Vitruvius
,
De architectura libri decem ad Caesarem Augustum, omnibus omnium editionibus longè emendatiores, collatis veteribus exemplis
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 9
[out of range]
>
<
1 - 9
[out of range]
>
page
|<
<
(187)
of 530
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div119
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
102
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10325
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
187
"
file
="
209
"
n
="
209
"
rhead
="
DE ARCHITEC. LIB. V.
"/>
tactuq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10326
"
xml:space
="
preserve
">feriens ſingulorum vaſorum caua, excitauerit auctam claritatem,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10327
"
xml:space
="
preserve
">concentu conuenientem ſibi conſonantiam. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10328
"
xml:space
="
preserve
">Sin autem amplior erit
<
lb
/>
magnitudo theatri, tunc altitudo diuidatur in partes quatuor, vti tres ef-
<
lb
/>
ficiantur regiones cellarum tranſuerſe deſignatæ, vna harmoniæ, altera
<
lb
/>
chromatos, tertia diatoni. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10329
"
xml:space
="
preserve
">Et ab imo quæ erit prima, ea ex harmonia col-
<
lb
/>
locetur ita, vti in minore theatro ſupra ſcriptum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10330
"
xml:space
="
preserve
">In mediana autem
<
lb
/>
parte prima, in extremis cornibus ad chromaticen hyperbolæon haben-
<
lb
/>
tia ſonitum ponantur: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10331
"
xml:space
="
preserve
">in ſecundis ab his diateſſaron ad chromaticen die-
<
lb
/>
zeugmenon: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10332
"
xml:space
="
preserve
">in tertiis diateſſaron ad chromaticen ſynemmenon, in quar-
<
lb
/>
tis diateſſaron ad chromaticen ſynemmenon, quintis diateſſaron ad chro
<
lb
/>
maticen hypaton, ſextis ad parameſen, quòd & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10333
"
xml:space
="
preserve
">ad chromaticen hyperbo-
<
lb
/>
læon diapente, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10334
"
xml:space
="
preserve
">ad chromaticen meſon, diateſſaron habeant conſonan-
<
lb
/>
tiæ communitatem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10335
"
xml:space
="
preserve
">In medio nihil eſt collocandum, ideo quòd ſonituum
<
lb
/>
nulla alia qualitas in chromatico genere ſymphoniæ conſonantiam poteſt
<
lb
/>
habere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10336
"
xml:space
="
preserve
">In ſumma verò diuiſione, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10337
"
xml:space
="
preserve
">regione cellarum, in cornibus primis
<
lb
/>
ad diatonon hyperboleon, fabricata vaſa ſonitu ponantur, in ſecundis dia-
<
lb
/>
teſſaron ad diatonon diezeugmenon, tertiis diateſſaron ad diatonon ſy-
<
lb
/>
nemmenon, quartis diateſſaron ad diatonon meſon, quintis diateſſaron
<
lb
/>
ad diatonon hypaton, ſextis diateſſaron ad proſlambanomenon: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10338
"
xml:space
="
preserve
">in me-
<
lb
/>
dio ad meſem, quòd ea, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10339
"
xml:space
="
preserve
">ad proslambanomenon diapaſon, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10340
"
xml:space
="
preserve
">diatonon
<
lb
/>
hypaton, diapente habet ſymphoniarum communitates. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10341
"
xml:space
="
preserve
">Hæc autem ſi
<
lb
/>
quis voluerit ad perfectum facile perducere, animaduertat in extremo li-
<
lb
/>
bro diagramma muſica ratione deſignatum, quòd Ariſtoxenus magno
<
lb
/>
vigore & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10342
"
xml:space
="
preserve
">induſtria, generatim diuiſis modulationibus conſtitutum reli-
<
lb
/>
quit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10343
"
xml:space
="
preserve
">de quo ſi quis ratiocinationibus his attenderit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10344
"
xml:space
="
preserve
">ad naturam vo-
<
lb
/>
cis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10345
"
xml:space
="
preserve
">ad audientium delectationes, facilius valuerit theatrorum efficere
<
lb
/>
perfectiones. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10346
"
xml:space
="
preserve
">Dicet aliquis forte multa theatra Romæ quotannis facta
<
lb
/>
eſſe, neque vllam rationem harum rerum in his fuiſſe: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10347
"
xml:space
="
preserve
">ſed errauit in eo,
<
lb
/>
quòd omnia publica lignea theatra tabulationes habent complures, quas
<
lb
/>
neceſſe eſt ſonare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10348
"
xml:space
="
preserve
">Hoc verò licet animaduertere etiam à citharœdis, qui
<
lb
/>
ſuperiore tono, cum volunt canere, aduertunt ſe ad ſcenæ valuas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10349
"
xml:space
="
preserve
">ita
<
lb
/>
recipiunt ab earum auxilio conſonantiam vocis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10350
"
xml:space
="
preserve
">Cum autem ex ſolidis
<
lb
/>
rebus theatra conſtituuntur, id eſt ex ſtructura cæmentorum, lapide, mar-
<
lb
/>
more, quæ ſonare non poſſunt, tunc ex his hac ratione ſunt explicanda.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10351
"
xml:space
="
preserve
">Sin autem quæritur, in quo theatro ea ſint facta, Romæ non poſſumus
<
lb
/>
oſtendere, ſed in Italiæ regionibus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10352
"
xml:space
="
preserve
">in pluribus Græcorum ciuitatibus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10353
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
Etiamq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10354
"
xml:space
="
preserve
">autorem habemus L. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10355
"
xml:space
="
preserve
">Mummium, qui diruto theatro Corin-
<
lb
/>
thiorum eius ænea Romam deportauit, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10356
"
xml:space
="
preserve
">de manubiis ad ædem Lunæ
<
lb
/>
dedicauit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10357
"
xml:space
="
preserve
">Multi etiam ſolertes Architecti, qui in oppidis non magnis
<
lb
/>
theatra conſtituerunt, propter inopiam, fictilibus doliis ita ſonantibus ele-
<
lb
/>
ctis, hac ratiocinatione compoſitis, perfecerunt vtiliſsimos effectus.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s10358
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>