Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
181 175
182 176
183 177
184 178
185 179
186 180
187 181
188 182
189 183
190 184
191 185
192 186
193 187
194 188
195 189
196 190
197 191
198 192
199 193
200 194
201 195
202 196
203 197
204 198
205 199
206 200
207 201
208 202
209 203
210 204
< >
page |< < (201) of 778 > >|
207201OPTICAE LIBER VI.
169[Figure 169]e b f a d m h t z g170[Figure 170]q e a b d m h z
15. Si uiſ{us} ſit extra ſuperficiem incidẽtiæ: imago lineæ rectæ infinitæ, nec parallelæ, nec tan-
gentis, nec ſecantis peripheriam cir
culi (qui eſt communis ſectio ſuper- ficierum, reflexionis & ſpeculi ſphæ- rici cõuexi) uidebitur curua. 50 p 6.
SI uerò lineæ a g, b g fuerint inæ-
quales:
linea a b protracta aut ſe-
cabit ſpeculũ:
aut non. Sit quòd
nõ ſecet:
& ſit a g maior g b: & fiat cir-
culus ſuper g ad quantitatem a g:
qui
ſit a e q:
& producatur a b, quouſq; ca
datin circulũ ex parte b:
cadat in pun
ctum e.
Patet ex ſuperioribus [11 uel
12 n] quòd imago arcus a e eſt curua.

Punctum imaginis a ſit z:
punctũ ima
ginis e ſit m:
erit z m imago arcus a e.
Et quoniam imago pũcti b remotior
eſt à cẽtro, quàm imago puncti e:
erit
imago lineæ a b curua:
quod etiã per
puncta media arcus a e & lineæ a b fa
ciliter poterit probari.
Quod eſt propoſitum.
16. Si uiſ{us} ſit extra ſuperficiem incidentiæ: imago lineæ rectæ infinitæ, tangentis periphe-
riam circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi ſphærici conuexi)
uidebitur curua. 51 p 6.
SI uerò linea a b tangit ſpeculum: aut ſecabit: aut continget. Tangat primò: & g ſit cẽtrum ſpe-
culi:
& ducantur lineæ a g, b g. Superficies a b g ſecabit ſpeculum ſuper circulum communem
[per 1 th.
1 ſphær. ] qui ſit e h z. Palàm, quòd linea a b continget ſpeculum in hoc circulo [ſunt
enim peripheria e h z, & recta a b in eodem incidentiæ plano:
& a b continuata tangit ſpeculum ex
theſi.
Quare tangit in peripheria e h z. ] Contingat in puncto e. Protrahatur ergo a b uſq; ad e: d ſit
centrum uiſus.
Superficies, in qua ſunt lineæ d g, a g ſecabit ſpeculum ſuper circulum, communem
ſuperficiei reflexionis & ſpeculi [per 1 th.
1 ſphær. ] Sit arcus illius circuli z p: ſimiliter linea com-
munis ſuperficiei reflexionis & ſpeculi, in qua ſunt d g, b g:
& arcus illius circuli ſit h p. Palam [è 29
n 5] quòd b reflectitur ad d ab aliquo puncto arcus h p.
Si à puncto illo ducatur contingens: ſecabit
lineam b g, & punctum ſectionis erit finis contingentiæ [per 17 n 5.
] Sit punctum illud m. Palàm
etiam, quòd ſi à puncto m ducatur contingens arcum circuli e h:
cadet contingens illa citra e: quo-
niam a b contingit in puncto e, & punctũ b eſt altius puncto m.
Cadat igitur in punctum f: quæ con
tingens producta ſecabit lineam a e:
ſecet in puncto t: ex alia parte ſecabit lineam a g: [per 11 ax] ſe-
cet in puncto c.
Fiat [per 23 p 1] angulus b g s æqualis angulo b g d: & producatur g s uſq; ad pun-
ctum l ad æqualitatem lineæ d g:
erit ergo [per 26 p 3] arcus h s æqualis arcui h p. Et ſicut reflecti-
tur b ad d, ab aliquo puncto arcus h p:
ſic reflectetur
171[Figure 171]l k x s y e t q b a f u r m h o m z g p d ad l, ab aliquo puncto arcus h s. Et erit reflexio à pun-
cto f, ſicut in arcu h p eſt reflexio à puncto, à quo du-
citur contingẽs ad punctũm.
Et illa duo puncta ſunt
eiuſdem longitudinis à pũcto m.
[Si enim duæ rectæ
ab eodem puncto peripheriam tangentes, duabus ſe-
midiametris connectantur:
recta à centro ad idẽ pun
ctum ducta bifariam ſecabit angulum in centro per 2
conſectarium 36 p 3.
15 d. 8 p 1: & peripheriæ angulis in
centro æqualibus ſubtenſæ, & rectę eaſdem periphe-
rias ſubtendentes æquabuntur per 26.
29 p 3: quare
prædicta duo reflexionũ puncta à puncto m æquabi-
liter diſtabunt.
] Ducantur ergo lineę b f, l f. Item a re-
flectatur ad d ab aliquo puncto arcus z p [per 29 n 5.
]
Verùm in triangulo h z p duo arcus h z, h p maiores
ſunt tertio z p:
[ք 5 th. 1 ſphæricorũ Menelai] ſed h p eſt æqualis h s [ex cõcluſo. ] Igitur z p eſt mi-
nor z s.
Reſcindatur z s ad æqualitatẽ in pũcto y [id uerò promptè præſtiterís, ſi latus anguli ad ter-
minũ g rectæ g z, æquati angulo z g p, in peripheriã cõtinuaueris:
ſic enim peripheria angulo æqua-
to ſubtenſa æquabitur peripheriæ z p per 33 p 6] & ducatur linea g y, quę ꝓducta ad æqualitatẽ g d,
neceſſariò ſecabit lineã f l [quia ſecat angulũ z g l.
] Secet in pũcto x: & ſit g x k æqualis g d. Palàm,
quòd ſicut a reflectitur ad d, ab aliquo puncto arcus z p:
ſimiliter reflectitur ad k, ab aliquo puncto
arcus z y.
Dico, quòd non reflectetur ad ipſum, niſi à pũcto, quod eſt citra f, ex parte z. Si enim dica-
tur, quòd poſsit à puncto f, uel alio puncto arcus f y:
linea ducta à pũcto a ad punctũ reflexionis, ſe-
cabit lineam b f:
& ad idem punctum ſectionis reflectetur punctum k, & ad idẽ punctum reflectetur

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index