206194Diſſertatio Septima.
culos diſſipant, &
incendium augent.
Hinc ligna, cuiuſmodi bu-
xum & ebenum eſſe omnes nôrunt, quorum ſtamina nimis ſpiſſa,
& partes densè coagmentatæ, non adeò feliciter ardent, quia
igniculi-difficulter penetrant in interiores poros, nec illis in angu-
ftijs celeriter agitari poſſunt: ideo de Buxo loquens Plinius lib. 16.
cap. 16. ait, *in igne quoquè duritia, quæ ferro, nec flammâ, nec*
*carbone vtili. * Contrà verò quæ tenui conſtant texturâ, vt minus
habent ſalis ſixi & terræ, ita Sulphure atque Spiritibus abundant,
pro ratione corporis; propterea faciliùs conſlagrant, igniculis liberè
perreptantibus, ac celeriùs commotis.
xum & ebenum eſſe omnes nôrunt, quorum ſtamina nimis ſpiſſa,
& partes densè coagmentatæ, non adeò feliciter ardent, quia
igniculi-difficulter penetrant in interiores poros, nec illis in angu-
ftijs celeriter agitari poſſunt: ideo de Buxo loquens Plinius lib. 16.
cap. 16. ait, *in igne quoquè duritia, quæ ferro, nec flammâ, nec*
*carbone vtili. * Contrà verò quæ tenui conſtant texturâ, vt minus
habent ſalis ſixi & terræ, ita Sulphure atque Spiritibus abundant,
pro ratione corporis; propterea faciliùs conſlagrant, igniculis liberè
perreptantibus, ac celeriùs commotis.
Dand.
Res eſt ita aperta &
manifeſta, vt exempla adiungere
ſuperuacaneum ſit; illud tamen, quod de cauernulis aptiſſimè
animaduertiſti, videtur illuſtrari poſſe ijs, quæ de Iaracatiâ ſcri-
pſit Guillelmus Piſo de Medicina Braſil. lib. 4. cap. 63. pag. 100.
*Trunco eſt,* inquit, *admodum ſpinoſo, eoque rectiſſimo Iaracatia. *
*Caudicis medulla eſt Sambuci medullâ facilè mollior; quæ ſectâ*
*arbore continuò exiccatur. abitque in leuiſſimum puluerem, qui*
*decidit; moxque ablato ſpinoſo cortice relinquitur ſcapus concauus*
*arundine leuior, miris cancellis quaſi ex arte mirè fabricatus: *
*qui ſi ab igne accendatur, flammam luculenter fouet, faciſque*
*loco nobis iter facientibus de noste inſeruiebat. * Ligneæ ſcilicet
particulæ cancellatim poſitæ à peruagante flammâ corripiuntur,
cui ſpatium patet, in quo ſe explicet, ac dilatet. Sic aliquando
à ruſticis quibuſdam obſeruaui nocturnum lumen in ſuo mapali,
abſque olei diſpendio, nutriri accenſo ſuper laterem fruſtulo li-
gneo vix nucem æquante, quod valdè claram emittebat flammam;
& vno poſt non modicum tempus abſumpto aliud ſubſtituebant:
Cum autem interrogâſſem, quidillud eſſet, accepi nil aliud eſſe
quàm ſeruatos ex conciſâ quercu nodos contuſos, & optimè exic-
catos: Exillâ nimirum contuſione factum eſt, vt partes diſiunge-
rentur, & abſumpto humore aqueo relinquerentur inanitates, in
quibus flamma pererrans conflagrationem promoueret. Subue-
reor tamen, vtrùm fuerint illæ nodoſæ ligni partes, an potiùs pi-
lulæ, de quibus ait Plinius lib. 16. cap. 7. Naſcuntur in eo (ſcilicet
in Robore) *& piluæ nucibus non abſimiles, intus babentes floc-*
*cos molles lucernarum luminibus aptos, nam & ſinè oleo flagrant. *
Sed quæcunque tandem fuerit materia illa, certè interſita habebat
ſpatiola, in quibus flamma perreptare poſſet. Neque alia ſubeſo
ſuperuacaneum ſit; illud tamen, quod de cauernulis aptiſſimè
animaduertiſti, videtur illuſtrari poſſe ijs, quæ de Iaracatiâ ſcri-
pſit Guillelmus Piſo de Medicina Braſil. lib. 4. cap. 63. pag. 100.
*Trunco eſt,* inquit, *admodum ſpinoſo, eoque rectiſſimo Iaracatia. *
*Caudicis medulla eſt Sambuci medullâ facilè mollior; quæ ſectâ*
*arbore continuò exiccatur. abitque in leuiſſimum puluerem, qui*
*decidit; moxque ablato ſpinoſo cortice relinquitur ſcapus concauus*
*arundine leuior, miris cancellis quaſi ex arte mirè fabricatus: *
*qui ſi ab igne accendatur, flammam luculenter fouet, faciſque*
*loco nobis iter facientibus de noste inſeruiebat. * Ligneæ ſcilicet
particulæ cancellatim poſitæ à peruagante flammâ corripiuntur,
cui ſpatium patet, in quo ſe explicet, ac dilatet. Sic aliquando
à ruſticis quibuſdam obſeruaui nocturnum lumen in ſuo mapali,
abſque olei diſpendio, nutriri accenſo ſuper laterem fruſtulo li-
gneo vix nucem æquante, quod valdè claram emittebat flammam;
& vno poſt non modicum tempus abſumpto aliud ſubſtituebant:
Cum autem interrogâſſem, quidillud eſſet, accepi nil aliud eſſe
quàm ſeruatos ex conciſâ quercu nodos contuſos, & optimè exic-
catos: Exillâ nimirum contuſione factum eſt, vt partes diſiunge-
rentur, & abſumpto humore aqueo relinquerentur inanitates, in
quibus flamma pererrans conflagrationem promoueret. Subue-
reor tamen, vtrùm fuerint illæ nodoſæ ligni partes, an potiùs pi-
lulæ, de quibus ait Plinius lib. 16. cap. 7. Naſcuntur in eo (ſcilicet
in Robore) *& piluæ nucibus non abſimiles, intus babentes floc-*
*cos molles lucernarum luminibus aptos, nam & ſinè oleo flagrant. *
Sed quæcunque tandem fuerit materia illa, certè interſita habebat
ſpatiola, in quibus flamma perreptare poſſet. Neque alia ſubeſo