Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

List of thumbnails

< >
121
121 (101)
122
122 (102)
123
123 (103)
124
124 (104)
125
125 (105)
126
126 (106)
127
127 (107)
128
128 (108)
129
129 (109)
130
130 (110)
< >
page |< < (187) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div652" type="section" level="1" n="169">
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12168" xml:space="preserve">
              <pb o="187" file="0207" n="207" rhead="LIBER SECVNDVS."/>
            vt in ſecunda figura apparet. </s>
            <s xml:id="echoid-s12169" xml:space="preserve">Sumantur autem arcus A F, C G, grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12170" xml:space="preserve">25 {3/4}. </s>
            <s xml:id="echoid-s12171" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12172" xml:space="preserve">puncta F, G, con-
              <lb/>
            nectantur recta linea ipſam B D, ſecante in H, puncto, è quo, vt centro, ar cus deſcribatur I K, ſit{q́ue} ar-
              <lb/>
            cus I K, æqualis altitudini poli; </s>
            <s xml:id="echoid-s12173" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12174" xml:space="preserve">ex H, per K, recta ducatur ſecans A C, in L, puncto, e quo circu-
              <lb/>
            lus deſcriptus diuidatur in partes 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s12175" xml:space="preserve">æquales, initio facto à recta A C, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12176" xml:space="preserve">per diuiſionum puncta, ac
              <lb/>
            centrum L, rectæ ducantur ſecantes circulum A B C D, in 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s12177" xml:space="preserve">punctis, ad quæ ex E, rectæ emiſſæ da-
              <lb/>
            bunt initia ſignorum. </s>
            <s xml:id="echoid-s12178" xml:space="preserve">Nam C, erit initium ♈; </s>
            <s xml:id="echoid-s12179" xml:space="preserve">primum deinde punctum verſus G, initium ♉; </s>
            <s xml:id="echoid-s12180" xml:space="preserve">ſe-
              <lb/>
            quens, initium ♊, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12181" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s12182" xml:space="preserve">Per hanc autem figuram inueſtigabimus in æquinoctiali linea puncta, per quæ
              <lb/>
            lineæ ſignorum aſcendentium debent duci, vt mox trademus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12183" xml:space="preserve">Cæterum non eſt neceſſe hic, vt lineæ ſu-
              <lb/>
            pra rectam B D, reſpondeant lineis infra eandem B D, ſecundum lineam rectam, quemadmodum in ſu-
              <lb/>
            periori figura; </s>
            <s xml:id="echoid-s12184" xml:space="preserve">licet aliquando reſpondeant, vt in hac figura ad latitudinem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12185" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s12186" xml:space="preserve">conſtructa ac-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0207-01" xlink:href="note-0207-01a" xml:space="preserve">10</note>
            cidit in lineis ♍, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12187" xml:space="preserve">♏. </s>
            <s xml:id="echoid-s12188" xml:space="preserve">Hæ enim rectas lineas conſtituunt cum lineis ♒, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12189" xml:space="preserve">♊; </s>
            <s xml:id="echoid-s12190" xml:space="preserve">ſunt tamen om-
              <lb/>
            nes aliæ vltra centrum producendæ, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12191" xml:space="preserve">productæ punctis diſtinguendæ, ne cum alijs confundantur, at-
              <lb/>
            que eadem illis ſigna aſcribenda. </s>
            <s xml:id="echoid-s12192" xml:space="preserve">Vnde fit vt linea ♒, habeat etiam ſignum ♍; </s>
            <s xml:id="echoid-s12193" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12194" xml:space="preserve">linea ♊, ſignum
              <lb/>
            ♏; </s>
            <s xml:id="echoid-s12195" xml:space="preserve">ſimiliter linea ♍, ſignum ♒; </s>
            <s xml:id="echoid-s12196" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12197" xml:space="preserve">linea ♏, ſignum ♊; </s>
            <s xml:id="echoid-s12198" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12199" xml:space="preserve">linea ♈, ſignum ♎; </s>
            <s xml:id="echoid-s12200" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s12201" xml:space="preserve">linea ♎,
              <lb/>
            ſignum ♈; </s>
            <s xml:id="echoid-s12202" xml:space="preserve">atque ita quælibet linea habebit ſuum proprium ſignum ex deſcriptione, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12203" xml:space="preserve">adhuc ſignum il-
              <lb/>
            lius lineę, quæ producta rectam cum ea lineam conſtituit. </s>
            <s xml:id="echoid-s12204" xml:space="preserve">Quæres, quoniam ad deſcriptionem ſignorum
              <lb/>
            aſcendentium magnam affert vtilitatem, diligenter notanda eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s12205" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12206" xml:space="preserve">IT AQVE in recta linea E D, prioris figuræ ſumatur recta E O, æqualis meridianæ lineæ E I,
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0207-02" xlink:href="note-0207-02a" xml:space="preserve">Deſcriptio aſcẽ
                <lb/>
              dentium ſigno-
                <lb/>
              rum in horolo
                <lb/>
              gio per proxi-
                <lb/>
              mas duas figu-
                <lb/>
              @as, ſ
                <unsure/>
              ecundum
                <lb/>
              praxim Andre@
                <lb/>
              Schoneri.</note>
            horologij interceptæ inter E, centrum Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12207" xml:space="preserve">lineam æquinoctialem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12208" xml:space="preserve">per O, ipſi A C, pa-
              <lb/>
            rallela agatur ſecans lineas ſignorum ex E, emiſſas in P, Q, R, S; </s>
            <s xml:id="echoid-s12209" xml:space="preserve">adeò vt poſito centro E, huius
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0207-03" xlink:href="note-0207-03a" xml:space="preserve">20</note>
            figurę in centro E, Aequatoris horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12210" xml:space="preserve">puncto O, in puncto I, parallela per O@, ducta congruat li-
              <lb/>
            neæ æquinoctiali. </s>
            <s xml:id="echoid-s12211" xml:space="preserve">Si igitur hæc puncta ex O, ſumpta in lineam æquinoctialem horologij ab I, hincinde
              <lb/>
            transferantur, per quæ ipſi lineæ meridianæ ducantur parallelæ, ſecabuntur tropici in punctis, per quę
              <lb/>
            lineæ ſignorum aſcendentium tranſeunt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12212" xml:space="preserve">Nam per puncta tropici ♑, incedunt lineę ſignorum ſemi-
              <lb/>
            circuli A D C, nempe ♒, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12213" xml:space="preserve">♓, in horis ante meridiem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12214" xml:space="preserve">♈, in ipſa hora meridiei, at ♉, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12215" xml:space="preserve">♊, in
              <lb/>
            horis poſt meridiem: </s>
            <s xml:id="echoid-s12216" xml:space="preserve">per puncta vero tropici ♋, lineæ ſignorum reliquorum his oppoſitorum, vt ♏, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12217" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ♐, in horis post meridiem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12218" xml:space="preserve">♎, in ipſa hora meridiei, at ♌, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12219" xml:space="preserve">♍, in horis ante meridiem.</s>
            <s xml:id="echoid-s12220" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12221" xml:space="preserve">RVRSVS in recta E D, poſterioris figuræ ſumatur E M, eidem meridianæ E I, in horologio in-
              <lb/>
            terceptæ inter E, centrum Aequatoris, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12222" xml:space="preserve">lineam æquinoctialem, æqualis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12223" xml:space="preserve">per M, ipſi A C, paralle-
              <lb/>
            la agatur; </s>
            <s xml:id="echoid-s12224" xml:space="preserve">adeo vt rurſus poſito centro E, huius figuræ in centro E, Aequatoris horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12225" xml:space="preserve">puncto M,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0207-04" xlink:href="note-0207-04a" xml:space="preserve">30</note>
            in puncto I, parallela per M, ducta æquinoctiali lineæ congruat. </s>
            <s xml:id="echoid-s12226" xml:space="preserve">ſecabit en
              <unsure/>
            im hæc parallela lineas ſigno-
              <lb/>
            rum ex E, emiſſas in punctis, quæ accepta ex M, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12227" xml:space="preserve">in lineam æquinoctialem horologij translata ex I, da-
              <lb/>
            bunt puncta, per quę lineæ aſcendentium ſignorum in linea æquinoctiali duci debent: </s>
            <s xml:id="echoid-s12228" xml:space="preserve">hac tamen lege, vt
              <lb/>
            puncta ſignorum ♉, ♊, ♋, ♏, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12229" xml:space="preserve">♐, transferantur in horas ante meridiem, puncta verò reliquorum
              <lb/>
            ſignorum in horas pomeridianas, eo nimirum ordine, quem habent ſigna in parallela per M, ducta, ſi ęqui
              <lb/>
            noctiali lineę horologij ſuperponeretur, ita vt centrum E, caderet ſurſum verſus, (quod contingeret,
              <lb/>
            ſi E, centrum Aequatoris in horologio acceptum fuiſſet verſus punctum H) & </s>
            <s xml:id="echoid-s12230" xml:space="preserve">linea ♉, vel punctum A,
              <lb/>
            huius figuræ, ad partem dextram horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12231" xml:space="preserve">c.</s>
            <s xml:id="echoid-s12232" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12233" xml:space="preserve">IAM ſi hæc puncta æquinoctialis lineæ cum punctis reſpondentibus in tropicis per lineas rectas
              <lb/>
            coniungantur, habebuntur lineæ ſignorum aſcendentium, vt prius. </s>
            <s xml:id="echoid-s12234" xml:space="preserve">Lineæ autem ♈, ♎, ♋, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12235" xml:space="preserve">♑, ducen-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0207-05" xlink:href="note-0207-05a" xml:space="preserve">40</note>
            tur, vt ante diximus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12236" xml:space="preserve">Huius operationis demonſtratio nulla adducitur ab Andrea Schonero, ſed ſola
              <lb/>
            praxi contentus, quæ ſine dubio pulcherrima eſt, eam ſcriptis mandauit.</s>
            <s xml:id="echoid-s12237" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s12238" xml:space="preserve">VTILITATEM porro habent ſigna aſcendentia in horologio deſcripta in ſignem valde, ac il-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0207-06" xlink:href="note-0207-06a" xml:space="preserve">Per ſigna aſcẽ
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              dentia in horo
                <lb/>
              logio deſcripta
                <lb/>
              exploratur ſitus
                <lb/>
              totius cœli quo
                <lb/>
              libet momento
                <lb/>
              temporis.</note>
            luſtrem: </s>
            <s xml:id="echoid-s12239" xml:space="preserve">quippe cum exipſis quolibet momento temporis totum propemodum cœli ſitum exploremus.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s12240" xml:space="preserve">Nam ex vmbra gnomonis cadente in lineam aliquam ſignorum aſcendentium, confestim cognoſcimus,
              <lb/>
            quodnam ſignum tunc temporis ſupra Horizontem emergat, ac proinde, quodnam occidat, cùm neceſſe
              <lb/>
            ſit, oppoſitum tunc ſignum occidere. </s>
            <s xml:id="echoid-s12241" xml:space="preserve">Ex ſigno rurſus aſcendente facile in cognitionem ſigni, quod cœlum
              <lb/>
            tunc mediat, atque adeò & </s>
            <s xml:id="echoid-s12242" xml:space="preserve">oppoſiti, quod angulum terræ oecupat, perueniemus ex ijs, quæ paulo ante in
              <lb/>
            hac propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12243" xml:space="preserve">tradidimus. </s>
            <s xml:id="echoid-s12244" xml:space="preserve">Quod vt facilius aſſequamur, deſcribendæ erunt duæ tabellæ, vna ad ſiniſtram
              <lb/>
            partem horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12245" xml:space="preserve">ad dextram altera, in quarum priore contineantur hæc ſex ſigna aſcendentia ♈, ♉,
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0207-07" xlink:href="note-0207-07a" xml:space="preserve">50</note>
            ♊, ♋, ♌, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12246" xml:space="preserve">♍, vna cum ſex ſignis oppoſitis, quæ tunc ſub Horizontem deſcendunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12247" xml:space="preserve">cum alijs ſex,
              <lb/>
            quæin Meridiano ſupra Horizontem reperiuntur illo tempore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12248" xml:space="preserve">denique cum ſex, quæ hiſce vltimis op-
              <lb/>
            ponuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12249" xml:space="preserve">in Meridiano infra Horizontem exiſtunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s12250" xml:space="preserve">In poſteriore verò alia ſex ſigna aſcendentia ♎,
              <lb/>
            ♏, ♐, ♑, ♒, & </s>
            <s xml:id="echoid-s12251" xml:space="preserve">♓, vnà cum deſcendentibus, cœlum mediantibus, atque in angulo terræ exiſtentibus
              <lb/>
            collocentur, cuiuſm
              <unsure/>
            odi ſunt ſequentes duæ tabellæ ad latitudinem grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s12252" xml:space="preserve">42. </s>
            <s xml:id="echoid-s12253" xml:space="preserve">fabricatæ.</s>
            <s xml:id="echoid-s12254" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div659" type="section" level="1" n="170">
          <head xml:id="echoid-head173" xml:space="preserve">SEQVVNTVR TABELLÆ.</head>
        </div>
      </text>
    </echo>