Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Page concordance

< >
Scan Original
51 21
52
53 22
54
55 23
56
57 24
58
59 25
60
61 26
62
63 27
64
65 28
66
67 29
68
69 30
70
71 31
72
73 32
74
75 33
76
77
78
79 35
80
< >
page |< < (6) of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="14">
          <pb o="6" file="0021" n="21" rhead="PRIMVS"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s469" xml:space="preserve">De electione locorum ſalubrium & </s>
            <s xml:id="echoid-s470" xml:space="preserve">quæ obſint ſalubritati & </s>
            <s xml:id="echoid-s471" xml:space="preserve">vnde
              <lb/>
            lumina capiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s472" xml:space="preserve"># Caput. </s>
            <s xml:id="echoid-s473" xml:space="preserve"># IIII.</s>
            <s xml:id="echoid-s474" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s475" xml:space="preserve">In ipſis vero mœnibus ea erunt principia. </s>
            <s xml:id="echoid-s476" xml:space="preserve">Primum electio loci ſaluberri-
              <lb/>
            mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s477" xml:space="preserve">Is autem erit excelſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s478" xml:space="preserve">non nebuloſus: </s>
            <s xml:id="echoid-s479" xml:space="preserve">non pruinoſus, regioneſ
              <lb/>
            cœli ſpectans, ne æſtuoſas, ne frigidas, ſed temperatas. </s>
            <s xml:id="echoid-s480" xml:space="preserve">Deinde ſi eui-
              <lb/>
            tabitur paluſtris vicinitas. </s>
            <s xml:id="echoid-s481" xml:space="preserve">Cum enim auræ matutinæ cum ſole orien-
              <lb/>
            te ad oppidum peruenient, & </s>
            <s xml:id="echoid-s482" xml:space="preserve">iis ortæ nebulæ adiungẽtur, ſpirituſ be-
              <lb/>
            ſtiarum paluſtrium venenatos cum nebula mixtos in habitatorũ cor-
              <lb/>
            pora flatus ſpargent, efficient locum peſtilentem. </s>
            <s xml:id="echoid-s483" xml:space="preserve">Item ſi ſecundũ ma-
              <lb/>
            re erunt mœnia, ſpectabunt ad meridiem, aut ad occidentem, nõ erũt
              <lb/>
            ſalubria: </s>
            <s xml:id="echoid-s484" xml:space="preserve">quia per æſtatem cœlum meridianum ſole exoriente caleſcit,
              <lb/>
            meridie ardet. </s>
            <s xml:id="echoid-s485" xml:space="preserve">Item quod ſpectat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit,
              <lb/>
            meridie calet, veſpere feruet, Igitur mutatiõibus caloris & </s>
            <s xml:id="echoid-s486" xml:space="preserve">refrigeratio-
              <lb/>
            nis, eorpora quæ in iis locis ſunt, vitiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s487" xml:space="preserve">Hoc autem licet animaduer-
              <lb/>
            tere etiam ex iis quæ nõ ſunt animalia. </s>
            <s xml:id="echoid-s488" xml:space="preserve">In cellis enim uinariis tectis , lu-
              <lb/>
            mina nemo capit a meridie, nec ab occidente, ſed a ſeptentrione: </s>
            <s xml:id="echoid-s489" xml:space="preserve">ꝙ ea re-
              <lb/>
            gio nullo tempore mutationes recipit, ſed eſt firma perpetuo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s490" xml:space="preserve">immu-
              <lb/>
            tabilis. </s>
            <s xml:id="echoid-s491" xml:space="preserve">Ideo etiam & </s>
            <s xml:id="echoid-s492" xml:space="preserve">granaria quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem
              <lb/>
            cito mutant. </s>
            <s xml:id="echoid-s493" xml:space="preserve">obſonia & </s>
            <s xml:id="echoid-s494" xml:space="preserve">poma, quæ non in ea cœli parte ponũtur quæ
              <lb/>
            eſt auerſa a ſolis curſu, nõ diu ſeruãtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s495" xml:space="preserve">Nam ſemper calor cum exco-
              <lb/>
            quit, aeribus firmitatem eripit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s496" xml:space="preserve">vaporibus feruidis exuggendo natu-
              <lb/>
            rales virtutes, diſſoluit eas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s497" xml:space="preserve">feruore molleſcentes efficit imbecillas: </s>
            <s xml:id="echoid-s498" xml:space="preserve">vt
              <lb/>
            etiam in ferro animaduertimus:</s>
            <s xml:id="echoid-s499" xml:space="preserve">quod quãuis natura ſit durum, in for-
              <lb/>
            nacibus ab ignis vapore percalefactum ita molleſcit, vti in omne genus
              <lb/>
            formæ faciliter fabricetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s500" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s501" xml:space="preserve">idem cum molle & </s>
            <s xml:id="echoid-s502" xml:space="preserve">candens eſt, ſi refrige-
              <lb/>
            retur tinctum frigida, redureſcit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s503" xml:space="preserve">reſtituitur in antiquam proprieta-
              <lb/>
            tem. </s>
            <s xml:id="echoid-s504" xml:space="preserve">Licet etiam conſiderare hæc ita eſſe, ex eo, ꝙ æſtate, non ſolum in
              <lb/>
            peſtilentibus locis, ſed etiam in ſalubribus, omnia corpora calore fiant
              <lb/>
            imbecilla: </s>
            <s xml:id="echoid-s505" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s506" xml:space="preserve">per hiemem, etiam quæ ſint peſtilentiſſimæ regiones, effi-
              <lb/>
            ciantur ſalubres, ideo ꝙ a refrigerationibus ſolidantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s507" xml:space="preserve">Non minus
              <lb/>
            etiam ꝙ quæ a frigidis regionibus corpora traducuntur in calidas, non
              <lb/>
            poſſunt durare, ſed diſſoluuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s508" xml:space="preserve">Quæ autem ex calidis locis, ſub ſeptẽ-
              <lb/>
            trionum regiones frigidas, non modo non laborant immutatione loci
              <lb/>
            valitudinibus, ſed etiam confirmantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s509" xml:space="preserve">Quare cauendum eſſe uidetur
              <lb/>
            in mœnib{us} collocãdis ab iis regiõibus, quæ calorib{us}, flat{us} ad corpora ho-
              <lb/>
            minũ pñt ſpargere. </s>
            <s xml:id="echoid-s510" xml:space="preserve">Nam ꝗa ex principiis, q̃ græci {στ}οιχ{\~εῖ}α appellãt, oĩa
              <lb/>
            corpora ſunt cõpoſita, ideſt ex calore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s511" xml:space="preserve">hũore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s512" xml:space="preserve">terreno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s513" xml:space="preserve">aere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s514" xml:space="preserve">his
              <lb/>
            mixtionibus naturali tẽperatura figurant̃ oĩum aĩaliũ in mũdo genera-
              <lb/>
            timqualitates, Ergo in ꝗbus corporibus cũ exuperat e prĩcipiis calor,
              <lb/>
            tunc interficit, diſſoluit cætera feruore. </s>
            <s xml:id="echoid-s515" xml:space="preserve">Hæc autem uitia efficit </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>