſt mediam noctem, tranſeuntes per M, L, quia huiuſmodi horæ in Æquatore diſtant
à
Meridiano circalo grad.
30. & 60. quemadmodum & domorum cœleſtium initia. Vnde ſi per dictas ho
ras
in ęquinoctiali linea ducantur lineæ parallelæ ipſi lineæ meridianæ, dabunt initia domorum cœ-
leſtium
, ex doctrina Ioan.
Regiom. & c. Quod quidem non ſolum in horizontali horologio, ſed etiam
in
omnibus aliis intelligendum eſt.
2210
SCHOLIVM.
CÆTERVM lineæ domorum cæleſtiumnon eodem modo cæleſtes domos indicant, quo horariæ
33Lineæ domor@@
cœleſtium
indi
cant
initia do-
morum
cœle-
ſtium
, horariæ
autem
lineæ ter
minos
, ſeu fines
horarum
ſigni-
ficant
.
lineæ horas.
enim terminos hor arum ſignificant, adeo vt vmbr a gnomonis in lineam aliquam hora-
riam
cadens moneat nos, horam illam, cui linea horaria debetur, tranſactam eſſe, &
aliam, quæ ſequitur,
incipere
:
Illæ vero demonſtrant nobis initia domorum, non autem fines, adeo vt vmbra ſtyli in aliquam
dictarum
linearum cadens monſtret, Solem in illo circulo poſitionis exiſtere, qui principium eſt illius do-
mus
cœleſtis, quam numerus aſcriptus ſignificat.
Cauſa huius rei eſt, quòd Sol prius exiſtit in fine cuiusli-
bet
domus, quàm in principio.
Domus enim cœleſtes numer antur ab occaſu in ortum; Sol autem ab ortu
in
occaſum fertur motu primi mobilis.
Vnde Sol prius exiſtit in fine cuiuſque domus, poſtea in medio, ac
4420 poſtremo in principio eiuſdem.
In horis autem alia ratio eſt, quia circuli horarum computantur etiam ab
ortu
in occaſum.
Itaque quemadmodum vmbra ſtyli cadens in aliquam lineam horariam docet, illam ho-
ram
eſſe tranſactam, Solem{q́ue} motum fuiſſe ab initio illi{us} horę vſque ad finem, ita eadem vmbra aliquã
domum
cœlestem attingens oſtendit, Solem per totam illam domum iam delatum eſſe, à fine nimirum il-
lius
vſque ad principium.
In exemplo, quoniam neque principium domus 7. neque finis 12. deſcribi poteſt
in
horizontali horologio, delineauimus earum partes tertias, hoc eſt, lineas duximus tranſeuntes per
grad
.
10. & 20. ipſarum.
MVNVS autem domorum cœleſtium in horologio eſt, vt ex vmbra gnomonis comprehendamus,
55Ex lineis, cœle-
ſtium
domorũ
in
hotologio de
ſcriptis
percipi-
mus
, quanam
in
domo verſe-
tur
Sol.
quanam in domo cœleſti Sol commoretur.
Quando enim, exempli gratia, vmbra ſtyli in lineam cadit, cui
aſcripta
eſt domus nona, certum nobis erit, Solem tunc exiſtere in principio domus nonæ, &
in fine octa-
6630;
adeò vt toto illo tempore, quo vmbra ſtyli ſpatium inter lineam domus nonæ, & lineam domus deci-
interiectum percucurrit ab occaſu in ortum, Sol in domo nona ſit moratus, à cuius termino ad eiuſdem
principium
motus eſt.
Et ita de cæteris.
SOLVM autem domos cœleſtes deſcripſimus ſecundum Ioan. Regiom. & Campanum, non autem
ſecundum
alios, quoniam frequentior apud Aſtronomos vſus reperitur domorum cœleſtium, prout ab his
auctoribus
in cœlo conſtituuntur.
PROBLEMA. 9. PROPOSITIO 9.
SIGNA Zodiaci aſcendentia in eodem Horizontali horolo-
7740 gio deſcribere.
SOLE exiſtente in principio , quæratur, quota hora ante, vel poſt meridiem initia duode-
88Quid inquiren
dum
, priuſquã
figna
aſcenden
tia
deſcriban-
tur
.
cim ſignorum oriantur;
ad propoſitam latitudinem loci, initio facto à principio . Eodem verò
exiſtente
in principio , inueſtigetur idem de initijs duodecim ſignorum, incipiendo à princi-
pio
.
Rurſus eodem commorante in principio , exploretur idem deinitijs eorundem 12.
ſignorum, facto initio à primo puncto . Poſtremo eodem manente in principio , inquiratur
idem
de initijs 12.
ſignorum, principio facto à primo puncto . Hæc autem hora facile inuenie-
99Qua ratione he
ra
inueſtiganda
ſit
, qua quodli-
bet
ſi gnum Zo
diaci
ſupra Ho-
rizontem
inci-
pit
aſcendere.
tur ex aſcenſione obliqua illius arcus Eclipticæ, qui inter principium , vel , vel , vel , &

101050 ſignum aſcendens propoſitum intercipitur.
Si enim aſcenſio huiuſmodi obliqua ad horas redi-
gatur
, &
horæ (ſi aſcenſio obliqua minor eſt arcu ſemidiurno) ab arcu ſemidiurno detrahantur,
relinquentur
horæ, quæ ſuperſunt ad meridiem vſque, cum ſignum illud, cuius obliqua aſcenſio
ſumpta
eſt, oriri incipit ſupra Horizontem;
Vel ſi è contrario à dictis horis (ſi nimirum aſcenſio
obliqua
arcum ſemidiurnũ ſuperat) arcus ſemidiurnus ſubtrahatur, reliquæ erũt horæ poſt meri-
diem
elapſæ, cum initiũ illius ſigni, cuius aſcenſio obliqua aſſumpta eſt, exoritur.
Exemplum. Sole
1111Exemplum. exiſtente in principio , arcus ſemidiurnus continet horas 6.
quæriturq́; quota ſit hora, princi
pium
, aſcendit ſupra Horizontem Romanum, ad eleuationem nimirum grad.
42. Arcus inter
principium
, &
primum gradum , habet aſcenſionem obliquam, (vt conſtat ex tabulis aſcen
ſionum
obliquarum in tabulis directionum Ioan.
Regiom. vel in commentariis noſtris in ſphæ-
ram
contentis.
Quas tamen aſcenſiones ad finem ſcholii huius propoſ. inuenire quoque

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index