216PRIMVS
De electione locorum ſalubrium &
quæ obſint ſalubritati &
vnde
lumina capiantur. # Caput. # IIII.
lumina capiantur. # Caput. # IIII.
In ipſis vero mœnibus ea erunt principia.
Primum electio loci ſaluberri-
mi. Is autem erit excelſus & non nebuloſus: non pruinoſus, regioneſ
cœli ſpectans, ne æſtuoſas, ne frigidas, ſed temperatas. Deinde ſi eui-
tabitur paluſtris vicinitas. Cum enim auræ matutinæ cum ſole orien-
te ad oppidum peruenient, & iis ortæ nebulæ adiungẽtur, ſpirituſ be-
ſtiarum paluſtrium venenatos cum nebula mixtos in habitatorũ cor-
pora flatus ſpargent, efficient locum peſtilentem. Item ſi ſecundũ ma-
re erunt mœnia, ſpectabunt ad meridiem, aut ad occidentem, nõ erũt
ſalubria: quia per æſtatem cœlum meridianum ſole exoriente caleſcit,
meridie ardet. Item quod ſpectat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit,
meridie calet, veſpere feruet, Igitur mutatiõibus caloris & refrigeratio-
nis, eorpora quæ in iis locis ſunt, vitiantur. Hoc autem licet animaduer-
tere etiam ex iis quæ nõ ſunt animalia. In cellis enim uinariis tectis , lu-
mina nemo capit a meridie, nec ab occidente, ſed a ſeptentrione: ꝙ ea re-
gio nullo tempore mutationes recipit, ſed eſt firma perpetuo, & immu-
tabilis. Ideo etiam & granaria quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem
cito mutant. obſonia & poma, quæ non in ea cœli parte ponũtur quæ
eſt auerſa a ſolis curſu, nõ diu ſeruãtur. Nam ſemper calor cum exco-
quit, aeribus firmitatem eripit, & vaporibus feruidis exuggendo natu-
rales virtutes, diſſoluit eas, & feruore molleſcentes efficit imbecillas: vt
etiam in ferro animaduertimus: quod quãuis natura ſit durum, in for-
nacibus ab ignis vapore percalefactum ita molleſcit, vti in omne genus
formæ faciliter fabricetur: & idem cum molle & candens eſt, ſi refrige-
retur tinctum frigida, redureſcit, & reſtituitur in antiquam proprieta-
tem. Licet etiam conſiderare hæc ita eſſe, ex eo, ꝙ æſtate, non ſolum in
peſtilentibus locis, ſed etiam in ſalubribus, omnia corpora calore fiant
imbecilla: & per hiemem, etiam quæ ſint peſtilentiſſimæ regiones, effi-
ciantur ſalubres, ideo ꝙ a refrigerationibus ſolidantur. Non minus
etiam ꝙ quæ a frigidis regionibus corpora traducuntur in calidas, non
poſſunt durare, ſed diſſoluuntur: Quæ autem ex calidis locis, ſub ſeptẽ-
trionum regiones frigidas, non modo non laborant immutatione loci
valitudinibus, ſed etiam confirmantur. Quare cauendum eſſe uidetur
in mœnib{us} collocãdis ab iis regiõibus, quæ calorib{us}, flat{us} ad corpora ho-
minũ pñt ſpargere. Nam ꝗa ex principiis, q̃ græci {στ}οιχ{\~εῖ}α appellãt, oĩa
corpora ſunt cõpoſita, ideſt ex calore, & hũore, & terreno, & aere, & his
mixtionibus naturali tẽperatura figurant̃ oĩum aĩaliũ in mũdo genera-
timqualitates, Ergo in ꝗbus corporibus cũ exuperat e prĩcipiis calor,
tunc interficit, diſſoluit cætera feruore. Hæc autem uitia efficit
mi. Is autem erit excelſus & non nebuloſus: non pruinoſus, regioneſ
cœli ſpectans, ne æſtuoſas, ne frigidas, ſed temperatas. Deinde ſi eui-
tabitur paluſtris vicinitas. Cum enim auræ matutinæ cum ſole orien-
te ad oppidum peruenient, & iis ortæ nebulæ adiungẽtur, ſpirituſ be-
ſtiarum paluſtrium venenatos cum nebula mixtos in habitatorũ cor-
pora flatus ſpargent, efficient locum peſtilentem. Item ſi ſecundũ ma-
re erunt mœnia, ſpectabunt ad meridiem, aut ad occidentem, nõ erũt
ſalubria: quia per æſtatem cœlum meridianum ſole exoriente caleſcit,
meridie ardet. Item quod ſpectat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit,
meridie calet, veſpere feruet, Igitur mutatiõibus caloris & refrigeratio-
nis, eorpora quæ in iis locis ſunt, vitiantur. Hoc autem licet animaduer-
tere etiam ex iis quæ nõ ſunt animalia. In cellis enim uinariis tectis , lu-
mina nemo capit a meridie, nec ab occidente, ſed a ſeptentrione: ꝙ ea re-
gio nullo tempore mutationes recipit, ſed eſt firma perpetuo, & immu-
tabilis. Ideo etiam & granaria quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem
cito mutant. obſonia & poma, quæ non in ea cœli parte ponũtur quæ
eſt auerſa a ſolis curſu, nõ diu ſeruãtur. Nam ſemper calor cum exco-
quit, aeribus firmitatem eripit, & vaporibus feruidis exuggendo natu-
rales virtutes, diſſoluit eas, & feruore molleſcentes efficit imbecillas: vt
etiam in ferro animaduertimus: quod quãuis natura ſit durum, in for-
nacibus ab ignis vapore percalefactum ita molleſcit, vti in omne genus
formæ faciliter fabricetur: & idem cum molle & candens eſt, ſi refrige-
retur tinctum frigida, redureſcit, & reſtituitur in antiquam proprieta-
tem. Licet etiam conſiderare hæc ita eſſe, ex eo, ꝙ æſtate, non ſolum in
peſtilentibus locis, ſed etiam in ſalubribus, omnia corpora calore fiant
imbecilla: & per hiemem, etiam quæ ſint peſtilentiſſimæ regiones, effi-
ciantur ſalubres, ideo ꝙ a refrigerationibus ſolidantur. Non minus
etiam ꝙ quæ a frigidis regionibus corpora traducuntur in calidas, non
poſſunt durare, ſed diſſoluuntur: Quæ autem ex calidis locis, ſub ſeptẽ-
trionum regiones frigidas, non modo non laborant immutatione loci
valitudinibus, ſed etiam confirmantur. Quare cauendum eſſe uidetur
in mœnib{us} collocãdis ab iis regiõibus, quæ calorib{us}, flat{us} ad corpora ho-
minũ pñt ſpargere. Nam ꝗa ex principiis, q̃ græci {στ}οιχ{\~εῖ}α appellãt, oĩa
corpora ſunt cõpoſita, ideſt ex calore, & hũore, & terreno, & aere, & his
mixtionibus naturali tẽperatura figurant̃ oĩum aĩaliũ in mũdo genera-
timqualitates, Ergo in ꝗbus corporibus cũ exuperat e prĩcipiis calor,
tunc interficit, diſſoluit cætera feruore. Hæc autem uitia efficit