Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

List of thumbnails

< >
201
201 (195)
202
202 (196)
203
203 (197)
204
204 (198)
205
205 (199)
206
206 (200)
207
207 (201)
208
208 (202)
209
209 (203)
210
210 (204)
< >
page |< < (195) of 778 > >|
201195OPTICAE LIBER VI. peripheriæ b m & d f æquabũtur] & ducatur linea a m u: & lineę i b, i g, i m, n m: & linea q m: quę pro-
ducatur uſq;
ad exteriorẽ circulũ: & cadat in punctũ z: & ducantur lineę z a, z g. Cum aũt arcus b m
ſit æqualis arcui d f:
addito cõmuni: [m d] erit arcus m f æqualis arcui d b: eritq́; [per 27 p 3] angulus
n a m æqualis angulo i a b, & latera lateribus æqualia [per 15 d 1] erit [per 4 p 1] m n æqualis i b:
& an-
gulus n m a æqualis angulo i b a:
& [per 13
159[Figure 159]i u r c z h t m g b n q f a p 1] angulus n m u angulo i b c. Et cũ poſi
ta ſit ſuprà [in ſecunda figura] a q æqualis
a h:
erunt a q, a m latera æqualia a h, a b: &
angulus [q a m] angulo [h a b per proxi-
mam cõcluſionẽ] erit [per 4 p 1] q m ęqua
lis h b:
& erit angulus q m a æqualis h b a,
& q m n æqualis angulo h b i:
[per 8 p 1]
quoniã duo eius latera duobus illius æ-
qualia:
[nam m n æqualis cõcluſa eſt ipſi
i b, & q m ipſi h b] & baſis, quæ eſt q n, eſt
æqualis baſi h i:
[nam a n, a i æquãtur per
15 d 1:
itẽ a q, a h per theſin: reliqua igitur
q n æquatur reliquæ h i] & angulus n m u
æqualis angulo i b c, & i b c æqualis angu
lo h b a:
[ut oſtenſum eſt in ſecũda figura:
ubi angulus i b z eſt hic i b c] & angulus h
b a ęqualis angulo q m a:
ergo n m u ęqua
lis q m a.
Et quoniam, ut poſuimus, q m z
eſt linea recta:
erit angulus q m a æqualis angulo u m z [ք 15 p 1: ideoq́; anguli n m u, z m u æquãtur.
Quare punctũn reflectitur ad z à puncto m:
[per 12 n 4] & locus imaginis ipſius q [per 3 n 5. ] Hocta-
men deeſt probationi, ut pateat m z totã eſſe extra circulũ:
quod ſic patebit. Palàm, quod contingẽs
ducta à pũcto b cadat inter i & h:
[demõſtratũ enim eſt in prima figura punctũ l alterũ terminũ rectę
tangentis peripheriã d b e in puncto b, cadere inter puncta i & h] & tanta eſt remotio puncti b à pun
cto h, quãta eſt puncti m à pũcto q[æquales enim cõcluſę ſunt h b, q m] & i h æqualis n q.
igitur con-
tingẽs, ducta à puncto m cadet inter n & q.
Igitur q m ſecat circulũ [quia tangẽte inferior eſt. ] Qua-
re tota m z eſt extra circulũ.
Amplius: quoniã angulus n m u æ qualis eſt angulo u m z: erit arcus n u
æqualis arcui u z.
[Quia enim m n ęquatur ipſi m z: cõnexę igitur n u & u z æquãtur per 4 p 1. Quare
per 28 p 3 peripherię n u, u z æquãtur] & erit angulus n a u æqualis angulo u a z [per 27 p 3.
] Sed iam
patuit, quòd angulus n a u æqualis eſt angulo i a c:
igitur angulus i a c erit æqualis angulo u a z. An-
gulus uerò b a g aut erit æqualis angulo g a m:
aut minor: aut maior. Sit æqualis. Si igitur ab angulo
i a c ſubtrahatur angulus b a g, & ab angulo z a u angulus m a g:
remanebit angulus i a g æqualis an-
gulo z a g:
& erit per 4 p 1 i g æqualis z g, & triangulũ triangulo: & erit angulus i g a æqualis angulo
z a g:
reſtabit igitur [per 13 p 1] angulus i g r æqualis angulo z g r. Fiat igitur angulo i g r æqualis angu
lus t g a:
per 23 p 1] erit angulus t g a æqualis angulo z g r. Si igitur t g producatur: ueniet ad z [ք con
uerſionẽ 15 p 1 à Proclo ibidẽ demonſtratã.
] Quare t g z linea recta [per 14 p 1. ] Igitur i à puncto g re
flectitur ad z:
& locus imaginis eius eſt punctũ t. Si ergo z ſit uiſus: reflectẽtur ad ipſum duo pũctai,
n à duobus punctis m, g:
& loca imaginũ puncta t, q. Igitur linea t q erit imago lineæ i n. Probatũ aũt
eſt ſuprà, quòd t q æqualis eſt i n.
Et ita poteſt accidere in his ſpeculis imaginẽ eſſe æqualẽ rei uiſę. Si
uerò angulus b a g fuerit maior angulo
160[Figure 160]i u r k c z l b d t m g n q f a g a m:
erit angulus z a g maior àngulo i
a g [mutua angulorum ſubductione, ut
prius facta.
] Sit angulus k a g æqualis
angulo i a g.
Quonia pũctũ k demiſsius
puncto z, & punctũ m demiſsius pũcto
g:
linea k g ſecabit lineã z m: ſecet in pũ-
ctol.
Igitur exiſtẽte uiſu in puncto l, re-
flectetur n ad ipſum à pũcto m:
& locus
imaginis q.
Similiter i reflectetur ad i-
pſum:
& locus imaginis eſt t ſecundum
priorẽ probationẽ.
Et ita t q imago eſt i
n.
Quod eſt propoſitũ. Si uerò angulus
b a g f uerit minor angulo g a m:
erit an
gulus z a g minor angulo i a g.
Sit angu
lus o a g æqualis angulo i a g:
& duca-
tur linea o g.
Palàm, quòd i reflectitur
ad o à puncto g.
Linea o g aut ſecabit li
neam z m q extra circulũ ſpeculi:
aut nõ. Si ſecet extra, & uiſus fuerit inpuncto ſectionis: reflectẽtur
ad ipſum duo puncta n, i:
& loca imaginũ erunt t q. Et ita redit propoſitũ [quod erat imaginẽ æquari
uiſibili.
] Si forſan linea o g ſecet lineã z m q intra circulũ: nõ poterit applicari prędicta probatio. Sed

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index