202175Liber Decimusſeptimus.
culos ſatis magnos, eoſque ſingulos diuide in quatuor partes æquales.
poſtea huic puncto qui ho-
109[Figure 109]
rum circulorum polus eſt, affige ex altero extremo regulam flexibilem, oblongam, ſed anguſtam.
hanc, manente illa extremitate in polo, extende per puncta quadrifariam circulos ſecantia, de-
ſcribendo ſecus eam, lineam in ſuperficie globi, ſic deſcribes quattuor lineas, ſeu quattuor ſemi-
circulos tranſeuntes per quattuor circulorum diuiſiones, qui ſemicirculi concurrent in punctum.
priori puncto diametraliter oppoſitum: eruntque ambo eclipticæ poli. Ex quibus deſcribe ecli-
pticam ipſam, necnon Zodiacum, Aequatorem, Tropicos, ac Circulos polares, vt in apparatu
de conſtructione Sphæræ materialis docuimus. deinde diuide Eclipticam, & Aequatorem in.
gr. 360. initio facto a ſectione, quam Verni Aequinoctij eſſe volueris. in ecliptica diſtincta ſint 12.
ſigna, cum ſuis characteribus ♈, ♉, & c. poſtea prædictam regulam ita diſpone, vt vtroque extremo
in polis iam inuentis affixa, ſit inſtar ſemicirculi volubilis circa globum, ipſum leniter radens: latus
verò vnum regulæ tranſeat præcisè per polos eclipticæ ſi producatur, quod latus ſolet dici linea,
fiduciæ. ſed huius ſemicircularis regulæ inſpice hanc figuram, cuius duo extrema A B. ſunt perfo-
rata, vt axi globi extra polos extanti affigi poſſit, atq; in eo conuolui, latus A C B. quod eſt linea fi-
duciæ tranſiens per polos A B. diuidatur bifariam in C. à quo verſus vtrumq; extremum diuidatur
in gr. 90. ad ipſos polos deſinentes, ſicut figura indicat. Adaptatur igitur hic ſemicirculus vt ſit mo-
bilis in polis eclip@icæ, erit inſtar omnium circulorum latitudinis, qui concipi poſſunt. Iam diuide
totum globum in 12. ſectiones æquales, ducendo lineas à polis eclipticæ tranſeuntes per ſingula ſin-
gulorum initia, ſic enim erit totus globus diuiſus in 12. oblongas ſectiones, quæ erunt inſtar 11. Pe-
ponis ſectiones æquales, & vnaquæq; erit eiuſdem appellationis cum eo ſigno, quod in eius medio
exiſtet. Globo igitur ſic parato, ei ſic vnamquamq; Stellam loco ſibi debito appinges. Stellæ illius,
quæ in globo pingenda eſt, accipe ex ſuperiori Catalogo primo eius longitudinem, eamq; in ecli-
ptica numera ab initio Arietis, & vbi terminabitur eius longitudo, ibi ſtatue ſemicirculum mobilẽ:
deinde ex Catalogo accipe eiuſdem Stellæ latitudinem Boream, vel Auſtrinam, eamq; numera in
ipſo ſemicirculo facto initio ab ecliptica verſus Boream, vel Auſtrum, prout oportuerit, atq; in fi-
ne, ſeu termino huius numerationis, ſeu latitudinis, depinge colore aureo aſſumptam Stellam, cum
charactere magnitudinis eius, aut coloris: exemplum. Arcturi Stellam ſic inſcribes; ex catalogo
præmiſſo accipe eius longitudinem, quæ terminatur in gr. 18. min. 30. Libræ; ideo ad hunc gradum
ſtatue ſemicirculum, quo ibi manente accipe eiuſdem latitudinem, quæ eſt gr. 31. min. 2. Borealis:
numera igitur eam in ſemicirculo verſus Boream gr. 31. 2. ibiq; depinge Stellam auream, cum cha
ractere primæ Magnitudinis, quæ Arcturum referet: idem facito cum reliquis Arcturi Stellis: po-
ſtea figuram ipſius Arcturi circa haſce ſtellas colore intermortuo, vel debili delinea, ne cõſtellatio-
nis huius Stellæ nimis offuſcentur. in quo hodie plurimum peccatur, dum potius animalia quæ-
dam, authomines, quam Stellæ pingi videntur. eodem modo omnes Aratææ Sphæræ aſteriſmos
delineabis.
hanc, manente illa extremitate in polo, extende per puncta quadrifariam circulos ſecantia, de-
ſcribendo ſecus eam, lineam in ſuperficie globi, ſic deſcribes quattuor lineas, ſeu quattuor ſemi-
circulos tranſeuntes per quattuor circulorum diuiſiones, qui ſemicirculi concurrent in punctum.
priori puncto diametraliter oppoſitum: eruntque ambo eclipticæ poli. Ex quibus deſcribe ecli-
pticam ipſam, necnon Zodiacum, Aequatorem, Tropicos, ac Circulos polares, vt in apparatu
de conſtructione Sphæræ materialis docuimus. deinde diuide Eclipticam, & Aequatorem in.
gr. 360. initio facto a ſectione, quam Verni Aequinoctij eſſe volueris. in ecliptica diſtincta ſint 12.
ſigna, cum ſuis characteribus ♈, ♉, & c. poſtea prædictam regulam ita diſpone, vt vtroque extremo
in polis iam inuentis affixa, ſit inſtar ſemicirculi volubilis circa globum, ipſum leniter radens: latus
verò vnum regulæ tranſeat præcisè per polos eclipticæ ſi producatur, quod latus ſolet dici linea,
fiduciæ. ſed huius ſemicircularis regulæ inſpice hanc figuram, cuius duo extrema A B. ſunt perfo-
rata, vt axi globi extra polos extanti affigi poſſit, atq; in eo conuolui, latus A C B. quod eſt linea fi-
duciæ tranſiens per polos A B. diuidatur bifariam in C. à quo verſus vtrumq; extremum diuidatur
in gr. 90. ad ipſos polos deſinentes, ſicut figura indicat. Adaptatur igitur hic ſemicirculus vt ſit mo-
bilis in polis eclip@icæ, erit inſtar omnium circulorum latitudinis, qui concipi poſſunt. Iam diuide
totum globum in 12. ſectiones æquales, ducendo lineas à polis eclipticæ tranſeuntes per ſingula ſin-
gulorum initia, ſic enim erit totus globus diuiſus in 12. oblongas ſectiones, quæ erunt inſtar 11. Pe-
ponis ſectiones æquales, & vnaquæq; erit eiuſdem appellationis cum eo ſigno, quod in eius medio
exiſtet. Globo igitur ſic parato, ei ſic vnamquamq; Stellam loco ſibi debito appinges. Stellæ illius,
quæ in globo pingenda eſt, accipe ex ſuperiori Catalogo primo eius longitudinem, eamq; in ecli-
ptica numera ab initio Arietis, & vbi terminabitur eius longitudo, ibi ſtatue ſemicirculum mobilẽ:
deinde ex Catalogo accipe eiuſdem Stellæ latitudinem Boream, vel Auſtrinam, eamq; numera in
ipſo ſemicirculo facto initio ab ecliptica verſus Boream, vel Auſtrum, prout oportuerit, atq; in fi-
ne, ſeu termino huius numerationis, ſeu latitudinis, depinge colore aureo aſſumptam Stellam, cum
charactere magnitudinis eius, aut coloris: exemplum. Arcturi Stellam ſic inſcribes; ex catalogo
præmiſſo accipe eius longitudinem, quæ terminatur in gr. 18. min. 30. Libræ; ideo ad hunc gradum
ſtatue ſemicirculum, quo ibi manente accipe eiuſdem latitudinem, quæ eſt gr. 31. min. 2. Borealis:
numera igitur eam in ſemicirculo verſus Boream gr. 31. 2. ibiq; depinge Stellam auream, cum cha
ractere primæ Magnitudinis, quæ Arcturum referet: idem facito cum reliquis Arcturi Stellis: po-
ſtea figuram ipſius Arcturi circa haſce ſtellas colore intermortuo, vel debili delinea, ne cõſtellatio-
nis huius Stellæ nimis offuſcentur. in quo hodie plurimum peccatur, dum potius animalia quæ-
dam, authomines, quam Stellæ pingi videntur. eodem modo omnes Aratææ Sphæræ aſteriſmos
delineabis.
Porrò Galaxiam ſic delineabis.
color totius Globi ſit cæruleus, viæ verò lacteæ ſubalbidus:
ea au
tem has conſtellationes peruadit, Centaurum Nauim; inter Oriona, & minorẽ Canem, pedes Eri-
chthonij, Perſeum, Caſſiopeam, caput Cephei, Cygnum, Sagittarium, Aquilam, Antinoum, Sa-
gittarium, Aram. in Cygno tamen diuiditur in duos ramos, quorum vnus per dictos aſteriſmos
tranſit, alter verò inter Lyram, & Aquilam deſcendit ad Ophiucum per Serpentem, & per caudam
Scorpij incedens, quoad cum priori ramo ad Centaurum vniatur. Ex hac tandem Stellarum de-
ſcriptione oritur eorum noua in 12. Zodiaci ſigna diuiſio; nam ductis, vti d ximus, ex polis ecl pti-
cæ 12. latitudinem circulis, totum cælum inſtar Peponis in 12. ſegmenta diuiditur, quæ ab vno polo
ad alterum pertinent; continentq; ſingula ſigna, & omnes etiã Stellas, denominantq; ab eo ſigno,
quod in medio cuiuſq; eſt: omnes igitur Stellæ, quæ ſunt v. g. in eo ſegmẽto, quod tranſit per Arie-
tem, dicuntur eſſe in Ariete, etiamſi ſint Zodiaci poli vicinæ, aliæ eodem modo in Tauro, & c.
tem has conſtellationes peruadit, Centaurum Nauim; inter Oriona, & minorẽ Canem, pedes Eri-
chthonij, Perſeum, Caſſiopeam, caput Cephei, Cygnum, Sagittarium, Aquilam, Antinoum, Sa-
gittarium, Aram. in Cygno tamen diuiditur in duos ramos, quorum vnus per dictos aſteriſmos
tranſit, alter verò inter Lyram, & Aquilam deſcendit ad Ophiucum per Serpentem, & per caudam
Scorpij incedens, quoad cum priori ramo ad Centaurum vniatur. Ex hac tandem Stellarum de-
ſcriptione oritur eorum noua in 12. Zodiaci ſigna diuiſio; nam ductis, vti d ximus, ex polis ecl pti-
cæ 12. latitudinem circulis, totum cælum inſtar Peponis in 12. ſegmenta diuiditur, quæ ab vno polo
ad alterum pertinent; continentq; ſingula ſigna, & omnes etiã Stellas, denominantq; ab eo ſigno,
quod in medio cuiuſq; eſt: omnes igitur Stellæ, quæ ſunt v. g. in eo ſegmẽto, quod tranſit per Arie-
tem, dicuntur eſſe in Ariete, etiamſi ſint Zodiaci poli vicinæ, aliæ eodem modo in Tauro, & c.
Hiſce peractis globo Meridianum, &
Horizontem accommoda, ita tamen, vt circa polos æqua-
toris diurno motu expeditè reuoluatur. adde tandem circuli quartam in gr. 90. diuiſam, quæ altero
extremo hærens Meridiano in vertice Horizontis, poſſit circa ſuperius hemiſphærium circumduci, ad om-
nes videlicet verticales, hæc dicitur quarta altitudinum, cuius officium mox apparebit.
toris diurno motu expeditè reuoluatur. adde tandem circuli quartam in gr. 90. diuiſam, quæ altero
extremo hærens Meridiano in vertice Horizontis, poſſit circa ſuperius hemiſphærium circumduci, ad om-
nes videlicet verticales, hæc dicitur quarta altitudinum, cuius officium mox apparebit.
QVoniam iucundum, atq;
vtile eſt Stellas cæli non de facie tantum, ſed eas diſtinctè internoſcere, atque
vnamquamq; proprio nomine compellare: ideò per Aratæam Sphæram id facilè ſic aſſequemur. Eam
igitur primò omnium oportet aſtronomicè collocare, eo modo, quo etiam Sphæram Armillarem
collocare docuimus; ſed amplius oportet aſſumere gradum Solis in Zodiaco, eumq; infra horizontem occi-
duum iuxta nocturnas horas elapſas deprimere: quod fiet ſi pro ſingulis horis ab occaſu Solis deſcendent gr.
15. Aequatoris cum ipſo gradu Solis: in hoc enim Globi ſtatu omnes Stellæ, & conſtellationes in Globo de-
pictas directè reſpicient ſtellas, & conſtellationes, & omnes, quarum ſunt imagines; vnde quodammodo eas
nobis oſtendent, & notificabunt. Aliter ſic, ſi nota ſit tibi Stella quæpiam, quam tunc videas, accipe eius alti-
tudinem ſupra horizontem per Quadrantem; deinde Sphæram motu diurno ita reuolue, donec Stella illa
in Globo depicta eadem altitudinem ſupra materialem horizontem obtineat; quam altitudinem in quarta
vnamquamq; proprio nomine compellare: ideò per Aratæam Sphæram id facilè ſic aſſequemur. Eam
igitur primò omnium oportet aſtronomicè collocare, eo modo, quo etiam Sphæram Armillarem
collocare docuimus; ſed amplius oportet aſſumere gradum Solis in Zodiaco, eumq; infra horizontem occi-
duum iuxta nocturnas horas elapſas deprimere: quod fiet ſi pro ſingulis horis ab occaſu Solis deſcendent gr.
15. Aequatoris cum ipſo gradu Solis: in hoc enim Globi ſtatu omnes Stellæ, & conſtellationes in Globo de-
pictas directè reſpicient ſtellas, & conſtellationes, & omnes, quarum ſunt imagines; vnde quodammodo eas
nobis oſtendent, & notificabunt. Aliter ſic, ſi nota ſit tibi Stella quæpiam, quam tunc videas, accipe eius alti-
tudinem ſupra horizontem per Quadrantem; deinde Sphæram motu diurno ita reuolue, donec Stella illa
in Globo depicta eadem altitudinem ſupra materialem horizontem obtineat; quam altitudinem in quarta