Vitruvius, M. Vitrvvivs Per Iocvndvm Solito Castigatior Factvs Cvm Figvris Et Tabvla Vt Iam Legi Et Intelligi Possit, 1511

Page concordance

< >
Scan Original
21 6
22
23 7
24
25 8
26
27 9
28
29 10
30
31 II
32
33 12
34
35 13
36
37 14
38
39 15
40
41 16
42
43 17
44
45 18
46
47 19
48
49 20
50
< >
page |< < (6) of 256 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div14" type="section" level="1" n="14">
          <pb o="6" file="0021" n="21" rhead="PRIMVS"/>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s469" xml:space="preserve">De electione locorum ſalubrium & </s>
            <s xml:id="echoid-s470" xml:space="preserve">quæ obſint ſalubritati & </s>
            <s xml:id="echoid-s471" xml:space="preserve">vnde
              <lb/>
            lumina capiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s472" xml:space="preserve"># Caput. </s>
            <s xml:id="echoid-s473" xml:space="preserve"># IIII.</s>
            <s xml:id="echoid-s474" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s475" xml:space="preserve">In ipſis vero mœnibus ea erunt principia. </s>
            <s xml:id="echoid-s476" xml:space="preserve">Primum electio loci ſaluberri-
              <lb/>
            mi. </s>
            <s xml:id="echoid-s477" xml:space="preserve">Is autem erit excelſus & </s>
            <s xml:id="echoid-s478" xml:space="preserve">non nebuloſus: </s>
            <s xml:id="echoid-s479" xml:space="preserve">non pruinoſus, regioneſ
              <lb/>
            cœli ſpectans, ne æſtuoſas, ne frigidas, ſed temperatas. </s>
            <s xml:id="echoid-s480" xml:space="preserve">Deinde ſi eui-
              <lb/>
            tabitur paluſtris vicinitas. </s>
            <s xml:id="echoid-s481" xml:space="preserve">Cum enim auræ matutinæ cum ſole orien-
              <lb/>
            te ad oppidum peruenient, & </s>
            <s xml:id="echoid-s482" xml:space="preserve">iis ortæ nebulæ adiungẽtur, ſpirituſ be-
              <lb/>
            ſtiarum paluſtrium venenatos cum nebula mixtos in habitatorũ cor-
              <lb/>
            pora flatus ſpargent, efficient locum peſtilentem. </s>
            <s xml:id="echoid-s483" xml:space="preserve">Item ſi ſecundũ ma-
              <lb/>
            re erunt mœnia, ſpectabunt ad meridiem, aut ad occidentem, nõ erũt
              <lb/>
            ſalubria: </s>
            <s xml:id="echoid-s484" xml:space="preserve">quia per æſtatem cœlum meridianum ſole exoriente caleſcit,
              <lb/>
            meridie ardet. </s>
            <s xml:id="echoid-s485" xml:space="preserve">Item quod ſpectat ad occidentem, ſole exorto tepeſcit,
              <lb/>
            meridie calet, veſpere feruet, Igitur mutatiõibus caloris & </s>
            <s xml:id="echoid-s486" xml:space="preserve">refrigeratio-
              <lb/>
            nis, eorpora quæ in iis locis ſunt, vitiantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s487" xml:space="preserve">Hoc autem licet animaduer-
              <lb/>
            tere etiam ex iis quæ nõ ſunt animalia. </s>
            <s xml:id="echoid-s488" xml:space="preserve">In cellis enim uinariis tectis , lu-
              <lb/>
            mina nemo capit a meridie, nec ab occidente, ſed a ſeptentrione: </s>
            <s xml:id="echoid-s489" xml:space="preserve">ꝙ ea re-
              <lb/>
            gio nullo tempore mutationes recipit, ſed eſt firma perpetuo, & </s>
            <s xml:id="echoid-s490" xml:space="preserve">immu-
              <lb/>
            tabilis. </s>
            <s xml:id="echoid-s491" xml:space="preserve">Ideo etiam & </s>
            <s xml:id="echoid-s492" xml:space="preserve">granaria quæ ad ſolis curſum ſpectant, bonitatem
              <lb/>
            cito mutant. </s>
            <s xml:id="echoid-s493" xml:space="preserve">obſonia & </s>
            <s xml:id="echoid-s494" xml:space="preserve">poma, quæ non in ea cœli parte ponũtur quæ
              <lb/>
            eſt auerſa a ſolis curſu, nõ diu ſeruãtur. </s>
            <s xml:id="echoid-s495" xml:space="preserve">Nam ſemper calor cum exco-
              <lb/>
            quit, aeribus firmitatem eripit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s496" xml:space="preserve">vaporibus feruidis exuggendo natu-
              <lb/>
            rales virtutes, diſſoluit eas, & </s>
            <s xml:id="echoid-s497" xml:space="preserve">feruore molleſcentes efficit imbecillas: </s>
            <s xml:id="echoid-s498" xml:space="preserve">vt
              <lb/>
            etiam in ferro animaduertimus:</s>
            <s xml:id="echoid-s499" xml:space="preserve">quod quãuis natura ſit durum, in for-
              <lb/>
            nacibus ab ignis vapore percalefactum ita molleſcit, vti in omne genus
              <lb/>
            formæ faciliter fabricetur: </s>
            <s xml:id="echoid-s500" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s501" xml:space="preserve">idem cum molle & </s>
            <s xml:id="echoid-s502" xml:space="preserve">candens eſt, ſi refrige-
              <lb/>
            retur tinctum frigida, redureſcit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s503" xml:space="preserve">reſtituitur in antiquam proprieta-
              <lb/>
            tem. </s>
            <s xml:id="echoid-s504" xml:space="preserve">Licet etiam conſiderare hæc ita eſſe, ex eo, ꝙ æſtate, non ſolum in
              <lb/>
            peſtilentibus locis, ſed etiam in ſalubribus, omnia corpora calore fiant
              <lb/>
            imbecilla: </s>
            <s xml:id="echoid-s505" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s506" xml:space="preserve">per hiemem, etiam quæ ſint peſtilentiſſimæ regiones, effi-
              <lb/>
            ciantur ſalubres, ideo ꝙ a refrigerationibus ſolidantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s507" xml:space="preserve">Non minus
              <lb/>
            etiam ꝙ quæ a frigidis regionibus corpora traducuntur in calidas, non
              <lb/>
            poſſunt durare, ſed diſſoluuntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s508" xml:space="preserve">Quæ autem ex calidis locis, ſub ſeptẽ-
              <lb/>
            trionum regiones frigidas, non modo non laborant immutatione loci
              <lb/>
            valitudinibus, ſed etiam confirmantur. </s>
            <s xml:id="echoid-s509" xml:space="preserve">Quare cauendum eſſe uidetur
              <lb/>
            in mœnib{us} collocãdis ab iis regiõibus, quæ calorib{us}, flat{us} ad corpora ho-
              <lb/>
            minũ pñt ſpargere. </s>
            <s xml:id="echoid-s510" xml:space="preserve">Nam ꝗa ex principiis, q̃ græci {στ}οιχ{\~εῖ}α appellãt, oĩa
              <lb/>
            corpora ſunt cõpoſita, ideſt ex calore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s511" xml:space="preserve">hũore, & </s>
            <s xml:id="echoid-s512" xml:space="preserve">terreno, & </s>
            <s xml:id="echoid-s513" xml:space="preserve">aere, & </s>
            <s xml:id="echoid-s514" xml:space="preserve">his
              <lb/>
            mixtionibus naturali tẽperatura figurant̃ oĩum aĩaliũ in mũdo genera-
              <lb/>
            timqualitates, Ergo in ꝗbus corporibus cũ exuperat e prĩcipiis calor,
              <lb/>
            tunc interficit, diſſoluit cætera feruore. </s>
            <s xml:id="echoid-s515" xml:space="preserve">Hæc autem uitia efficit </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>